رومیان و چینیان
(تغییرمسیر از رومیان و چینیان (قصه))
قصهٔ رومیان و چینیان از جملهٔ پرنفوذترین داستان‌های نمادین مثنوی (در دفتر اول) است، که با بیانی ساده و قوی نشان می‌دهد که چطور از راه پرداختن و صیقلی کردن روح و جان، و با بالا کشیدن پرده‌های مادی از جلوی چشمان قلب، حقیقت، همان گونه که هست، به‌یک‌باره، و بدون تأمل و اختیار، در آینهٔ دل انسان مستعد تابیدن می‌گیرد.
| رومیان و چینیان | |
|---|---|
| قالب | مثنوی |
| از کتاب | مثنوی معنوی |
| پدیدآورنده | مولوی |
| چینیان گفتند: "ما نقاش‌تر" | رومیان گفتند: "ما را کر و فر" | |
| گفت سلطان: امتحان خواهم درین | کز شماها کیست در دعوی گزین | |
| چینیان گفتند: یک خانه به ما | خاص بسپارید و یک آن شما | |
| بود دو خانه مقابل، در به در | زان یکی چینی ستد، رومی دگر | |
| چینیان صد رنگ از شه خواستند | پس خزینه باز کرد آن ارجمند | |
| هر صباحی از خزینه رنگ‌ها | چینیان را راتبه بود و عطا | |
| رومیان گفتند: نه نقش و نه رنگ | درخور آید کار را جز دفع زنگ | |
| در فرو بستند و صیقل می‌زدند | همچو گردون ساده و صافی شدند | |
| از دو صدرنگی به بی‌رنگی رهیست | رنگ چون ابرست و بی‌رنگی مهیست | |
| هرچه اندر ابر ضوء بینی و تاب | آن ز اختر دان و ماه و آفتاب | |
| چینیان چون از عمل فارغ شدند | از پی شادی دهل‌ها می‌زدند | |
| شه در آمد دید آنجا نقش‌ها | می‌ربود آن عقل را و فهم را | |
| بعد از آن، آمد به سوی رومیان | پرده را بالا کشیدند از میان | |
| عکس آن تصویر و آن کردارها | زد برین صافی‌شده دیوارها | |
| هرچه آنجا دید اینجا به نمود | دیده را از دیده‌خانه می‌ربود |
نکته‌ها و اشارات عرفانی ویرایش
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- مثنوی معنوی، مولانا جلال‌الدّین محمّد (مشهور به مولوی)، بر اساس نسخهٔ تصحیح شدهٔ رینولد نیکلسون، با مقدّمهٔ استاد بدیع‌الزمان فروزانفر، انتشارات امیر مستعان، تهران، ۱۳۷۸. ۶ - ۳۰ - ۶۹۳۷ - ۹۶۴ :ISBN
- جعفری، علامه محمدتقی. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی (۱۵ جلد)
- زرین کوب، دکتر عبدالحسین. پله پله تا ملاقات خدا، در باره زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال الدّین رومی، انتشارات علمی، چاپ هفدهم، تهران، ۱۳۸۰
- Dunn, P., Mascetti, M. D., and Nicholson, R. A. The Illustrated Rumi ~ A Treasury of Wisdom from the Poet of the Soul, Foreword by Huston Smith, The Book Laboratory Inc., ۲۰۰۰.