سری سقطی

ابوالحسن سَریّ بن المُغَلَّسی السَقَطی معروف به سری سقطی (وفات ۲۵۳ قمری) عارف و صوفی قرن سوم قمری، متولد بغداد بود و در ابتدا سقط‌فروشی می‌کرد. وی استاد و مرید اکثر عرفای بغداد و دائی جنید بغدادی و از شاگردان و مریدان معروف کرخی بود.

بسیاری از مشایخ عراق در قرن سوم از مریدان او بودند که از جمله می‌توان به احمدبن عاصم انطاکی، ابوالحسین نوری، ابوسعید خرّاز و ابوحمزه بغدادی اشاره کرد که به مصاحبت و خدمت او در آمده بودند.

در میان سخنان وی، دقایق فراوانی دربارهٔ مباحث عمده عرفانی از جمله زهد، مجاهده، انس و هیبت، خوف، اندوه، شکر، یقین، صبر، اخلاص، ذکر، عشق، فراست، غیرت، اهمیت صحبت استاد، شوق، اهمیت اطاعت از مشایخ، سماع، مشاهده، محبت و وجد به چشم می‌خورد.

نکته مهمی که در بیشتر منابع دربارهٔ اقوال او جلب توجه می‌کند آن است که غالب سخنان او را بزرگترین شاگردش یعنی جنید بغدادی روایت کرده و از این نظر اقوال وی اعتبار و اهمیت خاصی می‌یابد.

از سخنان اوست:

تصوف را سه معنی است، اول آنکه نور معرفتش نور ورع را فرو نکشد، دوم آنکه اندر علم باطن هیچ چیز نگوید که ظاهر کتاب برو نقض کند، و سوم کرامات او را بدان ندارد که پرده باز دَرَد از محارم.

سری سقطی در بامداد روز سه شنبه سوم رمضان ۲۵۳ هجری قمری از دنیا رفت و در قبرستان شونیزیه بغداد دفن شد.

جُنَید گفت: به نزدیک سَرّی سَقَطی در شدم. وی را دیدم متغیّر. گفتم: چه بوده است؟ گفت: پری‌ای از پریان بر من آمد و پرسید: حیا چه باشد؟ جواب دادم. آن پری آب‌ گشت، چنین که می‌بینی.