سهراب‌کشی
سهراب‌کُشی نمایشنامه‌ای است از بهرام بیضایی از دههٔ ۱۳۷۰[۱] بر اساسِ داستانِ «رستم و سهراب» از شاهنامهٔ فردوسی.
| سهراب‌کشی | |
|---|---|
 روی جلدِ چاپِ یکُم | |
| نویسنده | بهرام بیضائی |
| شخصیت‌ها | |
| زبان اصلی | فارسی |
متن
ویرایش
نمایشنامه در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۸ نوشته شد. پیش از چاپش به صورتِ کتاب در ۱۳۸۶ (انتشاراتِ روشنگران و مطالعات زنان) نسخه‌ای پیشین از پاره‌ای از آن زیرِ عنوانِ «پاره‌هایی چند از مویه‌ی تهمینه» در شمارهٔ ۵۷ مجلّهٔ بخارا (زمستانِ ۱۳۸۵) آمد. این کمابیش همان پاره بود که مژده شمسایی در ۵ دیِ ۱۳۸۵ در شبِ بخارای بهرام بیضایی خوانده بود.
در نظرِ دیگران
ویرایشاشکان غفّار عدلی سهراب‌کُشی را با افسانهٔ اُدیپ سنجیده و پسرکشی در نمایشنامهٔ بیضایی را تمثیلی از شکستِ «تجدّد» برابرِ «سنّت» در ایران دانسته است.[۲] بیضایی در یک سخنرانی در ۱۴ مارسِ ۲۰۱۳ در دانشگاهِ استنفورد در پاسخِ پرسشی گفت که این دست تحلیل‌های داستان‌های کهن، که نمونه‌هایی از پیر پائولو پازولینی دارد تا سپس‌تر در ایران،[پانویس ۱] چندان معتبر نیست.
نمایش
ویرایشسالِ ۱۳۸۸ بیضایی می‌خواست این نمایشنامه را در تهران به نمایش درآورد، که اجازهٔ دولتی نیافت؛[۳][۴] و این کار دیگر مقدورش نشد.
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایشتوضیحات
ویرایش- ↑ مثلاً «اودیپ شهریار و رستم پهلوان» (علی‌اصغر حاج سیّد جوادی، ۱۳۴۵)، تاریخ مذکّر (رضا براهنی، ۱۳۵۱)، «جمهوری اسلامی در پرتو اسطوره‌شناسی ایران» (فریدون هویدا)، «فردوسی، استاد تراژدی» (محمود صناعی)، تراژدی قدرت در شاهنامه (مصطفی رحیمی). فردریک جیمسن این نوع تفسیر، یعنی ریشه‌یابیِ روانیِ واقعیتِ سیاسی، را سنّتی مغربی می‌شناخته است. (Jameson, Fredric (1986). "Third-World Literature in the Era of Multinational Capitalism". Social Text (15): 65−88.) محمود دولت‌آبادی بیانِ معتدل‌تری از این معنی داشته است: «سنت کریه فرزند−جوان‌کشی در هیات رستم و سهراب به خاطر حفظ مقام و قدرت، کشفی است از طینت زشت آدمی که افتخار آن همیشه از آن فردوسی خواهد بود.» (دولت‌آبادی، محمود؛ موسوی، ناهید (خرداد و تیر ۱۳۶۹). «برخوردهای جزمی مورد علاقه من نیست». دنیای سخن (۳۲): ۱۷-۱۹.)
ارجاعات
ویرایش- ↑ بیضایی، «سالشمار زندگی بیضایی»، سیمیا.
- ↑ غفار عدلی، «حکایت نه چندان قدیمی پدران و پسران»، ۱۱.
- ↑ –، «اجرای «تاراج‌نامه» و «سهراب‌کشی» بیضایی لغو شد»، ۱۲.
- ↑ «جنبش راه سبز - کناره‌گیری اعتراض‌آمیز بهرام بیضایی و محمد چرمشیر از جشنواره تئاتر فجر». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۰.
منابع
ویرایش- − (۳۱ خرداد ۱۳۸۶). «بیضایی: ترجیح می‌دهم سهراب‌کشی را به صحنه ببرم». آفتاب یزد (۲۰۹۹): ۱۰.
- − (۲۵ تیر ۱۳۸۶). «بهرام بیضایی، سهراب‌کشی را برای اجرا ارائه کرد». آفتاب یزد (۲۱۲۰): ۱۰.
- − (۲۵ تیر ۱۳۸۶). ««سهراب‌کشی» بهرام بیضایی در تئاتر شهر». سرمایه (۵۰۶): ۱۶.
- − (۱۶ شهریور ۱۳۸۸). «اجرای «تاراج‌نامه» و «سهراب‌کشی» بیضایی لغو شد». اعتماد (۲۰۴۶): ۱۲.
- − (۷ آذر ۱۳۹۶). «بیضایی و نقالی بهاره جهاندوست». ایران (۶۶۵۳): ۲۲.
- بیضایی، بهرام (زمستان ۱۳۸۶). «سالشمار زندگی و آثار بهرام بیضایی». سیمیا. تهران (۲): ۱۴–۲۸ – به واسطهٔ نورمگز.
- چرمشیر، محمد (زمستان ۱۳۸۶). «درس‌های «سهراب‌کُشی»». سیمیا (۲): ۱۲۹-۱۳۵.
- رضایی راد، محمد (۱۳۸۷). «پیرامون برداشت نمایشی از شاهنامه». هنر (۷۷): ۱۶۷-۱۷۵.
- غفار عدلی، اشکان (۱۱ دی ۱۳۸۶). «حکایت نه چندان قدیمی پدران و پسران». اعتماد (۱۵۷۹): ۱۱.
- قلی‌پور، علی (۱۱ دی ۱۳۸۶). «مرامی تازه از شاهنامه». اعتماد (۱۵۷۹): ۱۱.
