سهراب محمدی

موسیقی‌دان، آهنگساز، خواننده و نوازندهٔ دوتار کُرد ایرانی (۱۳۱۷–۱۳۹۹)

سُهراب محمدی (زادهٔ ۱۳۱۷ – درگذشتهٔ ۲۲ مرداد ۱۳۹۹)، موسیقی‌دان، آهنگساز، خواننده و نوازندهٔ دو تار اهل ایران بود. او آخرین بازماندهٔ بخشی‌های خودبند کرمانج شمال خراسان بود.[۱]

سهراب محمدی
اطلاعات پس‌زمینه
نام(های) دیگرسهراب بخشی
زاده۱۳۱۷
شهرستان مانه و سملقان، خراسان شمالی آشخانه
درگذشته۲۲ مرداد ۱۳۹۹
ساز(ها)دوتار
جایزه(ها)جایزه باربد بهترین آلبوم موسیقی نواحی از سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر
مدرک درجه یک هنری معادل دکترای نوازندگی و خوانندگی

زندگی‌نامه ویرایش

سهراب محمدی مشهور به سهراب بخشی[الف]، سال ۱۳۱۷ در شهر آشخانه، واقع در استان خراسان شمالی متولد شد.[۳] از ۱۰ سالگی نواختن دوتار و خواندن شعرهای محلی را آغاز کرد.[۴] پدر و پدربزرگ و اجداد وی در زمان حیات خود از فعالان هنرهای دستی، سرودن شعر کُردی کرمانجی و موسیقی و از بخشی‌ها بودند.[۵][۶]

نخستین بار فوزیه مجد، مادر اتنوموزیکولوژی موسیقی نواحی، او را به جامعه هنری معرفی کرد. سهراب نخستین خوانندهٔ کُرد کرمانج بود که همکاری خود را با رسانهٔ رادیو آغاز کرد و در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی و همین‌طور جشنواره‌های مختلف ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ حضور داشت.[۷] او از ابتدای تأسیس رادیو کرمانجی با صدا و سیمای مرکز خراسان همکاری می‌کرد و این همکاری تا آخرین روزهای عمر وی ادامه داشت.[۸]

موسیقی و هنرِ سهراب محمدی، علاوه بر ایران در کشورهای آسیای میانه نیز شناخته شده‌است.[۹] قطعاتی همچون: شاره‌جان، آهنگ طوفان، شهید، لیاره، گُلا مِن از جمله آثار سهراب محمدی به‌شمار می‌آیند.

در اردیبهشت ۱۳۹۷، مراسم تجلیل و بزرگداشت سهراب محمدی در مجتمع فرهنگی و هنری مانه و سملقان برگزار شد.[۱۰] در این مراسم از سردیس سهراب محمدی رونمایی شد.[۱۱] در سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر، جایزهٔ باربد بهترین آلبوم موسیقی نواحی به آلبوم موسیقی شمال خراسان اثر سهراب محمدی تعلق گرفت.[۱۲][۱۳]

سهراب محمدی که از آخرین بخشی‌های خودبند کُرمانج شمال خراسان بود. او تنها بخشی‌ای بود که مدرک درجه یک هنری معادل دکتری نوازندگی و خوانندگی را دریافت کرده بود.

خانوادهٔ سهراب محمدی گفته‌اند که او تا آخرین لحظات عمر دوتار خود را بر زمین نگذاشت.[۵][۶] شغل اصلی سهراب محمدی کشاورزی و موسیقی بود.[۵] او ۳ دختر و ۵ پسر داشت که گفته می‌شود همگی آن‌ها نوازندهٔ دوتار هستند.[۱۴]

درگذشت ویرایش

سهراب محمدی که با وجود بیماری، تحت پوشش هیچ بیمه ای نبود،[۱۵] در ۲۲ مرداد ۱۳۹۹، در سن ۸۲ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت. ، کمبود خدمات درمانی و بیمه در آن زمان یکی از مشکلات منطقه ایشان بود. [۱۶][۱۷]

یادداشت ویرایش

  1. سهراب محمدی با نام سهراب بَخشی نیز شناخته می‌شد. بَخشی لقبی است که به برخی از نوازندگان دوتار در شمال خراسان داده می‌شود.[۲]

منابع ویرایش

  1. ««سهراب محمدی»، پیشکسوت موسیقی نواحی درگذشت». ایرنا. ۲۰۲۰-۰۸-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  2. «به یاد و احترام سهراب بخشی». عصر ایران. ۳۰ فروردین ۱۴۰۲.
  3. «آواز و دوتار «سهراب محمدی»، بخشی نامدار خراسان شمالی به خاموشی گرایید». وزارت ارشاد. ۲۲ مرداد ۱۳۹۹.[پیوند مرده]
  4. «گفتگو با سهراب محمدی». ولات کرمانج. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ «طلوع موسیقی سهراب در مزرعه پدری». طلوع موسیقی سهراب در مزرعه پدری (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «زندگینامه سهراب محمدی (۱۳۱۷–۱۳۹۹)». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۰۸-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  7. «آخرین بازمانده نسل نوازندگان بخشی شمال خراسان درگذشت». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۰-۰۸-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  8. «سهراب محمدی درگذشت». تابناک. ۲۲ مرداد ۱۳۹۹.
  9. «استاد «سهراب محمدی» در کشورهای آسیای میانه سرشناس بود - رضوی». خبرگزاری رضوی. ۲۰۲۰-۰۸-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  10. «آیین تجلیل از سهراب محمدی پیشکسوت حوزه موسیقی مقامی خراسان شمالی برگزار شد». fa. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  11. «رونمایی از سردیس استاد سهراب محمدی پیشکسوت موسیقی مقامی خراسان شمالی». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۵-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  12. 10 (۲۰۱۶-۰۲-۲۰). «جایزه باربد به برگزیدگان بخش‌های گوناگون جشنواره موسیقی فجر اهدا شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  13. «رادیو فرهنگ از گفتگو با میراحمدی تا پیگیری جایزه استاد سهراب محمدی». شبکه خبری ایرانیان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  14. «درگذشت استاد موسیقی خراسان شمالی». العین خبری. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  15. «سهراب محمدی: تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستم، می‌نوازم تا جان دارم». موسیقی ایرانیان. ۲۰۱۵-۰۹-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  16. «حماسه‌خوانی و منظومه‌خوانی‌های سهراب محمدی ماندگار است». ایسنا. ۲۰۲۰-۰۸-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.
  17. «سهراب محمدی، بخشیِ بزرگ خراسان، درگذشت». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۲.