طب اورژانس
| این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
طب اورژانس یا پزشکی اورژانس یکی از تخصص‌های نسبتاً جدید پزشکی است که حیطه فعالیت‌های آن در زمینه بیمارانی است که نیازمند اقدامات فوری فوریت‌های پزشکی بوده و باید هر چه سریعتر تحت درمان قرار گیرند.
تاریخچه طب اورژانسویرایش
طب آکادمیک اورژانس نخستین بار حدود چهل سال قبل در پاسخ به افزایش انتظارات مردمی برای دسترسی شبانه روزی به مراقبتهای پزشکی کیفی و تخصصی با تأسیس اولین دوره تربیت دستیار در این رشته در دانشگاه سینسیناتی اوهایو آمریکا پا به عرصه وجود نهاد[۱]
تاریخچه طب اورژانس در ایرانویرایش
ارائه خدمات پزشکی در بیماران مراجعه‌کننده به اورژانس‌ها، در نظام سلامت جامعه اهمیت خاصی دارد. علی‌رغم پیشرفت پزشکی در سالیان اخیر و بالندگی رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی، متأسفانه کیفیت خدمات اورژانس بهبود قابل توجهی نداشت. ایده ایجاد رشته طب اورژانس برخاسته از چنین مشکلاتی بوده‌است. برخلاف بسیاری از رشته‌ها که وسعت اطلاعات علمی و کشفیات جدید باعث به وجود آمدن آن‌ها شد، طب اورژانس تنها در پاسخ به تقاضا ونیازهای بهداشتی جامعه شکل گرفت[۲]
ضرورت راه اندازی این رشته در ایران در سال ۱۳۷۵ مورد تصویب نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی کشور قرار گرفت. ابتدا در سال ۱۳۷۹ راه اندازی این رشته به عنوان یک برنامه راهبردی در سطح وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مطرح گردید و در پی آن دانشگاه علوم پزشکی ایران با دریافت مجوز رسمی از شورای گسترش دانشگاه‌ها، رسالت تربیت اولین دوره تربیت دستیاران طب اورژانس را بر عهده گرفت.[۳] بالاخره در سال ۱۳۸۰ اولین گروه آموزشی طب اورژانس در دانشگاه علوم پزشکی ایران و در بیمارستان رسول اکرم با همت دکتر علی بیداری که می‌توان از او به عنوان پدر طب اورژانس ایران نام برد شکل گرفت و تربیت دستیار تخصصی طب اورژانس برای اولین بار آغاز شد. فارغ التحصیلان در سال ۱۳۸۳ در دو دانشگاه علوم پزشکی تهران (مدیریت گروه دکترحسین اصل سلیمانی) و شهیدبهشتی(مدیریت گروه، ) گروه‌های آموزشی طب اورژانس را تشکیل دادند و فارغ التحصیلان بعدی در دانشگاه‌های علوم پزشکی تبریز، اصفهان، مشهد، اهواز (مدیریت گروه)، بندرعباس، کرمانشاه، گیلان، مازندران، کرمان، دانشگاه علوم پزشکی ارتش و بقیةالله جذب شدند تا مقدمات ایجاد بخش آکادمیک طب اورژانس را فراهم سازند. با افزایش تعداد متخصصان طب اورژانس نیاز به یک تشکل علمی و صنفی که نماینده حقوقی و علمی آنان باشد احساس شد و در نهایت در سال ۱۳۸۴ انجمن علمی طب اورژانس ایران پایه‌گذاری شد. از سال ۱۳۸۴ انجمن طب اورژانس تقریباً هر ساله کنگره‌ای را به منظور معرفی دستاوردهای علمی و پژوهشی در تمام زمینه‌های مراقبتهای اورژانس پیش بیمارستانی، بیمارستانی و بلایا (Disaster) برگزار مینماید. نخستین کنگره در آذر ۸۴ با شرکت میهمانانی از خارج از کشور برگزار شد. کنگره دوم در خرداد ۸۶ و کنگره سوم در آذر ۸۷ برگزار گردید.انجمن طب اورژانس چهارمین کنگره خود را در دیماه سال ۱۳۸۸ برگزار نمود.[۴]
دامنه فعالیتویرایش
متخصصان اورژانس عمدتاً در بخش اورژانس فعالیت می‌کنند و اطلاعات و مهارت‌های زیادی در تمام اورژانس‌های رشته‌های مختلف دارند . به‌طور مثال یک متخصص طب اورژانس می‌تواند مثل یک متخصص بیهوشی راه هوایی را اداره کند، مثل یک متخصص قلب سکته قلبی و انواع نامنظمی‌های آهنگ قلبی را درمان کند، مثل یک جراح لوله سینه‌ای، شالدون(لوله کوچک انعطاف‌پذیر که در داخل رگ بیماران دیالیز ی کار گذاشته می‌شود) و کاتتر(لولهٔ نرم و انعطاف‌پذیر) مرکزی تعبیه نماید، مثل یک ارتوپد شکستگی‌ها و دررفتگی هارا درمان کند(به شرطی که عمل جراحی نیاز نداشته باشد)، مثل یک متخصص گوش و حلق و بینی خونریزی‌های بینی را اداره نماید و مثل یک متخصص داخلی اورژانس‌های این رشته را اداره نماید.
دیگر مهارت‌هایی که متخصصان طب اورژانس در طول دوره تحصیل خود کسب می‌کنند و معمولاً مختص این رشته تخصصی هستند عبارتند از : درمان بیماران دچار آسیب‌های چندگانه(مثل شکستگی استخوان‌ها + پارگی اعضاء داخلی بدن وشوک)، درمان بیماری‌های محیطی (چون گرما زدگی، سوختگی، برق گرفتگی و ...)، برخورد با مسمومیتها، اداره بیمار نیازمند احیا قلبی ریوی و اداره بحران، درمان قربانیان حوادث هسته ای، میکروبی و شیمیایی و ....
همچنین متخصصان طب اورژانس مهارت‌های ویژه‌ای در امور مدیریتی اورژانس دارند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مدیریت بخش اورژانس، طراحی فضای فیزیکی بخش اورژانس، مدیریت بحران در سطح بیمارستان و نیز در سطح جامعه، مدیریت و طراحی اورژانس پیش بیمارستانی و .....
متخصصان طب اورژانس علاوه بر نظارت بر شرایط بیمار طی حضور در اورژانس توانایی درمان موارد اورژانسی بیمار یا شناسایی علت یا علل اصلی مولد علائم بیمار را نیز دارد که این توانایی‌ها، هم رسیدگی به بیمار و هم شرایط بستری یا ترخیص بیمار را تسریع می‌کند. بسیاری از بیماران بستری در اورژانس با مراقبتهای اولیه بهبود می‌یابند و عده‌ای تنها نیازمند بررسی اولیه و پیگیری در سرویس تخصصی هستند و بیماری‌شان موردی نیست که لازم به بستری فوری باشد. حال با توجه به امکانات محدود اورژانسی نسبت به جمعیت موجود در کلانشهرها، رسیدگی به وضعیت اورژانس‌ها و تعدیل نیروی انسانی شاغل، استاندارد کردن وسایل، ارتباط اورژانس با دیگر بخش‌ها و تعیین تکلیف بیماران ویزیت شده این گروه تخصصی است. مسوولیت آموزش پرستاران اورژانس، پرسنل اورژانس پیش‌بیمارستانی(115) و بالا بردن آگاهی مردم در برخورد با سوانح و حوادث پزشکی و حتی بلایای طبیعی برعهده گروه طب اورژانس است.[۵]
تریاژویرایش
کلیه بیماران مراجعه‌کننده به اورژانس، ابتدا در این قسمت توسط پرستار تریاژ، براساس حدت بیماری و اولویت در رسیدگی، به سطوح مختلف طبقه‌بندی شده(بر اساس سیستم تریاژ (ESI))و به قسمت‌های مربوطه هدایت یا تحویل داده می‌شوند.[۶]
سند ارتقای خدمات اورژانس بیمارستانیویرایش
اجرای سند ارتقای خدمات اورژانس بیمارستانی از سال ۸۸ با همکاری ۲۲ دانشگاه علوم پزشکی آغاز شد و تعیین تکلیف بیمار کمتر از شش ساعت، خروج بیمار از اورژانس کمتر از ۱۲ ساعت، ترخیص با رضایت شخصی بیمار، تعداد احیای قلبی و تنفسی، زمان رسیدگی به بیمار و استقرار متخصصان مقیم در اورژانس، از جمله شاخص‌های ارتقای عملکرد بیمارستان‌های کشور است که به آن‌ها ابلاغ شده‌است[۷]
فلوشیپ هاویرایش
این رشته دارای فلوشیپ‌های زیادی در سراسر دنیا می‌باشد ولی در حال حاضر فقط فلوشیپ مسمومیت در ایران وجود دارد
سایر فلوشیپ‌های رشته تخصصی طب اورژانس در سراسر دنیا :
1 - Administrative
2 - Cardiovascular
3 - Ultrasound
4- Pediatric
5- Neurologic / neurovascular
6- Trauma
7- Emergency Medical Services
8- Wilderness Medicine
9- Simulation
10- SEM and Population Health
11- International
12- Critical Care Medicine
13- Toxicology
14- Sports Medicine
15- Research medicine
16- Injury Prevention
17- Hyperbaric and Underse
18 - Hospice and Palliative
19- Geriatrics meddicine
20- observation
21- transport medicine
22- legal medicine
23 - pharmacology
24- clinical forensic medicine
25- occupational medicine
26- pain management
27- preventative health
28- Disaster
29- Tactical Medicine
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ تاریخچه ، انجمن علمی تخصصی طب اورژانس
- ↑ مقدمه ، گروه طب اورژانس دانشگاه جندی شاپور
- ↑ انجمن علمی تخصصی طب اورژانس ایران
- ↑ دربارهٔ کنگره،چهارمین کنگره سراسری طب اورژانس
- ↑ فوریت‌های پزشکی ، طب اورژانس چیست؟،جام جم آنلاین
- ↑ تریاژ، گروه طب اورژانس دانشگاه جندی شاپور
- ↑ اخبار ، گروه طب اورژانس دانشگاه جندی شاپور