عبدالحمید ملک‌الکلامی

عبدالحمید ملک الکلامی معروف به امیرالکتاب (۱۲۶۲–۱۳۲۸ ه‍.ش) یکی از خوشنویسان ایران است. وی به نستعلیق، ثلث، نسخ، شکسته‌نستعلیق مسلط بود. او خطاطی مبتکر و فرزند میرزا عبدالمجید ملک الکلامی اهل سقز و معروف به ملک الکلام مجدی یا میرزا مجدالدین ملک الکلام کردستانی است. او در سال ۱۲۶۲ه‍.ش در سقز به دنیا آمد ۱۳۲۸ه‍.ش در سن شصت و چهار سالگی درگذشته و در تهران به خاک سپرده شده‌است.[۱][۲]

عبدالحمید ملک الکلامی
نام اصلی
عبدالحمید ملک الکلامی
زاده۱۲۶۲ خورشیدی
سنندج، کردستان
درگذشته۱۳۲۸ خورشیدی
تهران
آرامگاهتهران
لقبامیرالکتاب
زمینه کاریخوشنویس
ملیتایرانی
دلیل سرشناسیخوشنویس
پدر و مادرملک الکلام مجدی

او در انواع خطوط نسخ، ثلث، رقاع، نستعلیق و شکسته از استادان مسلم بود.[۲] این هنر مند خطوط طغرایی را بسیار زیبا می‌نوشت و در ساختن مرکب و آهار و مهره کردن کاغذ استاد بود. افزون بر خط، او در نقاشی آب‌رنگ نیز دست داشت. عبدالحمید ملک الکلامی به نقاری و حکاکی مسلط بود و بعضی سرسکه‌های ضرابخانه دولتی آن زمان را او تهیه کرده‌است.[۱]

قریحه شاعری را از پدر به ارث برده بود و «شرقی» تخلص می‌کرد. کتیبه‌های آرامگاه حافظ در شیراز و کتیبه‌های حجاری شده موزه ایران باستان به خط ثلث اوست.[۲]

برخی از آثار امیرالکتاب عبارتند از [۳]:

  • کتیبه ثلث سردر موزه ایران باستان
  • کتیبه سردر کتابخانه ملی و دارلفنون
  • کتیبه آرامگاه حافظ در شیراز
  • کتیبه رضاشاه پهلوی (ناتمام)
  • کتیبه برنجی دانشگاه تهران
  • سردر مدرسه نوبنیاد تهران
  • دیوان مرحوم حاج ملک‌الکلام به خط نستعلیق کتابت ممتاز (۱۳۳۶ق) تهران چاپ سنگی
  • کتیبه چندین ابنیه فرهنگی در تبریز و دیگر شهرهای ایران
  • تابلوی «وشاورهم فی الامر» (۱۳۳۲ق) مجلس شورای ملی



پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ کریم زاده تبریزی ص ۳۲۲
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ فضایلی ص۳۶۹
  3. یادی از هنرمند چیره دست سقزی عبدالحمید ملک الکلامی (امیرالکتاب)، سقزرووداو، ۱۳۹۸

منابع

ویرایش
  • شکیباپور، عنایت‌الله. اطلاعات عمومی. چاپ هفتم، کتابفروشی اشراقی، ۱۳۴۸ش. ص ۵۱
  • فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.
  • کریم زاده تبریزی، محمدعلی. احوال و آثار نقاشان قدیم ایران. انتشارات مستوفی. تهران ۱۳۷۶ شابک:۲-۰۱-۶۵۳۲-۹۶۴