عزرائیل

«ملک‌الموت» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای برای فیلم لوئیس بونوئل، ملک‌الموت (فیلم) را مشاهده کنید.

عزرائیل در میان فرشتگان دیگر در رکاب محمد

عِزرائیل که به فرشته مرگ و ملک‌الموت هم معروف است. خود کلمه عزرائیل در قرآن نیامده است ولی از فرشتهای مقرب است که در دین اسلام از او نام و سخن به میان آمده‌است. عزرائیل واژه‌‌ای عبرانی است، عزرا در زبان سریانی بنده است و ئیل نام خداوند، عزرائیل قبض ارواح است.

واژه‌شناسی

عزرائیل واژه عبری است که از دو جزء «عزرا» به‌معنای بنده و «ئیل» به‌معنای خداوند تشکیل شده و ترکیب هر دو جزء به‌معنای بنده خداست. قرآن از عزرائیل با کلمه «ملک‌الموت» یاد کرده که مأمور قبض روح و گرفتن جان موجودات زنده است. در روایات از او با عنوان «قابض‌الارواح» و «هادم‌الذات» نیز یاد شده‌است.

مرگ عزرائیل

در اسلام

بر اساس قرآن

طبق آموزه‌های قرآن کریم، مرگ عزرائیل، پس از مرگ تمام اهل زمین و آسمان اتفاق خواهد افتاد. «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ…؛ هر جانداری طعم مرگ را می‌چشد!...».

بر اساس روایت پیامبر

در رابطه با ایمنی عزرائیل از مرگ، بعد از نفخ صور، از چنین آیه‌ای استفاده می‌شود. «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْاَرْضِ اِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ…؛

از حضرت محمد روایت شده که در جواب اصحاب خود که گفتند: «ای رسول خدا این کسانی که استثنا شده‌اند چه کسانی‌اند؟» فرمود: «جبرئیل، میکائیل، ملک‌الموت، اسرافیل، و حاملان عرش.»

بر اساس روایت امام سجاد

بنا بر روایتی که از امام سجاد آمده‌است، هنگامی که اسرافیل در صور می‌دمد مرگ تمام موجودات را در کام خود فرو برده و سکوتی مرگبار عالم هستی را فرا می‌گیرد. سپس خداوند به عزرائیل می‌فرماید: «ای عزرائیل چه کسانی باقی مانده‌اند؟» و فرشتهٔ مرگ می‌گوید: «شما که هیچ‌گاه نمی‌میری و جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و من.» خداوند به عزرائیل دستور می‌دهد که روح آن سه فرشته مقرب درگاهش را قبض کند. سپس خداوند می‌فرماید: «چه کسی مانده‌است؟» و عزرائیل جواب می‌دهد: «بندهٔ ضعیف و مسکین تو، عزرائیل.» در این هنگام از طرف خدا خطاب می‌رسد: «بمیر ای ملک الموت.»؛ سپس عزرائیل صیحه‌ای می‌زند که اگر این صیحه را مردم پیش از مرگ می‌شنیدند در اثر آن می‌مردند. وقتی تلخی مرگ در کامش پدیدار می‌شود، می‌گوید: «اگر می‌دانستم جان کندن این مقدار سخت و تلخ است همانا در این باره با مؤمنین مدارا می‌کردم.»

در این هنگام خداوند خطاب می‌کند: «ای دنیا، کجایند پادشاهان و فرزندانشان؟ کجایند ستمگران و فرزندانشان؟ کجایند ثروت اندوزانی که حقوق واجب خود را ادا نکردند؟ امروز پادشاهی عالم از آن کیست؟» ولی هیچ‌کس پاسخ نمی‌دهد. آن گاه خداوند، خود می‌فرماید: «اللهُ الواحدُ القهار» که پادشاهی از آن خداوند یگانه و قهار است.

بر اساس روایت امام صادق

از امام صادق نقل شده‌است: تمام اهل زمین می‌میرند، به طوری که احدی باقی نمی‌ماند، سپس اهل آسمان می‌میرند، آنگاه پرسیده می‌شود: «چه کسی باقی مانده‌است؟» و ملک‌الموت می‌گوید: «پروردگارا احدی باقی نمانده مگر فرشته مرگ.» پس به او گفته می‌شود: «ای فرشته مرگ بمیر و او می‌میرد.»