عشق‌بازی و جوانی و شراب لعل‌فام

غزلی با مطلع «عشق‌بازیّ و جوانیّ و شراب لعل‌فام»، غزل شمارهٔ ۳۰۹ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.

عشق‌بازیّ و جوانیّ
زبانفارسی
شاعرحافظ[۱]
شمار ابیات۹
بحررمل مثمن محذوف
فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
متن

عشق‌بازیّ و جوانیّ و شراب لعل‌فام
مجلس انس و حریف همدم و شرب مدام
ساقی شکّردهان و مطرب شیرین سخن
همنشینی نیک‌کردار و ندیمی نیکنام
شاهدی از لطف و پاکی رشک آب زندگی
دلبری در حسن و خوبی غیرت ماه تمام
بزمگاهی دلنشان چون قصر فردوس برین
گلشنی پیرامنش چون روضهٔ دارالسّلام
صف‌نشینان نیکخواه و پیشکاران باادب
دوستداران صاحب اسرار و حریفان دوستکام
بادهٔ گلرنگ تلخ تیز خوشخوار سبک
نُقلش از لعل نگار و نقلش از یاقوت خام
غمزهٔ ساقی بیغمای خرد آهخته تیغ
زلف جانان از برای صید دل گسترده دام
نکته‌دانی بذله‌گو چون حافظ شیرین سخن
بخشش آموزی جهان‌افروز چون حاجی قوام
هر که این عشرت نخواهد خوشدلی بر وی تباه
وانکه این مجلس نجوید زندگی بر وی حرام




۲



۴



۶



۸


نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی

مفهوم و درون‌مایه ویرایش

وزن ویرایش

در اجراها ویرایش

ترجمه‌ها ویرایش

در دیگر آثار هنری ویرایش

در نسخه‌ای مصور از دیوان حافظ متعلق به آرشیو ملی کابل به‌سال ۹۰۷ ه‍.ق/۱۵۰۱ م و کتابت‌شده توسط محمد محسن هروی، نگاره‌ای بر مبنای این غزل موجود است.این نسخه یکی از آخرین نسخ دیوانِ حافظ مکتب هراتِ دورهٔ تیموریان محسوب می‌شود.[۲]

پانویس ویرایش

منابع ویرایش

  • آذرنوش، آذرتاش؛ اینجنیتو، دومینیکو؛ باقری، بهادر؛ بلوکباشی، علی؛ بیات، علی؛ پاکتچی، احمد؛ خرمشاهی، بهاءالدین؛ دادبه، اصغر؛ ساجدی، طهمورث؛ سجادی، صادق؛ سمسار، محمدحسن؛ شمس، اسماعیل؛ عبدالله، صفر؛ کردمافی، سعید؛ کیوانی، مجدالدین؛ مسعودی آرانی، عبدالله؛ میثمی، حسین؛ میرانصاری، علی؛ نکوروح، حسن؛ هاشم‌پور سبحانی، توفیق؛ بخش هنر و معماری (۱۳۹۰). «حافظ». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج. ۱۹. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۰۴۷.
  • حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد. قزوینی، محمد؛ غنی، قاسم، ویراستاران. دیوان حافظ. تهران: سینا.