عصب اشکی
عصب اشکی (انگلیسی: Lacrimal nerve) کوچک‌ترین شاخه از بین سه شاخه اصلی عصب چشمی است (که خود از شاخه‌های عصب سه‌قلو است).[۱][۲]: 402
| عصب اشکی | |
|---|---|
 عصب‌های کاسه چشم، عصب اشکی برچسب‌گذاری شده‌است. | |
| جزئیات | |
| از | عصب چشمی |
| عصب‌دهی | غده اشکی، ملتحمه، پوست جانبی پیشانی، پوست سر و پلک فوقانی |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | nervus lacrimalis |
| TA98 | A14.2.01.018 |
| TA2 | 6198 |
| FMA | 52628 |
عصب چشمی از خارج حلقه تاندونی مشترک وارد کاسه چشم (حدقه، چشمخانه) می‌شود و در امتداد دیواره جانبی کاسه چشم به سمت جلو می‌رود.
عصب چشمی عصب‌دهی حسی پوست و هر دو سطح ملتحمه در قسمت جانبی پلک بالایی را فراهم می‌کند.
همچنین این عصب یک شاخه ارتباطی پاراسمپاتیک ترشحی حرکتی برای غده اشکی دریافت می‌کند که این شاخه را به غده منتقل می‌کند.
ساختار ویرایش
خاستگاه ویرایش
عصب اشکی بلافاصله قبل از عبور از شکاف بالایی کاسه چشم و ورود به کاسه چشم از عصب چشمی منشعب می‌شود.
در قسمت بالایی دیواره جانبی کاسه چشم، عصب اشکی یک شاخه ترشحی حرکتی[۲]: 495 ارتباطی[۲]: 402 پاراسمپاتیک[۳] را از عصب گیجگاهی‌گونه‌ای[۲]: 495 دریافت می‌کند. این شاخه برای غده اشکی است.[۲]: 402
مسیر ویرایش
عصب اشکی از طریق شکاف بالایی کاسه چشم خارج (جانبیِ [۲]: 495 ) حلقه تاندونی مشترک وارد کاسه چشم می‌شود و در کنار عصب پیشانی و عصب قرقره‌ای به سمت جلو می‌رود.[۳] با رسیدن به داخل چشمخانه، در امتداد (قسمت بالایی[۲]: 495 ) دیواره جانبی کاسه چشم روی حاشیه بالایی ماهیچه راست جانبی به سمت جلو حرکت می‌کند.[۳][۲]: 402 در اینجا، یک شاخه ترشحی حرکتی از عصب گیجگاهی‌گونه‌ای برای غده اشکی دریافت می‌کند.[۲]: 495 در تمام مسیرش در کاسه چشم توسط سرخرگ اشکی همراهی می‌شود. از داخل غده اشکی رد می‌شود[۳] سپس شاخه‌های حسی و پاراسمپاتیک غده را تأمین می‌کند و به شکل تعدادی شاخه حسی کوچک مسیرش را به سمت جلو ادامه می‌دهد. تیغه حدقه‌ای را سوراخ می‌کند تا به بافت‌های انتهایی هدف‌اش برسد.[۲]: 402
توزیع ویرایش
حسی ویرایش
عصب اشکی عصب‌دهی حسی زیر را فراهم می‌کند:
- غده اشکی[نیازمند منبع]
- یک ناحیه کوچک از[۲]: 495 پوست روی قسمت جانبی پلک بالایی[۳][۲]: 495
- هر دو سطح (یعنی چشمی و پلکی[۲]: 495 ) ملتحمه در محل قسمت جانبی پلک بالایی.[۳][۲]: 495 (یعنی ملتحمه در طاق بالایی[۲]: 402 )
- پوست نواحی گیجگاهی و جلوی سر
پاراسمپاتیک ویرایش
در قسمت بالایی دیواره جانبی کاسه چشم، عصب اشکی یک شاخه ترشحی حرکتی ارتباطی پاراسمپاتیک (حاوی الیاف پس‌عقده‌ای برای غده اشکی از عقده بالی‌کامی را از عصب گیجگاهی‌گونه‌ای دریافت می‌کند که آن را به غده اشکی می‌رساند. [۲]
تفاوت‌ها ویرایش
گاهی اوقات عصب اشکی با عصب گیجگاهی‌گونه‌ای جابجا می‌شود، و بالعکس.[۱]
نگاره‌ها ویرایش
-
نمای بالایی عصب‌های کاسه چشم. شاخه‌های عصب اشکی از عصب چشمی مشخص هستند. -
عصب‌دهی حسی پوست سر و گردن. توزیع پوستی عصب اشکی را در بالای چشم در ناحیه سبز می‌توان دید. -
نمای قدامی کاسه چشم و صفحات مژگانی. عصب اشکی پس از رساندن شاخه‌هایش به غده اشکی، در حال خروج از گوشه بالاجانبی کاسه چشم دیده می‌شود. -
نمای بالایی یک کالبدشکافی از سمت چپ کاسه چشم. عصب اشکی که در حال عصب‌رسانی به غده اشکی است، دیده می‌شود.
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Standring, Susan (2020). [[۱](https://www.worldcat.org/oclc/1201341621) Gray's Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice] (42th ed.). New York. p. 631. ISBN 978-0-7020-7707-4. OCLC 1201341621.
{{cite book}}: Check|url=value (help) - ↑ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ ۲٫۱۳ ۲٫۱۴ ۲٫۱۵ Sinnatamby, Chummy S. (2011). Last's Anatomy (12th ed.). Elsevier Australia. ISBN 978-0-7295-3752-0.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ Standring, Susan (2020). [[۲](https://www.worldcat.org/oclc/1201341621) Gray's Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice] (42nd ed.). New York. p. 782. ISBN 978-0-7020-7707-4. OCLC 1201341621.
{{cite book}}: Check|url=value (help)
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Lacrimal nerve». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۵ مارس ۲۰۲۴.