علویان

نوشتار وابسته: شیعه

علویان ممکن است به اینها اشاره داشته‌باشد:

محتویات

منسوب به علی بن ابی‌طالب

علویان عمدتاً یعنی کسانی که منسوب به علی بن ابی‌طالب امام نخست شیعیان باشند و در طول تاریخ به پیروان وی اطلاق شده‌است. این واژه به این موردها اشاره دارد:

• خاندان علی به نوادگان علی بن ابی‌طالب
• علویان طبرستان گروهی از علویان زیدی که در فاصله ۸۶۴–۹۲۸ میلادی در طبرستان حکومت کردند.
• شیعیان
• علویان، شاخه‌ای از شیعیان که عمدتاً در ترکیه و سوریه اند
• علویان (ترکیه)
• علویان (سوریه)

تحولات فرهنگی دوره علویان

هجرت علویان به طبرستان و دیلم، تأثیرات فرهنگی مهمی در آن مناطق بر جای نهاد. وقتی یحیی بن عبدالله وارد آنجا شد،‌مردم دیلم را به اسلام دعوت کرد و مسجدی بنا کرد. او قلوب مردم را به سوی اسلام سوق داد. بعدها حضور علویان در منطقه به تدریج بر افکار و اذهان مردم تأثیرات مثبتی گذاشت، به خصوص که مردم آنان را به پاکی،‌زهد و تقوا می شناختند. حسن بن زید (داعی کبیر)،‌در همان آغاز حرکت خود به مردم اعلام کرد: برای بر پاداشتن کتاب خدا و سنت محمد پیامبر خدا و امر به معروف و نهی از منکر با شما بیعت می کنم. وی حرکت تبلیغی خود را بر همین اساس که نشان از خط مشی معین او دارد،‌آغاز کرد و برای کارگزاران خود، دستورالعملی بدین شرح صادر کرد تا بدان عمل کنند:

« ۱. به کتاب و سنت پیامبر و آنچه که به طور یقین از امیرمومنان علی در اصول و فروع رسیده، عمل شود.

۲. حضرت علی را بر همه امت برتر بدانند.

۳. مردم را از اعتقاد نسبت به جبر و تشبیه، به شدت بازدارند و از دشمنی با موحدان که به عدل و توحید معتقدند،‌بر حذر باشند.

۴. بسم الله الرحمن الرحیم را با صدای بلند (به جهر) در نمازها بخوانند.

۵. در نماز صبح،‌ قنوت را به جا آورند.

۶. برای نماز میت، پنج تکبیر بگویند.

۷. هنگام وضو گرفتن، مسح کفشها ترک شود.

۸. حی علی خیر العمل در اذان و اقامه گفته شود.»

حسن بن زید با این منشور به تبیین حکومت دینی خود پرداخت و مبلغانی را به شهرها روانه کرد.

از برخی از گزارش‌ها به دست می آید که قبل از تشکیل دولت علوی،‌برخی از مناطق طبرستان از جمله گرگان، پیرو شیعه امامی بوده‌اند.

دودمان‌ها

• علویان مراکش، دودمانی در شمال آفریقا که هم‌اکنون حاکمیت کشور مغرب را در دست دارند

مکان‌ها

• علویان (مراغه)، روستایی در آذربایجان شرقی بخش مراغه
• باغ علویان، از باغ‌های تاریخی شهر تبریز
• سد علویان، سدی در استان آذربایجان شرقی
• مسجد علویان، مسجدی تاریخی در شهر همدان
• علویان (رشت)، روستایی در گیلان
• امامزاده علویان، آرامگاهی در استان سمنان

کسان

• علیرضا علویان، سینماگر ایرانی

جستارهای وابسته

• علوی