غلجی، غلزایی، یا غلجایی نام گروهی افغان‌ها از قبایل پشتون در افغانستان و پاکستان است[۱] که شعبه‌های بسیاری دارد و در نواحی غزنی و زمین‌هایی که از سوی مشرق به خوست و وزیرستان و سیستان و بلوچستان و در دیگر شهرها به صورت پراکنده در ایران امتداد می‌یابند، سکنی دارند. دودمان مشهور خلجیان و دودمان هوتکیان و پادشاهان مشهور آنان مانند میرویس افغان،[۲] محمود افغان[۳] و اشرف افغان[۴] مربوط به همین قوم بودند که در سرنگونی صفویان نقش مهم داشتند. غلجائی‌ها بسیاری از رجال سیاسی نظامی افغانستان بودن از تاسیس کشوری به نام افغانستان از قبایل با نفوذ بودن که به رهبری میرویس خان غلجایی علیه گرگین خان والی گرجی تبار ولایت قندهار ایران صفوی قیام حکام ایرانی غیر افغان رو بیرون رانده و سلسه هوتک غلجایی رو بنیان گذاری کردند که حتا تواست پایتخت آن زمان ایران اصفهان رو فتح کنه و تا 8سال حاکمیت بیشتر مناطق ایران رو داشته باشه که این حاکمیت با ظهور نادرشاه افشار به پایان رسید . از شخصیت‌های مهم غلجائی‌ها در زمان متاخر می‌توان به محمد نجیب‌الله معروف به دکتر نجیب چهارمین و آخرین رئیس‌جمهور در جمهوری دموکراتیک افغانستان، محمداشرف غنی، نورمحمد تره کی حفیظ الله امین انجینرمطیع الله مطیع و غازی صاحب خان خروتی،سراج‌الدین حقانی اشاره کرد.

زنان غیلزی افغانستان
نمایی از زندگی کوچی‌گری یکی از اقوام پشتون در بادغیس افغانستان

از شاخه‌های قبیله غلجائی می‌توان به، پیروزی، هوتک، خروتی، تره‌کی، سلیمانخیل، بابکر خیل، شملزی، میرانزی، کاکر، اندر، توخی، احمدزی و … اشاره نمود.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. لغت‌نامهٔ دهخدا. «افغان».
  2. لغت‌نامهٔ دهخدا. «میرویس».
  3. لغت‌نامهٔ دهخدا. «محمود».
  4. لغت‌نامهٔ دهخدا. «اشرف».
  • پښتنی قبیلی روایتی شجری: مؤلف محمد معصوم هوتک (۶۰–۶۳)