فتوت (انگلیسی: Futuwwa)، در اخلاق و ادب اسلامی، مجموعهٔ اوصافی که لازمهٔ یک فتی (fata) جوانمرد است.

فتوت در لغت ویرایش

فتوّت در لغت عرب صفتی است که از کلمهٔ «فتی» مشتق شده‌است که معنی جوان و گاهی خدمتکار یا همراه می‌دهد. در زبان فارسی به ترتیب «جوانمرد» و «جوانمردی» معادل «فتی» و «فتوّت» است. جوانمرد را به معنی مرد جوان، کریم، سخی، بخشنده، جواد، با مروت، صاحب فتوّت، فتی، راد، حلیم و دست و دل باز معنی کرده‌اند.

ایثار ویرایش

از اوصاف مخصوص جوانمرد کرم و سخا است. در تصوف فتوت عبارت است از ایثار، یعنی مقدم داشتن و گزیدن غیر بر خود، و آن در حقیقت بالاترین مرحلهٔ سخا است.

آیین جوانمردی ویرایش

آیین جوانمردی در اصل یک انجمن و تشکیلات انسانی و انسان دوستانه و شرایط و عضویت در آن، نیت خیر، خود سازی، خدمت، اخلاق خوب، صدق، توبه، ترک علایق دنیوی و طهارت ظاهری و باطنی بوده‌است.[۱][۲][۳]

منابع ویرایش

  1. دایرة المعارف فارسی جلد دوم بخش اول، به سرپرستی غلامحسین مصاحب، مرجع اصلی کتاب دایرة المعارف کلمبیا– تهران: امیرکبیر، کتابهای جیبی، ۱۳۸۷
  2. جوانمردی، عیاری و فتوّت در قبل و بعد از اسلام، علی زرینی، محمدشفیع صفاری، رضا سمیع زاده، دو فصلنامهٔ علمی-پژوهشی پژوهش نامهٔ ادیان، سال دوازدهم، شمارهٔ بیست و سوم، بهار و تابستان ۱۳۹۷
  3. فتوّت و تصوّف و تأثیر آن دو بر یکدیگر، جمشید صدری، قسمت صمدی، فصلنامه عرفان اسلامی، پیاپی ۱۵ (بهار ۱۳۸۷)