فهرج (یزد)
فَهرَج، روستایی در دهستان فهرج بخش مرکزی شهرستان یزد در استان یزد ایران است.
 قلعهٔ تاریخی فهرج | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | یزد |
| شهرستان | یزد |
| بخش | مرکزی |
| دهستان | فهرج (یزد) |
  فهرج | |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۹۶۳ نفر (سرشماری ۹۵) |
| کد آماری | ۲۵۰۷۴۴ |
این روستا در ۲۲ کیلومتری جنوب شرقی یزد و در مسیر جاده یزد – بافق قرار گرفته است. قدمت این روستای تاریخی به قبل از پیدایش اسلام برمی گردد؛ بعضی قدمت روستای فهرج رو در حدود ۵۰۰۰ سال تخمین زده‌اند.
پیشینه نام ویرایش
گفته می‌شود که اسم اولیه این روستا «فرافر» بوده، که با گذشت زمان طی قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری به «پهره» یا «پهرشت» و بعد از اون به «فهرج» تغییر پیدا کرده است.[۱]
تاریخ و آثار باستانی ویرایش
این روستا در کتب قدیمی به عنوان یکی از سه راس قرآی ثلاثه یزد که «خویدک» و «سریزد» نیز شامل آنهاست، به‌شمار می‌رود. این روستا تا قرن هشتم ه.ق به عنوان یکی از شهرهای یزد مطرح بوده است. ابن بلخی در توصیفات خود از این شهر به جایگاه مهم کشاورزی آن می‌پردازد.[۲]
از مهم‌ترین جاذبه‌های باستانی آن می‌توان به مسجد جامع فهرج، آب انبار حسینیه، قلعه فهرج، مسجد علاقبندی یا علی قوندی (از این مسجد تنها خرابه‌هایی مثل گچبری‌های زیبا باقی مانده است)، مجموعه تاریخی شهدای فهرج، چاه چهل دختران و بسیاری دیگر اشاره نمود.
در تواریخ یزد ذکر فهرج مکرر آمده است و آنجا را از نقاطی دانسته‌اند که میان اعراب و ایرانیان جنگ واقع شد و شرحش در کتب تاریخ مربوط به یزد درج شده و خلاصه آن از جامع مفیدی چنین است که: «متوطنین فهرج و خویدک و فرافتر مجوس بودند و در زمان عمربن خطاب که لشکر اسلام به فرموده او طلب یزجرد شهریار... به خراسان می‌رفتند در میان ریگ شترانکه در بیابان طبس است بعضی از آن لشکری که اکثر صحابه و تابعین بودند راه گم کردند و بعد از تردد و تعب بسیار در حدود فهرج از ریگ بیرون آمدند و مردم فهرج را به اسلام دعوت کردند آن جماعت مهلت خواستند و نزل و علوفه سرانجام کرده بیرون فرستادند و مردم خویدک و فرافتر را طلبیده به ایشان مشورت نمودند و ایشان در قبول اسلام ابا نمودند و گفتند ما از دین قدیم بر نگردیم و با هم اتفاق نموده شبیخون برلشکر اسلام آوردند و بسیاری از صحابه و تابعین را شهید کردند مثل حویطب بن هانی خواهر زاده علی بن ابیطالب… و به جهت این حرکت شنیع خرابی در قریه فرافتر راه یافته به مرور خراب شد الحال از آن اثری باقی نمانده به جز بعضی دیوارهای قلعه که جهت عبرت برجاست…»[۳]
جمعیت ویرایش
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۲٬۹۶۳ نفر (۸۶۱ خانوار) بوده است.[۴]
منابع ویرایش
- ↑ «فهرج یزد روستایی تاریخی و مسجد جامع فهرج و سرگذشت آن». هتل داد یزد. ۲۰۱۸-۱۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۰.
- ↑ ابن بلخی، فارسنامه، به تصحیح آلن نیکلسون و گای لسترنج ، انتشارات دنیای کتاب (1363).
- ↑ محمد مفید مستوفی بافقی، جامع مفیدی، جلد یک، انتشارات امیر کبیر. به کوشش ایرج افشار.
- ↑ «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۰۷.
- روستای فهرج سیری در ایران
- «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.