لوئیس مامفورد (انگلیسی: Lewis Mumford; ‏۱۹ اکتبر ۱۸۹۵ – ۲۶ ژانویهٔ ۱۹۹۰)، متفکر و شهرساز سده بیستم اهل ایالات متحده آمریکا که شهرت وی بیشتر به واسطه دیدگاه انسانگرایانه و بشر دوستانه ای است که در آثار خود ارائه داده‌است. وی مورخ تمدن بشری، متخصص عصر ماشین، متخصص و کارشناس شهرهای متروپلیتن و واضع نظریه‌های جوهری در جغرافیای شهری است. مرید و پیرو پاتریک گدس بوده و مانند گدس، شهر را مکان حساس عصر ما می‌داند، او برای مسئله شهرسازی همه ابعاد فرهنگی و تاریخی اش را منظور می‌دارد و از اینکه مسئله را تنها در چارچوب فنی ببیند، اجتناب می‌ورزد.[۲]

لوئیس مامفورد
زاده۱۹ اکتبر ۱۸۹۵[۱]
فلاشینگ، کویینز، ایالات متحده آمریکا[۱]
درگذشته۲۶ ژانویهٔ ۱۹۹۰ (۹۴ سال)[۱]
آمینیا (شهرک)، نیویورک، ایالات متحده آمریکا[۱]
پیشهنویسنده
ملیتایالات متحده آمریکا
سبک نوشتاریتاریخ، فلسفه
کار(های) برجستهThe City in History, Technics and Civilization, The Myth of the Machine
تأثیرپذیرفته ازتورستن وبلن
تأثیرگذاشته برJonathan Nitzan, Shimshon Bichler, Correlli Barnett

گسترش مفهوم فن و تببین مفاهیم آن ویرایش

مگاتکنیک/کلان فن

او معتقد بود که فناوری مدرن-کلان فن- فراورده‌های پایا را محدود می‌کند و کیفیت محصولات و فراورده‌ها بیشتر بر پایه شیوه‌های کاربرد و بر اساس مد و تغییرات تکرار شونده است که بدون یاری تبلیغات فریب دهنده پیوسته، به آهستگی به سطح پایینی از تقاضا خواهد رسید.

زیست فن[الف] ویرایش

مامفورد در یک مدل ارگانیکی از فناوری در برابر کلان فن، مفهوم زیست فن را ارائه داد. وی معتقد بود که سیستم‌های ارگانیک خودشان را بر موازین کیفی، فراوانی، وسعت و آزادی از انبوه و ازدحام و معیارهای کمّی سوق می‌دهند.

چند فنی[ب] ویرایش

مامفورد در کتاب فنون و تمدن، فناوری را دارای دو بخش می‌دانست؛ پلی تکنیک و مونو تکنیک

او چند فنی را مجموعه ای از شیوه‌های مختلف فناوری می‌دانست که درون شبکه ای واحد، مسائل و مشکلات مردم را از میان برمی‌دارد. وی همچنین تک فنی را گونه ای از فناوری می‌دانست که در مسیر خود و تنها در راستای پیشرفت خود گام برمی‌دارد و حتی به مردم تعرض می‌کند.

کلان ماشین ویرایش

مامفورد همچنین روی سازمان‌ها و تشکیلات بزرگی در دوره‌های و شرایط کلان ماشین که انسان را به عنوان بخشی از یک ماشین می‌دانند بحث کرده و معتقد بود که ساختن اهرام، امپراتوری رم و ارتش جنگ‌های جهانی نیز نمونه ای از چنین کلان ماشین‌ها هستند.

بر این پایه، لوئیس مامفورد تمدن انسانی را به سه دوره تاریخی تقسیم کرد:

  • ائوتکنیک، آغازه فنی-سده‌های میانی
  • پالئو تکنیک، دیرینه فنی-انقلاب صنعتی
  • نئو تکنیک، نو فنی - دوران متأخر و کنونی[۲]

یادداشت ویرایش

  1. بیوتکنیک
  2. پلی تکنیک در برابر مونو تکنیک/تک فنی

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ "Chronology of Mumford's Life". Lewis Mumford Center. Retrieved 12 October 2010.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ کیمیا فکر بزرگ. «لوئیس مامفورد». fekrebozorg.ir.

پیوند به بیرون ویرایش