محمود شلتوت (زاده ۲۳ آوریل ۱۸۹۳ – درگذشته ۱۳ دسامبر ۱۹۶۳)، با عنوان مشهور «شیخ شلتوت» روحانی اهل سنت، محقق، مفسر، فقیه اصولی، ادیب لغوی مصری، و از رؤسای دانشگاه الازهر و از مؤسسان دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه بود.[۱] وی از مدافعان و از فعالان وحدت بین شیعه و سنی بوده است. وی با سید حسین بروجردی روابط دوستانه داشت. در سال ۱۳۳۸، بروجردی، میرزا خلیل کمره‌ای را به‌ همراه سید محمود طالقانی و گروهی از روحانیون، به نمایندگی خود به قاهره فرستاد تا از محمود شلتوت مفتی اعظم و رئیس وقت دانشگاه الازهر مصر بخاطر فتوای تاریخی‌اش تشکر نمایند.

محمود شلتوت
مفتی اعظم الازهر
دوره مسئولیت
۱۹۵۸ – ۱۹۶۳
پس ازعبدالرحمان تاج
پیش ازحسن مامون
اطلاعات شخصی
زاده۲۳ آوریل ۱۸۹۳
درگذشته۱۳ دسامبر ۱۹۶۳ (۷۰ سال)
قاهره، مصر

فتوای محمود شلتوت

ویرایش

از محمود شلتوت سؤال شد که

بعضی از مردم چنین می‌اندیشند برای آنکه مسلمان عبادات و معاملاتش صحیح باشد حتماً باید به یکی از مذاهب چهارگانه معروف عمل کند و در بین آنها مذهب شیعه امامیه و مذهب زیدیه نیست. آیا شما با این رأی به طور کلی موافقت دارید، و تقلید از مذهب شیعه امامیه را جائز نمی‌شمارید؟

او در جواب چنین گفت:

۱. دین اسلام بر احدی از پیروانش متابعت از مذهب خاصی را لازم نمی‌شمرد، بلکه ما می‌گوییم: برای هر فرد مؤمن چنین حقی است که بتواند در ابتدای امر از هر یک از مذاهبی که صحیحاً نقل شده و در کتابهای مخصوص احکام آن مذهب نوشته شده است پیروی کند و همچنین کسی که از یک مذهب از این مذاهب پیروی می‌کرده می‌تواند عدول به مذهب دیگر بنماید، هر مذهبی باشد، و در این عمل باکی بر او نیست.

۲. مذهب جعفری معروف به مذهب امامی‌اثناعشری، مذهبی است که شرعاً پیروی از آن مانند پیروی از مذاهب اهل‌سنت جایز است؛ و سزاوار است مسلمانان این مطلب را بدانند و از عصبیت و طرفداری‌های بیجا و بدون حق و حمایت از مذهب معینی خودداری کنند. دین خدا و شریعت او تابع مذهبی نیست یا منحصر در مذهبی نیست. هر کس به مقام اجتهاد فائز گردد عنوان مجتهد بر او بار، و در نزد خدای تعالی عملش مقبول خواهد بود.

و جایز است برای کسی که اهلیت نظر و اجتهاد را ندارد از ایشان تقلید کند و به آنچه در فقه‌شان مقرر داشته‌اند عمل بنماید، و در این مسئله بین عبادات و معاملات تفاوتی نیست.

[۲]

  • تفسیر قرآن کریم
  • نهج القرآن فی بناء المجتمع
  • الاسلام عقیده و شریعه
  • الفتاوی
  • القتال فی الاسلام
  • من توجیهات الاسلام
  • مقارنة المذاهب فی الفقه
  • فقه القرآن

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. «شیخ محمود شلتوت». کتابخانه طهور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۹.
  2. «همبستگی مذاهب اسلامی(مقالات دارالتقریب)، ترجمه عبدالکریم بی آزار شیرازی، تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ۱۳۷۷ش.، ص۳۴۵-۳۴۴». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۱.