مدرسه حقانی
این مقاله کامل نیست. |
مدرسه حقّانی یا مدرسه منتظریه، از مدارس حوزه علمیه قم است که با هدف ایجاد تغییراتی در نظام آموزشی در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ش تأسیس شد. مدرسه حقانی یکی از مشهورترین مدارس علمیه در بین حوزه‌های علمیه شیعی است و بسیاری از افراد موثر در انقلاب ایران و مسئولان سیاسی پس از انقلاب ایران، دانش‌آموختگان این مدرسه‌اند. این مدرسه علمیه تاثیر بسزایی در تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران خصوصاً در انقلاب ۱۳۵۷ داشته است.[۱]
این مدرسه از نظر شیوه گزینش طلبه با مدارس حوزه علمیه قم تفاوت داشت. اصلاح نظام آموزشی حوزه با برنامه مدون و منظم، با تأسیس مدرسه حقانی آغاز شد و شکل عملی به خود گرفت. پایه‌گذاران این مدرسه، نظام آموزشی سنّتی حوزه را با نظام جدید تلفیق کردند و سبک جدیدی در نظام آموزشی حوزه بنیان نهادند. [۲][۳]
| مدرسه حقانی | |
| نوع | مرکز آموزش عالی |
|---|---|
| بنیانگذاری شده | ۲۳ سپتامبر ۱۹۶۰ |
| وابستگی | سید محمد بهشتی |
| وابستگی آکادمیک | حوزه علمیه قم |
| موقعیت | قم، ایران |
نام مدرسهویرایش
نام رسمی مدرسه طبق وقف‌نامه، «مدرسه منتظریه» و به گفته دکتر بهشتی «منتظریة الشمس» بود اما به نام سازنده آن، به «مدرسه حقانی» معروف شد.[۴]
بنیانگذارانویرایش
بنیانگذاران مدرسه حقانی عبارت بودند از: سید محمد حسینی بهشتی، علی قدوسی، عبدالرحیم ربّانی شیرازی و حسین حقانی (فرزند علی حقانی)[۴][۵]
دانش آموختگانویرایش
در چهار دههٔ گذشته انبوهی از مدیران ارشد امنیتی و قضایی نظام مانند مصطفی پورمحمدی، علی فلاحیان، ابراهیم رئیسی، روح‌الله حسینیان و غلامحسین محسنی اژه‌ای از مدرسان یا شاگردان مدرسه حقانی بوده‌اند.[۶][۷] بسیاری از دانش‌آموختگان آن پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به مدیریت ارشد دستگاه‌های قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی درآمدند.[۸][۷]
دلایل تاسیسویرایش
دکتر بهشتی هدف از تأسیس مدرسه را تربیت انسان‌هایی معرفی کرده بود که «محققانه و نه مقلدانه» انسان و جهان را بشناسند و طلبه «آگاه شده آگاه‌کننده» باشند. دیگر دلایل تأسیس این مدرسه عبارت بوده است از:
- رفع نابسامانی‌های حوزه؛
- ایجاد نظم و تشکیلات؛
- اصلاح متون درسی؛
- نظارت بر اخلاق و انضباط طلاب؛
- تربیت طلاب آشنا به مسائل روز؛
- «اتحاد و ارتباط حوزه و دانشگاه»؛
- تدریس برخی از علوم اسلامی که به آنها توجه کافی نمی‌شد؛
- تربیت مجتهدان آشنا به علوم جدید به‌ویژه علوم انسانی و مباحث سیاسی و حقوقی و نیز زبان انگلیسی. [۴]
استادانویرایش
پیش از انقلاب ایران، احمد جنتی و محمدتقی مصباح یزدی در مدرسه حقانی تدریس می‌کردند. همچنین ۱۸ سال یوسف صانعی نیز در آن تدریس می‌کرده‌است.[۵]
مخالفت با شریعتیویرایش
در سال‌های دهه‌ی ۵۰ شمسی طيف وسيعی از طلاب مدرسه حقانی، تحت تأثير دو استاد مدرسه یعنی مصباح و قدوسی، با شريعتی مخالف بودند. اقليتی هم تحت تأثير بهشتی، در مجموع شریعتی را قبول داشتند و از او حمايت می‌کردند.[۹]
وضعیت فعلیویرایش
این مدرسه در اوایل انقلاب ۱۳۵۷، به علت حضور اساتید و شاگرادانش در موقعیت‌های سیاسی و حکومتی، مدتی به صورت نیمه تعطیل درآمده بود که بعدها فعالیت علمی و آموزشی از سر گرفته شد.[۱۰] هم اکنون در این مدرسه، طلاب در مقدمات و سطح عالی (رشته‌ی تخصصی فقه و اصول) مشغول به تحصیل هستند.[۱۱]
پیوند به بیرونویرایش
وب سایت مدرسه حقانی قم بایگانی‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
منابعویرایش
- ↑ «روایتی از مدرسه «خمینیست‌های دوآتشه»/حقانی و انقلاب آموزشی». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۱۲-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۳۰.
- ↑ «مشاهده تقویم تاریخ ۱ فروردین». مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. برای مشاهده متن منبع، در بخش جستجو، «۱ فروردین» را انتخاب کنید.. دریافت‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۵. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «مدرسه علمیه حقانی (قم)». ویکی شیعه. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۳۰.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ «مدرسه حقانی - ویکی فقه». fa.wikifeqh.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۳۰.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ پنجاه سالگی نهاد فقیهان سیاسی، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ اکبر گنجی. «مدرسه حقانی و فارغ‌التحصیلان آن» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۲ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۲۱.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «علامه مصباح یزدی از علمای بزرگ معاصر که در زمینهٔ علوم انسانی خدمات شایسته‌ای را به انقلاب عرضه کردند در این مدرسه مشغول به فعالیت‌های علمی بودند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۱.
- ↑ وزارت دادگستری: مصطفی پورمحمدی، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ راسخون (۲۰۱۲-۰۶-۲۶). ««شهيد بهشتي و مدرسه ي حقاني قم»». راسخون. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۳۰.
- ↑ «تاریخچه». shahidain.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۳۰.
- ↑ «بسیج مدرسه حقانی».