ناو دویچلنت
ناو دویچلنت (به آلمانی: Deutschland) یک ناو نیروی دریایی آلمان بود که در سال ۱۹۳۱ به عنوان نخستین کشتی از کلاس دویچلنت موسوم به «کشتی زره‌پوش»، ساخته شد و در جریان جنگ جهانی دوم در کریگسمارینه، نیروی دریایی رایش سوم به خدمت پرداخت. این ناو سال ۱۹۴۰ به لوتسوو تغییر نام داد. گاهی به صورت محاوره از این کشتی که ترکیبی از ویژگی‌های ناوها و نبردناوها را داشت، با عنوان «نبردناو جیبی» یاد می‌شود.
| |
| پیشینه | |
|---|---|
| مالک | |
| نام‌گذاری: | «آلمان» در زبان آلمانی |
| آب‌اندازی: | ۵ فوریه ۱۹۲۹ |
| آغاز کار: | ۱۹ مه ۱۹۳۱ |
| اعزام: | ۱ آوریل ۱۹۳۳ |
| تغییر نام: | لوتسوو، ژانویه ۱۹۴۰ |
| سرنوشت: | اوراق‌شده، ۱۹۴۸ |
| مشخصات اصلی | |
| درازا: | ۱۸۶ متر |
| پهنا: | ۲۱٫۶۹ متر |
| آبخور: | ۷٫۲۵ متر |
| نیرومحرکه نصب شده: | ۵۳٬۰۰۰ اسب بخار شفت |
| پیشرانه: |
|
| سرعت: | ۲۶ گره (۴۸ کیلومتر بر ساعت) |
| برد: | ۱۸٬۶۵۰ مایل دریایی (۳۴٬۵۴۰ کیلومتر) در سرعت ۱۵ گره (۲۸ کیلومتر بر ساعت) |
ویژگی‌ها و ساخت ویرایش
کار ساخت دویچلنت به عنوان یک «کشتی زره‌پوش»[یادداشت ۱] و نخستین کشتی از کلاس دویچلنت سال ۱۹۲۹ آغاز شد. وزن این کشتی حدود ۲۰ درصد بیش از محدودیت وزنی ۱۰٬۰۰۰ تنی اعمال‌شده بر آلمان برای کشتی‌های جنگی بر اساس پیمان ورسای بود. بریتانیا و فرانسه هیچ اعتراض رسمی از این بابت مطرح نساختند. دویچلنت سال ۱۹۳۱ به آب انداخته شد. این کشتی از هر ناو دیگری بزرگ‌تر اما از نبردناوها کوچک‌تر بود؛ بدین شکل از دویچلنت به صورت محاوره‌ای با عنوان «نبردناو جیبی[یادداشت ۲]» یاد می‌شد.[۱]
به صورت نامعمولی برای آن زمان، از هشت موتور دیزل به عنوان نیرو محرکه دویچلنت استفاده شد که یک جفت شفت پروانه را به چرخش در می‌آورندند و بیش از ۵۳٬۰۰۰ اسب بخار شفت تولید می‌کردند. این پیش‌ران حداکثر سرعت ۲۶ گره (۴۸ کیلومتر بر ساعت) و حداکثر برد ۱۸٬۶۵۰ مایل دریایی (۳۴٬۵۴۰ کیلومتر) در سرعت ۱۵ گره (۲۸ کیلومتر بر ساعت) به کشتی می‌بخشید.[۲]
تاریخچه عملیاتی ویرایش
دویچلنت روز ۱ آوریل سال ۱۹۳۳ وارد خدمت در رایشس‌مارینه شد.[۲]
جنگ داخلی اسپانیا ویرایش
نخستین کاربرد عملیاتی دویچلنت در جریان جنگ داخلی اسپانیا صورت گرفت. این کشتی چهار مرتبه از ماه اوت سال ۱۹۳۶ تا ماه فوریه سال ۱۹۳۸ به آب‌های اسپانیا فرستاده شد. نخستین تجربه رزمی دویچلنت در سفر چهارم، عصر روز ۲۹ مه سال ۱۹۳۷ در نزدیکی ایبیزا اتفاق افتاد. در این حادثه کشتی آلمانی با چند ناو و ناوشکن جمهوری‌خواه درگیر شد. همزمان دو هواگرد نیز دویچلنت را مورد حمله قرار دادند. با وجود ناتوانی شناورهای متخاصم در آسیب زدن به آن، دو بمب پرتاب‌شده از هواگردها به دویچلنت برخورد کرد. بمب نخست در سمت راست قسمت میانی در نزدیکی یکی از توپ‌های ۱۵ سانتی‌متری فرود آمد که یک آتش‌سوزی به‌پا کرد و هواگرد شناسایی و یکی از قایق‌های کشتی را منهدم نمود. بمب دوم آسیب جدی‌تری به همراه داشت و با نفوذ در عرشه بالایی در قسمت برجک آ موجب یک انفجار و کشته و زخمی شدن تمامی خدمه برجک گردید. مجموعاً دویچلنت در این حادثه متحمل ۱۴۱ تن تلفات از جمله ۳۱ کشته، شد و وادار به بازگشت به ویلهلمس‌هافن گشت.[۳]
جنگ جهانی دوم ویرایش
دویچلنت یک هفته پیش از آغاز جنگ جهانی دوم، روز ۲۶ اوت سال ۱۹۳۹ ویلهلمس‌هافن را ترک و شش روز بعد در نزدیکی دماغه فارول در ساحل جنوبی گروئنلند با وستروالت، تانکر سوخت‌رسان مربوط به خود دیدار کرد. روز ۲۷ سپتامبر مجوز آغاز عملیات حمله به کشتیرانی تجاری دشمن صادر شد. دویچلنت از روز ۳۰ سپتامبر به دنبال قربانی در مسیر دریایی بین آزور و برمودا بود. نخستین موفقیت روز ۵ اکتبر با غرق کردن استون‌گِیت، کشتی ۵۰۰۰ تنی، حاصل گردید. سپس کشتی آلمانی رو به شمال رفت و روز ۹ اکتبر در نزدیکی نیوفونلاند با سیتی آو فلینت، کشتی باری آمریکایی مواجه شد که به ظن حمل محموله غیرمجاز، بلافاصله آن را توقیف کرد. کشتی آمریکایی با قرار گرفتن خدمه استون‌گیت در آن، با هدایت یک ناخدای آلمانی به نروژ فرستاده شد. به هر صورت حاکمیت نروژ خدمه آلمانی را دستگیر کردند و کشتی را به آمریکایی‌ها پس دادند. دویچلنت روز ۱۴ اکتبر لورنتس هانسن، کشتی باری نروژی را در نزدیکی نیوفونلاند غرق کرد. در نهایت شرایط نامساعد آب‌وهوایی دویچلنت را ناچار به بازگشت زودتر از موعد به آلمان جهت تعمیر آسیب حاصل از طوفان نمود. کشتی روز ۱۶ نوامبر وارد گوتنهافن شد. نام کشتی به لوتسوو و میانه ماه فوریه سال ۱۹۴۰ کلاس رسمی آن به ناو سنگین تغییر کرد. بزرگ‌دریابد اریش ردر، فرمانده کل کریگسمارینه امیدوار بود با این تغییر نام سرویس اطلاعاتی دشمن در ارتباط با مذاکرات فروش ناو سنگین دیگری از کلاس هیپر با نام لوتسوو به شوروی، سردرگم شود.[۴]
با آغاز تهاجم آلمان به نروژ از روز ۷ آوریل، لوتسوو در قالب ناو گروه ۵ راهی آب‌های اسلو شد. این کشتی ۴۵۰ تن از نیروهای مهاجم آلمانی را در عرشه خود داشت. ناو گروه هنگام ورود به آب‌دره اسلو در عصر روز ۸ آوریل زیر آتش متمرکز آتشبار دفاع ساحلی نروژ قرار گرفت. سه گلوله توپ ۱۵ سانتی‌متری و چند گلوله کالیبر کوچک‌تر به لوتسوو اصابت کرد اما با وجود غرق شدن ناو سنگین بلوشر، توانست خود را بدون آسیب جدی برهاند. هنگام مراجعت به کیل جهت تعمیر، روز ۱۱ آوریل اژدر شلیک‌شده از اسپیرفیش، زیردریایی بریتانیایی به آن برخورد کرد و به شدت آسیب دید. سه روز بعد تا بندرگاه یدک کشیده شد. گستردگی تعمیرات لازم بر ناو به اندازه‌ای بود که برای حدود یک سال آن را از خدمت واداشت.[۵] هنگام تعمیر در کیل، یک بمب در حمله نیروی هوایی بریتانیا بر روی لوتسوو فرود آمد اما منفجر نشد.[۶]
با وجود تردیدهای پدیدهای آمده در استفاده از شناورهای سطحی در حمله به کاروان‌های دشمن پس از غرق شدن نبردناو بیسمارک، تصمیم بر اعزام لوتسوو گرفته شد. این ناو برای اجرای عملیات زومررایزه روز ۱۲ ژوئن سال ۱۹۴۱ از کیل راهی آب‌های نروژ گشت. با این حال حدود نیمه شب مورد حمله یک هواگرد اژدرافکن بوفورت بریتانیایی قرار گرفت. اژدر دشمن از سمت چپ به میانه ناو اصابت کرد تا موتورها و توان الکتریکی آن از کار بیفتد و چندین قسمت آن پر از آب شود. آسیب وارد آمده مجددا جدی بود اما لوتسوو توانست با نیروی خود به کیل بازگردد. تعمیرات این بار تا ماه ژانویه سال ۱۹۴۲ به طول انجامید. در نهایت ماه مه سال ۱۹۴۲ به نروژ رفت. با این حال موفقیت عملیاتی ناچیزی به دست آورد.[۷] این بار هم با برخورد به زمین نیازمند تعمیر بیشتر در آلمان شد.[۶] بدین جهت ماه اوت در کیل بود.[۵]
لوتسوو ماه نوامبر سال ۱۹۴۲ دوباره به نروژ بازگشت. در راه شمال نروژ از حملات هوایی در امان ماند.[۷] در جریان عملیات رگن‌بوگن، ماه دسامبر به همراه ناو آدمیرال هیپر و چند کشتی محافظ دیگر، یک کاروان متفقین را در نزدیکی جزیره خرس مورد حمله قرار داد.[۶] در برخورد با دشمن در روز ۳۱ دسامبر آسیب شدیدی به ناوشکن بریتاینایی آبجورت وارد آورد.[۷] به هر صورت توسط کشتی‌های جنگی بریتانیایی دفع شد[۶] و به دستور فرمانده گروه عملیاتی به جهت اجتناب از تحمل خسارات غیر ضروری عقب نشست.[۷]
لوتسوو سال‌های ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۵ را دریای بالتیک گذراند و جناح ساحلی نیروهای زمینی شوروی را بمباران کرد. بمباران هواگردهای بریتانیایی روز ۱۶ آوریل سال ۱۹۴۵ آسیب جدی به آن وارد و ناو آلمانی را در کف ساحل زمین‌گیر نمود. خدمه لوتسوو از آن به عنوان آتشبار ثابت استفاده و به سمت نیروهای شوروی شلیک می‌کردند تا این که این ناو را روز ۴ مه به دست خود منفجر ساختند.[۶]
بدین شکل، دویچلنت دوره خدمت پر حادثه‌ای را گذراند و با وجود وارد آمدن مکرر آسیب به آن، جنگ جهانی دوم را غرق‌نشده به پایان رساند.[۶]
لوتسوو سال‌های ۱۹۴۸ و ۱۹۴۹ توسط شوروی اوراق شد.[۶]
یادداشت‌ها ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ Symonds 2018, p. 6–7.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Konstam 2021, p. 3.
- ↑ Chesneau 2004, p. 8.
- ↑ Chesneau 2004, p. 8–9.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Chesneau 2004, p. 9.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ Hore 2005, p. 232.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ Chesneau 2004, p. 10.
منابع ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ ناو دویچلنت موجود است. |