ناو هواپیمابر

کشتی جنگی که به عنوان یک پایگاه هوایی شناور در دریا عمل میکند

ناو هواپیمابر یک کشتی جنگی است که برای حمل کردن و پوشش دادن هواپیما‌ها و بالگردهای جنگی طراحی شده‌است و به عنوان یک فرودگاه شناور عمل می‌کند، و این‌گونه هواپیماها می‌توانند بدون سوخت‌گیری و توقف، عملیات در مسافت‌های دور را انجام دهند. این قابلیت باعث می‌شود نیاز به پایگاه های هوایی کمتر شود چون یک ناوهواپیمابر می‌تواند نقش یک پایگاه متحرک را ایفا کند. ناوهای هواپیمابر آمریکا قادر هستند ۱۵ سال بدون توقف حرکت کنند.[۱][۲]

تصویری هوایی از سه ناو هواپیمابر پیشرفته یواس‌اس جان سی. استنیس، شارل دوگل، یواس‌اس جان اف. کندی (سی‌وی-۶۷) و ناو بالگرد بر اچ‌ام‌اس اوشن (ال۱۲) و کشتی های پشتیبانی در خلیج فارس (۲۰۰۲)
نقشهٔ کشورهای دارای ناو هواپیمابر؛ آبی پررنگ: دارندگان کنونی ناو هواپیمابر (۸ کشور)، سبز: دارندگان ناو بالگردبر (۶ کشور)، آبی کم‌رنگ: دارندگان پیشین ناو هواپیمابر (۴ کشور)

ناوهای هواپیمابر آمریکایی و ناو هواپیمابر شارل دوگل فرانسوی‌ها از نیروگاه هسته‌ای برای تأمین انرژی مورد نیازشان استفاده می‌کنند که به آن‌ها اجازه می‌دهد مدت‌ها دور از آشیانه بی نیاز از سوخت‌گیری بمانند اما بقیه ناوها از سوخت‌های متعارف استفاده می‌کنند.[۳]

ناو هواپیمابر یک جنگ‌افزار بسیار گران‌قیمت است که بهای آن گاه تا ۴٫۵ میلیارد دلار و برای ناو جدید جرالد فورد آمریکا به ۱۳ میلیارد دلار می‌رسد. از این رو در سال ۲۰۲۱ تنها ۲۵ ناو هواپیمابر در حال فعالیت هستند که از این تعداد ۱۲ ناو متعلق به ایالات متحده آمریکا (۱۱ ناو فعال و ۱ ناو ذخیره) است. کشورهای ایتالیا، چین و هند هر کدام دارای دو فروند ناو هواپیمابر و هفت کشور،روسیه، بریتانیا، فرانسه، برزیل، تایلند و اسپانیا هر کدام یک ناو هواپیمابر در اختیار دارند.[۴]

در گذشته کشورهای ژاپن (۲۰ ناو)، کانادا (۳ ناو)، استرالیا، (۳ ناو)، آرژانتین (۲ ناو) و هلند (۱ ناو) صاحب ناو هواپیمابر بودند.[نیازمند منبع] كشور تركيه نيز در سال ۲۰۲۲ با به خدمت گرفتن ناو هواپيمابر تی‌سی‌جی آنادلو به جمع دارندگان ناو هواپيمابر پیوست.[۵]

سبک‌ترین ناو هواپیمابر فعال نیز ناو چاری ناروبت تایلند با ۱۱۴۰۰ تن و یکی دیگر از سنگین ترین ناو هواپیمابر،ناو دریادار کوزنتسف روس‌ها با ۵۵ هزار تن وزن است.[نیازمند منبع]

در اوایل سدهٔ ۲۱ ناوهای هواپیمابر در سرتاسر جهان گنجایش حمل ۱۰۰ هواپیما را داشتند.

ناوهای هواپیمابر معمولاً با چند کشتی دیگر به صورت گروهی حرکت می‌کنند. این کشتی‌ها می‌توانند تجهیزات پدافندی یا لوازم یدکی برای هواپیماها را تأمین کنند. معمولاً چند کشتی دیگر وظیفه محافظت از ناو اصلی را دارند مانند سامانه‌های پیش‌اخطار یا دفاع موشکی.

ناو هواپیمابر را نباید با ناو که کشتی جنگی کاملاً متفاوتی است اشتباه گرفت.

عرشه پرواز ویرایش

 
نخستین پرواز و فرود یک هواپیمای جت بر عرشه یک ناو هواپیمابر را جنگنده هاویلند ومپایر در دسامبر ۱۹۴۵ انجام داد.

عرشه پرواز ناوهای هواپیمابر به‌طور کلی به دو صورت کلی است:

نوع اول که توسط ایالات متحده آمریکا استفاده می‌شود به صورت زیر کار می‌کند:

بیشتر ناوهای موجود دارای عرشه تختی هستند که به عنوان محل فرود و پرواز هواپیماها عمل می‌کند.

هواپیما‌ها برای به پرواز در آمدن باید به سرعت معینی برسند ولی باندهای پرواز در ناوهای هواپیمابر به نسبت کوتاه هستند و این امکان را برای هواپیماها فراهم نمی‌آورند. از این رو در ناوهای هواپیمابر از وسیله‌ای به نام منجنیق (به انگلیسی: Catapult) استفاده می‌شود. منجنیق‌ها که با موتور بخار کار می‌کنند به هواپیما شتاب لازم برای پرواز را می‌دهند. قدرت این منجنیق‌ها به قدری است که در طول تنها ۲ ثانیه سرعت هواپیما را از ۰ به ۱۶۵ مایل در ساعت می‌رسانند. این کار باعث می‌شود که هواپیما سرعت لازم برای پرواز را کسب کند همچنین برای فرود آمدن هواپیمایی که ۱۵۰ مایل بر ساعت سرعت دارد مجهز به یک دم زنجیری است که باید آن را به یکی از ۴ کابل موجود روی باند گیر بیندازد که بعد از ۹۶ متر مسافت متوقف می‌شود در ناوهای هواپیمابر ، برعکس فرودگاه‌ها برای فرود آمدن هواپیما نباید سرعت خود را به کمترین حالت برساند بلکه باید دارای سرعت کافی باشد که در صورت ناتوانی خلبان در درگیر کردن دم زنجیری و کابل‌ها هواپیما با سرعتش بتواند از سوی دیگر ناو دوباره به پرواز در آید به علت مشکل بودن این کار معمولاً از برجسته‌ترین خلبانان برای ناوهای هواپیمابر استفاده می‌شود.

نوع دوم ناوهای هواپیمابر که ایالات متحده از آن استفاده نمی‌کند به گونه‌ای طراحی شده‌است که به منجنیق نیازی ندارد. در عوض دارای یک سکوی پرواز است. این نوع ناوها بیشتر هواپیماهای عمودپرواز (VTOL) یا (STOVL) (هواپیماهایی که به صورت عمود فرود می‌آیند و با طی مسافت کمی پرواز می‌کنند) را حمل می‌کند.

نسل جدید ناوهای هواپیمابر ویرایش

ناو هواپیمابر فوق پیشرفته و ۱۳ میلیارد دلاری یواس‌اس جرالد آر. فورد (سی وی ان-۷۸) به طول ۳۳۷ متر، که نام خود را از سی و هشتمین رئیس جمهور ایالات متحده گرفته و از سال ۲۰۱۷ به خدمت نیروی دریایی ایالات متحده در آمده است، به عنوان نسل جدید ناوهای هواپیمابر ارتش ایالات متحده، به مرور جایگزین ناوهای کلاس نیمیتز خواهد شد. که از آن جمله ناو جان اف کندی " CVN-79 " (سال ورود: ۲۰۲۰): قرار است تا با ناو نیمیتز " CVN-68 " و ناو اینترپرایز " CVN-80 " (سال ورود: ۲۰۲۵): قرار است با ناو آیزنهاور " CVN-69 " جایگزین شوند.

ساختار ویرایش

ناوها کشتی‌های بزرگ و طویلی هستند، اگرچه بسته به نقش مورد نظر آنها و خدمه هواپیمایی آنها تنوع زیادی دارند. اندازه ناوها در طول تاریخ و در بین نیروهای دریایی متناسب با نقشهای مختلفی که اقلیم جهانی از ناوبری دریایی طلبیده است متفاوت بوده است.[۶]

صرف نظر از اندازه، خود کشتی باید جای کافی برای خدمه هواپیما و فضای لازم برای پرواز هواپیماها، نگهداری و تعمیرات آنها داشته باشد. همچنین فضا برای شمار زیاد خدمه، تجهیزات (غذا، مهمات، سوخت، قطعات مهندسی) و نیروی محرکه مورد نیاز است. ناوهای هواپیمابر ایالات متحده به دلیل داشتن راکتورهای هسته‌ای که نیروی لازم برای سیستم‌ها و نیروی محرکه آنها را تامین می کند [۷]، قابل توجه هستند. این باعث می شود که ارتفاع ناو نسبتاً بلند باشد. بالای ناو هواپیمابر عرشه پرواز قرار دارد، جایی که هواپیماها پرواز می‌کنند و فرود می‌آیند. در سمت راست این عرشه جزیره واقع شده که دودکش، سیستم کنترل ترافیک هوایی و پل در آن قرار دارد.

جستارهای وابسته ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش


  1. «aircraft carrier (ship) -- Encyclopedia Britannica». web.archive.org. 2013-10-05. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اكتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در 2023-05-09. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  2. "Aircraft carrier", Dictionary, Reference, archived from the original on 19 February 2014, retrieved 3 October 2013
  3. "Aircraft Carrier", Encyclopaedia, Britannica, archived from the original on 5 October 2013, retrieved 3 October 2013, Subsequent design modifications produced such variations as the light carrier, equipped with large amounts of electronic gear for the detection of submarines, and the helicopter carrier, intended for conducting amphibious assault. ... Carriers with combined capabilities are classified as multipurpose carriers.
  4. "Aircraft carriers crucial, Royal Navy chief warns". BBC News. 4 July 2012. Archived from the original on 25 September 2015. Retrieved 15 November 2015.
  5. آنادولو،.
  6. ناوهواپيمابر، .
  7. "Nuclear navy". Wikipedia (به انگلیسی). 2021-10-04.