نوروزخوانی
نوروز خوانی یا بهارخوانی یا ساونگ خوانی، گونهای از آوازخوانی است که در گذشته در ایران رواج داشتهاست. خاستگاه این گونه آوازخوانی بیشتر در استان مازندران بودهاست و در حال حاضر این مراسم به صورت محدود در برخی نقاط مازندران برگزار میشود.[۱][۲]
موسیقی در ایران | |
---|---|
تاریخ | |
پیش از اسلام | هخامنشیان • ساسانیان |
پس از اسلام | صدر اسلام • مروگی |
معاصر | قاجار • پهلوی • لسآنجلسی • زیرزمینی |
موسیقی سنتی ایرانی | |
مقامها • نظریهٔ ادوار • دستگاهها • تحول مقام به دستگاه • ردیف • فواصل موسیقی ایرانی • گوشه • آوازها • سازها • فرمها | |
دیگر سبکها | |
پاپ • رپ • راک • سمفونیک • جاز • متال • کرال | |
نواحی | |
آذربایجانی • شوشتری • ایلامی • باصری • بختیاری • بخشیهای خراسان شمالی • بلوچی • بندری • ترکمنی • جنوبی • خراسانی • علوانیه • کردی • کرمانی • گیلکی • لری • مازندرانی | |
مناسبتی | |
زرتشتی • نوروزخوانی • تعزیه • رمضان • صلواتخوانی • مداحی | |
تاریخچهویرایش
پیشینه این گونه آواز مربوط به دوران قبل از اسلام میباشد که در بعضی از کتب نزدیک به دین زرتشتی و در ستایش اهورا مزدا و همچنین در توصیف طبیعت و زیبایی فصل بهار و ستایش شاهان و امیران آمده است. بعد از ورود اسلام و مذهب شیعه این گونه آواز با مفاهیم مذهبی و روایات اسلامی آمیخته شدند.[۱][۳] دربارهٔ نوروزی خوانی برای نخستین بار الکساندر خوتسکو ایرانشناس روسی در سال ۱۸۴۲ در کتابی در مورد فرهنگ و گویشهای شمال ایران که در لندن به چاپ رسیده اشاره شدهاست.[۴][۲]
شیوهویرایش
در نوروز خوانی افرادی که به آنها نوروز خوان گفته میشدهاست پیش از آغاز فصل بهار به صورت دورهگردی به شهرها و روستاهای مختلف میرفتند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه میخواندند. این اشعار به زبان فارسی یا زبانهای محلی بودهاست و پس از اسلام اغلب پس از ستایش خدا در مدح امامان شیعه گفته میشدهاست. این اشعار بیشتر به صورت ترجیع بند بوده و توسط یک یا چند شخص همزمان خوانده میشدهاست.[۳][۵][۲]
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «نوروز و خنیاگران فراموش شده».
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Dr. Sadeq Kia, 1937, Tabarian Calendars and Festivals (Gahshomari va Jashnaye Tabari -Persian-).
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «چند نوشتار درباره موسیقی و نوروز».
- ↑ «نورورز خوانی در گیلان». بایگانیشده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۰.
- ↑ «نوروز و سنتهای تاریخی آن در آثار معتبر».