هارون یشایایی

هارون یشایایی (زاده ۳ شهریور ۱۳۱۴ در تهران) یکی از رهبران یهودیان ایران و تهیه‌کنندهٔ سینما است.

هارون یشایایی
زادهٔ	۳ شهریور ۱۳۱۴ تهران، ایران
ملیت	ایرانی
پیشه	سینما

زندگی

هارون یشایایی مشهور به پرویز شهریور سال ۱۳۱۴ در تهران در یک خانواده مذهبی یهودی به دنیا آمد. پدر او موشه حییم نام داشت که در محله عودلاجان به قصابی اشتغال داشت. پدر او در سن کودکی وی در سن ۴۴ سالگی به دلیل ابتلا به کزاز درگذشت و مسئولیت نگهداری از هارون و پنج برادر و سه خواهرش به عهدهٔ مادر آن‌ها گذاشته شد. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه نور صداقت و متوسطه را در مدرسه اتحاد (آلیانس) به پایان برد. او سپس در رشته فلسفه و علوم اجتماعی وارد دانشگاه تهران شد.

بهمن ١۴٠١ کتاب "هارون یشایایی" به روایت ناصر فکوهی توسط نشر گهگاه منتشر شد که درباره‌ی موضوعاتی چون محله عودلاجان تهران، زیست یهودیان در این محله، تحصیل در مدارس اتحاد و دانشگاه تهران و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی هارون یشایایی می‌گوید.

فعالیت های سیاسی

به گفته خودش قبل از انقلاب ۵۷ به جنبش چپ گرایش داشته است و جزو ستاد استقبال از خمینی بوده است. او تیرباران بیژن جزنی را بدترین روز عمر خود توصیف کرده است. یشایایی در سال ۱۳۳۰ به عضویت نشریه ی بنی‌آدم که نشریه ی یهودیان بود درآمد. وی در تظاهرات خیابانی علیه طرفداران فاشیسم شرکت کرد و دستگیر شد و به مدت نه ماه زندانی گشت. در سال ۱۳۳۹ به کمک دوستانش سازمان دانشجویان یهود را تشکیل داد. او همچنین مسئول بخش فرهنگی انجمن کلیمیان بود. تحصیل او به دلیل بازداشت های پیاپی به دلیل فعالیت‌های سیاسی وقفه‌دار شد و سرانجام در سال ۱۳۴۹ موفق به اخذ مدرک لیسانس فلسفه از دانشگاه تهران گردید.

فعالیت‌های سینمایی

یشایایی از سن ۱۹ سالگی شروع به ساختن تبلیغات تجاری و سینمایی نمود. او در سال ۱۳۵۸ اولین فیلم خود را به نام جایزه تهیه کرد. او در سال ۱۳۸۷ در بیست و هشتمین جشنوارهٔ فیلم فجر به‌عنوان بهترین تهیه‌کننده پس از انقلاب اسلامی جایزه دریافت نمود. او تهیه‌کننده فیلم‌های زیر بوده‌است:

• دیوار (۱۳۸۶)
• شهر زنان (۱۳۷۷)
• نون و گلدون (۱۳۷۴)
• کیمیا (۱۳۷۳)
• ای ایران (۱۳۶۸)
• هامون (۱۳۶۸)
• در مسیر تندباد (۱۳۶۷)
• سلام سرزمین من (۱۳۶۷)
• اجاره‌نشین‌ها (۱۳۶۵)
• ناخدا خورشید (۱۳۶۵)
• جایزه (۱۳۶۱)

فعالیت‌های یهودی

از سال ۱۳۵۶ مدیریت بیمارستان یهودی دکتر سپیر به او واگذار شد. او در سال ۱۳۵۷ و در جریان انقلاب اسلامی جامعه روشنفکران یهودی را تشکیل داد که در همراهی یهودیان با انقلاب ایران نقش مهمی داشت. در سال ۱۳۷۱ بعد از ۱۴ سال فعالیت یشایایی این سازمان را منحل کرد.

از جمله فعالیت‌های او برای جامعهٔ یهودیان عبارت است از:

• ریاست انجمن کلیمیان
• تأسیس بزرگترین کتابخانهٔ مرکزی یهودیان ایران در مجتمع کوروش
• حفظ و بازسازی بهشتیه تهران
• تأسیس باشگاه ورزشی در شهرهای اصفهان و شیراز
• سازمان‌دهی کلاس‌های دیبره تورا
• تأسیس و نشر مجلهٔ بینا
• حفظ و حراست مدارس، کنیسه‌ها، بیمارستان دکتر سپیر و دیگر املاک جامعه از تعرض افراد یا گروه‌های ناآگاه
• بازسازی و توسعهٔ مرکز بهداشتی سرای سالمندان
• بازسازی کنیسه‌های عزرا یعقوب و هاداش و به ثبت رسانیدن این دو مجموعه در سازمان میراث فرهنگی
• گماردن ناظر کشروت در امر ذبح کاشر
• مکانیزه کردن پخت مصا

یشایایی در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد با نوشتن نامه‌ای از حمایت وی از انکارکنندگان هولوکاست انتقاد کرد. نامهٔ وی توجه بسیاری از روزنامه‌های بین‌المللی مانند اشپیگل را برانگیخت.

آثار

• روزی که اسم خود را دانستم (مجموعه داستان)، تهران: شهاب ثاقب‏‫، ۱۳۹۶.‬
• گزارش یک دوران، تهران: ماهریس‏‫، ‏‫۱۳۹۸.‬‬
• کوچه مال کیست؟، تهران: ماهریس، ‏‫۱۴۰۱.
• یک عمر زندگی با سینمای ایران‏‫، تهران: شهاب ثاقب‏‫، ۱۴۰۱.‮‬

منتشرنشده

• پریشان‌حالی بدری خانم (ما کلیمی‌ها)، تهران : نیلوفر‏‫، ۱۳۸۸.‬
• ‏‫یادآوری یک فاجعه تاریخی: هولوکاست‮‬، ‏‫تهران‮‬: ‏‫ماهریس‮‬، ‏‫۱۴۰۲.‮‬

دربارۀ هارون یشاشایی

• هارون یشایایی/ به روایت ناصر فکوهی، با همکاری نشر انسان‌شناسی و نشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران: گه‌گاه‏‫، ۱۴۰۱.‬