ویدانته

(تغییرمسیر از ودانتا)

ویدانته (سانسکریت: वेदान्त) یکی از شش مکتب هندو و ارتدوکس فلسفه هندی است.[۱] کلمه ویدانته به معنای پایان وداها و در اصل با اشاره به اوپانیشادها است.[۲]

شانکرا
رامانوجاریا

اوپانیشادها، بهگود گیتا و برهما سوترا اساس ویدانته را تشکیل می دهند ویدانته. تمام مکاتب ویدانته فلسفه خود را با تفسیر متونی که به نام پراتانترای (به معنی سه منبع) مطرح می‌کنند.[۳]

مروری بر مکاتب ویدانته ویرایش

مکتب‌هایی که غیر دوگانگی را مطرح می‌کنند ویرایش

مکتب آدوایتا ویرایش

 
والاباچاریا

آدوایته ویدانته (سانسکریت: अद्वैत वेदान्त) از نا دوگانگی و اعتقاد به وحدت خدا حمایت می‌کند. برهمن تنها ثابت متافیزیکی دانسته می‌شود [۴].

ویشیشتادوایتا (وحدت‌الوجود مشروط) ویرایش

ویشیشتادوایتا ادعا می‌کند که جیواتمان (روح انسان) و برهمن (Vishnu) متفاوت هستند تفاوت که هرگز فراتر نمی‌رود.[۵] با این فرض رامانوجا همچنین بر اعتقاد به وحدت خدا تأکید کرد با گفتن اینکه تمام روح‌ها واحد هستند و اینکه یک روح به تنهایی می‌تواند برهمن را تحقق بخشد.[۶]

سودهادوایتا (غیر دوگانگی خالص) ویرایش

سودهاوایتا (غیر دوگانگی خالص) بیان می‌کند که کل جهان واقعی است و برهمن در قالب کریشنا است.[۷] همه چیز، همه کس، همه جا، روح و بدن، زنده و غیر زنده، ماده و غیر ماده کریشنای ابدی است.[۷]

مکاتبی که دوگانگی (دوایتا) را مطرح می‌کنند ویرایش

این مکتب بر اساس فرض دوگانگی بنا شده‌است. آتمان(روح) و برهمن (ویشنو) به عنوان دو موجودیت کاملاً متفاوت دانسته می‌شوند.[۸]

مکاتبی که بِهِدآبِهِدا را مطرح می‌کنند ویرایش

 
مجسمهٔ نیمبارکاچاروا

بِهِدآبِهِدا در لغت به معنی «تفاوت و عدم تفاوت» است و بیشتر یک سنت است تا یک مکتب ویدانته. مکاتب این سنت تأکید می‌کند که خود فرد(Jīvatman) هم با برهمن تفاوت دارد و هم تفاوت ندارد.[۹]

اُپادهیکا ویرایش

بهاسکارا اُپادهیکا را فرض لازم دانسته و شباهت و تفاوتش را به یک اندازه و واقعی می‌داند. برهمن غیردوگانه و هوشمند و خالص و بی‌شکل در نظر گرفته شده‌است.[۱۰]

دوایتاوایتا ویرایش

نیمبارکا این مکتب را مطرح کرد و برهمن (خدا)، روح (چیت) و ماده یا عالم (اچیت) را به عنوان سه واقعیت برابر و جاودان و وابسته بهم در نظر می‌گیرد. [۱۱]

آچینتیا-بهِدا-آبهِدا ویرایش

 
چایتانوا ماهاپرابهو

چایتانوا ماهاپرابهو نخستین نماینده این مکتب بود.[۱۲] در زبان سانسکریت آچینتیا به معنی «غیر قابل تصور» است.[۱۳] آچینتیا-بهِدا-آبهِدا فلسفه «تفاوت غیر قابل تصور در عدم تفاوت» را نشان می‌دهد،[۱۴] در رابطه باغیردوگانگی واقعیت برهمن-آتمان (که آن را کریشنا می‌داند), svayam bhagavan.[۱۵]

منابع ویرایش