اقوام افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

واژه یا اصطلاح «افغان» به‌طور تاریخی مترادف با قوم «[[پشتون]]» است، اما بر بنیاد [[قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان]] این اصطلاح به تمام شهروندان افغانستان اطلاق می‌شود. در [[حقوق بین‌الملل عرفی|عرف بین‌المللی]] نیز منظور از کلمه «افغان»، «کل مردم افغانستان» است و هر تبعه افغانستان به صفت [[افغان‌ها|افغان]] شناخته می‌شوند.{{نیازمند منبع|اوت ۲۰۲۳}}

 

=== پشتون‌ها ===

{{اصلی|پشتون‌ها|قبیله‌های پشتون}}

تاجیک‌ها فارسی‌زبان و زیرگروه‌های آنان شامل [[فارسیوان]]‌ها نزدیک‌ترین گروه قومی به فارسی‌زبانان ایران هستند با این تفاوت که تاجیک‌ها عمدتاً [[سنی]]‌مذهب و فارسی‌زبانان ایران عمدتاً [[شیعه]]‌مذهب هستند.<ref name="Newell">Richard S. Newell "Post-Soviet Afghanistan: The Position of the Minorities". ''Asian Survey'', Vol. 29, No. 11 (Nov. ، 1989), pp. 1090–1108. Publisher: University of California Press</ref> جمعیت تاجیک‌ها در افغانستان در حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.<ref name="LoC">{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+af0037)|title=Ethnic Groups|publisher=Library of Congress Country Studies|year=1997|accessdate=2010-10-08|archiveurl=https://archive.today/20120714044422/http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+af0037)|archivedate=۱۴ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref>

 

 

=== هزاره‌ها ===

{{اصلی|مردمان هزاره|ایماق هزاره|فهرست قبایل هزاره|فهرست افراد هزاره}}

هزاره‌ها یکی از اقوام بزرگ افغانستان هستند که در تمام مناطق افغانستان، بیشتر در مرکز افغانستان موسوم به [[هزارستان]] زندگی می‌کنند. هزاره‌ها به زبان [[فارسی]] گویش‌های [[فارسی افغانستان|دری]] و [[هزارگی]] صحبت می‌کنند.<ref name="ethnich">[http://www.afghan-network.net/Ethnic-Groups/hazaras.html ethnic group of afghanistan]</ref> به‌دلیل تبعیض سیستماتیک علیه هزاره‌ها، مثلاً جمعیت هزاره‌ها در خیلی از ولسوالی‌ها (شهرستان‌ها) و ولایت‌های افغانستان به‌حساب نیامده‌است، مانند هزاره‌های هرات، بدخشان، بادغیس، هلمند، قندهار و غیره.

 

ازبک‌ها یکی از اقوام [[مردمان ترک|ترک‌تبار]] افغانستان محسوب می‌شوند. ازبک‌های افغانستان به زبان [[ازبکی جنوبی]] به‌عنوان [[زبان نخست]] و [[فارسی]] به‌عنوان [[زبان دوم]] صحبت می‌کنند.<ref name="Iranica2">[[لوئی دوپری|L. Dupree]] (July 1982), ''"[http://www.iranicaonline.org/articles/afghanistan-iv-ethnography Af'''gh'''ānistān: (iv.) ethnocgraphy]"'', in [[دانشنامه ایرانیکا]]، Online Edition 2006.</ref> جمعیت ازبک‌های افغانستان در سال ۱۹۹۶ حدود ۱٫۲ میلیون تن برآورد شد<ref name="LoC"/> و در سال ۲۰۱۳ باور بر این بود که جمعیت‌شان حدود ۲٫۸ میلیون تن است.<ref name="CIA-Afghanistan">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2119.html?countryName=Afghanistan&countryCode=af&regionCode=sas&#af|title=Afghan Population: 31,108,077 (July 2013 est.) [Uzbeks = 9%]|publisher=The World Factbook|work=Central Intelligence Agency (CIA)|accessdate=10 June 2013|archive-date=۷ ژوئن ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170607234625/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2119.html?countryName=Afghanistan&countryCode=af&regionCode=sas&#af|url-status=dead}}</ref>

 

{{اصلی|ایماق‌ها|ایماق هزاره}}

ایماق که به ترکی به معنی ''قبیله'' است نام گروهی از مردم هستند که زندگی نیمه عشایری دارند. آن‌ها در افغانستان بیشتر در مناطق غربی [[بادغیس]]، [[غور]] و [[ولایت هرات|هرات]] و نیز عده‌ای آنان در سایر مناطق افغانستان زندگی می‌کنند و به گویش‌های مختلف از زبان [[فارسی]] که هر کدام مربوط به قبیله‌های خاص می‌شوند، سخن می‌گویند.<ref>[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+af0042) Library of Congress, Aimaq]</ref> جمعیت آنان کمتر از نیم میلیون تن تا حدود ۸۰۰ هزار نفر در سال ۱۹۹۶ م. تخمین زده می‌شود. گروه‌هایی از ایماق‌ها در حدود ۱۲۰ هزار تن در شمال [[استان خراسان|خراسان]] در کشور [[ایران]] نیز زندگی می‌کنند.<ref name="LoC"/>

=== پامیری ===

{{اصلی|پامیری}}

 

=== سادات ===

| [[پشتون‌ها|پشتون]]

| align=center|۳۰٪

|-

|[[تاجیک‌ها|تاجیک]]

|-

| [[مردم هزاره|هزاره]]

| align=center|۲۵٪

|-

|-

| پشتون

| align=center|۳۷٪

|-

| تاجیک

| align=center|۳۷–۳۹٪

| align=center|۳۷٪

|-

| هزاره

| align=center|۹٫۲٪

| align=center|۱۰٪