مشروعیت: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز Sicaspi صفحهٔ مشروعیت (در علوم سیاسی) را به مشروعیت (علوم سیاسی) منتقل کرد |
ادغام از مشروعیت |
||
خط ۱:
'''مشروعیت''' به‌معنای قانونی‌بودن یا طبق قانون‌بودن است. [[سیسرون]] این واژه را برای بیان قانونی‌بودن قدرت به‌کار برد. بعدها واژهٔ مشروعیت در اشاره به روش‌های سنتی، اصول [[قانون اساسی]] و انطباق با سنت‌ها به‌کار برده شد. پس از آن، عنصر «رضایت» نیز به معنای آن افزوده شد و رضایت، پایه و اساس فرمانروایی مشروع دانسته شد. در دوران مدرن برای نخستین بار [[ماکس وبر]] مفهوم مشروعیت را به صورت مفهومی عام بیان کرد. به عقیدهٔ او، مشروعیت بر «باور» مبتنی است و از مردم اطاعت می‌طلبد. قدرت فقط وقتی موثر است که مشروع بوده‌باشد.<ref>{{پک|عالم|۱۳۹۰|ک=بنیادهای علم سیاست|ص=۱۰۴}}</ref>
== منابع مشروعیت ==
ماکس وبر سه منبع آرمانی برای مشروعیت ارائه کرده‌است که عبارتند از:
# مشروعیت سنتی
# مشروعیت کاریزمایی
# مشروعیت عقلانی ـ قانونی
=== مشروعیت سنتی ===
بر اعتقاد به تقدس سنت‌های قدیمی و مشروعیت پایگاه کسانی که از زمان‌های قدیم جامعه تحت حکومت آنان بوده است، استوار است. مثل: حکومت مبتنی بر وراثت، [[پدرسالاری]] یا [[پیرسالاری]].
=== مشروعیت فرهمند ===
{{مرتبط|فرهمندی|کاریزماتیک}}
بر سرسپردگی به تقدسی ویژه استثنایی و شخصیتی ویژه و نمونه و منحصر به فرد که نماد دلاوری و الگوهای هنجاری در جامعه است، استوار است و این الگوها توسط او آشکار یا مقرر می‌گردد افرادی مانند [[اسکندر کبیر]]، [[ژولیوس سزار]]، [[هیتلر]]، [[گاندی]]، [[جمال عبدالناصر]]، [[قذافی]] و...
=== مشروعیت عقلانی و قانونی ===
بر اعتقاد به قانونی‌بودن الگوهای قواعد هنجاری و حق کسانی که تحت چنین قواعدی برای صدور دستور اقتدار یافته‌اند، استوار است. دولت بوروکراتیک امروزی که براساس قواعد و هنجارهای قانونی استوار است نمونهٔ بارز مشروعیت عقلانی و قانونی است.
== مبانی مشروعیت و مقبولیت در جمهوری اسلامی ==
* در تئوری حکومتهای غیردینی تنها یک مولفه برای بقای حکومت موثر است که از آن به مشروعیت تعبیر می‌شود که در نظامهای غیردینی مردمی، منشا آن رای مردم و در نظامهای غیردینی غیرمردمی، منشا آن فردی و بر مبنای استبداد است.
سطر ۱۹ ⟵ ۳۵:
* این مولفه که همان رای مردم است و در فرهنگ اسلامی از آن تعبیر به بیعت می‌شود برای تشکیل حکومت و ادامه آن لازم است گرچه بعد از بیعت، همه باید از حاکم اطاعت کنند و او را منصوب از جانب خدا بپندارند.
== پانویس ==
{{پانویس}}
== منابع ==
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =عالم| نام =عبدالرحمن| عنوان =بنیادهای علم سیاست| سال = ۱۳۹۰| ناشر =نی|مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۳۱۲-۱۷۵-۵}}
== پیوند به بیرون ==
| |||