المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر: تفاوت میان نسخه‌ها

 

== موضوع و محتوا ==

 

جایگاه این کتاب برای نظم و نثر به منزله [[اصول فقه]] برای استنباط ادله احکام است و مصنف در این کتاب به جوینده روشی را که به وسیله آن هنر نویسندگی و شاعری اتقان می‌یابد، آموزش می‌دهد. کتاب بر یک مقدمه و ده مقاله استوار گشته‌است. مقدمه مشتمل بر اصول [[علم بیان]] است و در ده فصل نگارش یافته‌است. مقاله اولی در صناعت لفظی است که در دو بخش الفاظ مفرده و مرکبه تنظیم گشته و مقاله دوم در صناعت معنوی است و مشتمل بر انواع استعاره و تشبیه و تجرید می‌باشد.

 

== نقد و ردّیه ==

 

این کتاب، [[ابن ابی الحدید]] را چنان برانگیخت که در مدت ۱۳ یا ۱۵ روز، کتاب [[الفلک الدائر علی المثل السائر]] را در ردّ آن نوشت، و آن را بی‌آنکه بازخوانی کند، شتابزده تقدیم [[کتابخانه مستنصریه]] بغداد کرد. وی در مقدمه این کتاب به بیان برخی ایرادات این کتاب می‌پردازد و می‌گوید: {{گفتاورد|در این کتاب پسندیده و مقبول و ناپسند و مردود را یافتم، اما آنچه پسندید بود انشاء و هنر مؤلف بود، که هیچ ایرادی ندارد، جز در موارد اندک، اما مواردی که ناپسند و غیر قابل قبول است جدلیات و نظریه‌ها و احتجاجاتی است که مؤلف بیان می‌کند، چرا که مؤلف در اکثر موارد چیز درخور توجّهی بیان نکرده که قابل اعتماد باشد. از جمله عیوبی که در این کتاب می‌توان دید یکی عیب جویی و طعن مؤلف نسبت به فضلاء است که این امر باعث می‌شود شخص منصف نسبت به ایشان غیرت ورزیده و در مقام دفاع از آنان برآید. از جمله عیوب دیگر می‌توان به خودستایی مؤلف اشاره کرد، عیبی که عمل انسان را از بین می‌برد و باعث خشم خداوند و بندگان می‌شود.

 

== نسخه‌شناسی ==

 

[[رده:آثار ابن اثیر]]

[[رده:کتاب‌های عربی]]

[[رده:کتاب‌های مکتبه عنصریه]]