'''مواد جهش زا''' یا '''موتاژن'''هاها در [[ژنتیک]]، مواد و یا عواملی هستند که نه تنها بر روی سلولهای جنسی بلکه بر روی سلولهای سوماتیک نیز تأثیر می‌گذارند در صورتیکه به مقدار و زمان کافی با [[دی‌ان‌ای]] در تماس قرار بگیرند. این تأثیر بصورت ایجاد تغییر در DNA یا عوامل ژنتیکی خواهد بود. در بسیاری از جهش‌ها در [[سرطان]]، مادهٔ جهش زا موادِ [[ماده سرطان زا|سرطان زا]] هستند.
== شناختِ موتاژن‌ها ==
نخستین مواد جهش زای شناسایی شده مواد [[ماده سرطان زا|سرطان زا]] بودند. [[تومور|تومورها]]ها بیش از ۲۰۰۰ سالِ پیش و پیش از کشفِ [[کروموزوم|کروموزومها]]ها و [[دی‌ان‌ای]] شناسایی و توضیح داده شده بودند. [[بقراط]] [[پزشک]] [[یونان|یونانی]]ی تومورها را به خرچنگ karkinos تشبیه و نام نهاده بود. واژه cancer به معنی خرچنگ است و از [[لاتین]] مشتق شده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|url=http://link.springer.com/article/10.1245/s10434-009-0886-6/fulltext.html |title=Ancient Greek and Greco–Roman Methods in Modern Surgical Treatment of Cancer |author=Niki Papavramidou, Theodossis Papavramidis, and Thespis Demetriou |journal=Annals of Surgical Oncology |year=2010 |volume=17|issue=3|pages=665–7 |doi= 10.1245/s10434-009-0886-6 |pmid= 20049643}}</ref>
