ویکی‌پدیا

شک: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
خنثی‌سازی به نسخهٔ 15468953 Saeidpourbabak: علت حذف ۳ الگو از ابتدای نوشتار؟ ویکی‌پدیا ویکی‌گفتاورد نیست. (T)
خط ۱:
{{درباره|مفهوم روانی-اعتقادی شک|فیلمی با همین نام|شک (فیلم)}}
 
{{تغییرمسیر|تردید}}
'''شک''' ، '''گمان''' یا '''تردید''' وضعیت ذهنی انسان در مورد پدیده ها است و بین [[اعتقاد]] جازم و عدم اعتقاد است.<ref>http://daftarmags.ir/Journal/Text/Akhlagh/Article/index.aspx?ArticleNumber=26961</ref> حالات ذهنی انسان م یتواند یقینی باشد وقتی چیزی را 100% قبول دارد یا تقریبا میان دو امر مردد باشد (مثلا حدود 50%) که شک است؛ یا طرف یکی بر دیگری بچربد و مثلا 80% بر 20% باشد که طرف بیشتر را ظن و طرف کمتر را وهم می گویند.<ref>http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=10072&t=qa</ref> بنابر این شک نقیض یقین است. <ref>[[خلیل بن احمد فراهیدی]] در [[العین (کتاب)]]، ج5، ص270.</ref> <ref>http://daftarmags.ir/Journal/Text/Akhlagh/Article/index.aspx?ArticleNumber=26961#_ftn89</ref> همچنین «شكّ و حيرت، یعنی عجز نفس از تحقيق حقّ و ردّ باطل در مطالب»([[ابوهلال العسکری]]، [[الفروق اللغويّة]]، ص304) <ref>http://daftarmags.ir/Journal/Text/Akhlagh/Article/index.aspx?ArticleNumber=26961#_ftn93</ref> برخی تعاریف به وضعیت [[ذهنی]] معلق‌بودن میان دو گزاره [[متناقض]] تاکید می‌کنند که موافقت با هر کدام از آنها دشوار است. (مقایسه با [[پارادوکس]])<ref name="Doubt">{{یادکرد-ویکی | زبان=انگلیسی | عنوان=Doubt | پیوند=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Doubt&oldid=541340439 | بازیابی=۲۰ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
{{یقین}}
 
'''شک''' یا '''تردید''' وضعیتی بین [[اعتقاد]] و عدم اعتقاد است که در آن [[عدم قطعیت]]، [[سوء ظن]] یا عدم اطمینان به یک ادعا، عمل، تصمیم یا انگیزه وجود دارد. شک برخی تصورات که "واقعیت" پنداشته می‌شوند به پرسش می‌گیرد، و شاید به تاخیر یا رد عمل به علت نگرانی از اشتباه بودن آن بپردازد. برخی تعاریف به وضعیت [[ذهنی]] معلق‌بودن میان دو گزاره [[متناقض]] تاکید می‌کنند که موافقت با هر کدام از آنها دشوار است. (مقایسه با [[پارادوکس]])<ref name="Doubt">{{یادکرد-ویکی | زبان=انگلیسی | عنوان=Doubt | پیوند=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Doubt&oldid=541340439 | بازیابی=۲۰ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
==شک در ادبیات دینی==
'''شک در مسایل روزمره''':[[امام علي]]: «... و شكّ چهار بخش دارد: [[جدال]] در گفتار، ترسيدن، دودل بودن، و تسليم حوادث روزگار شدن. پس آن كس كه جدال و نزاع را عادت خود قرار داد از تاريكي شبهات بيرون نخواهد آمد و آن كس كه از هرچيزي ترسيد، همواره در حال عقب‌نشيني است، و آن كس كه در ترديد و دودلي باشد، زيرپاي [[شيطان]] كوبيده خواهد شد، و آن كس كه تسليم حوادث گردد و به تباهي دنيا وآخرت گردن نهد، هر دو جهان را از كف خواهد داد.» <ref>سيّد رضي، نهج البلاغه، ترجمه: دشتي، حكمت 31</ref>
شک برخی تصورات که "واقعیت" پنداشته می‌شود را به پرسش می‌گیرد، و شاید به تاخیر یا رد عمل به علت نگرانی از اشتباه بودن آن بپردازد.
'''شک در اعمال عبادی''': مانند شک در رکعات [[نماز]]، شک در انجام صحیح عمل و...(کاربرد شک در [[فقه]] و [[اصول]])
 
==گفتاورد در باره شک==
 
*«آدمی برای شک کردن آفریده نشده، برای پرسیدن آفریده شده‌است.»[[توماس یانگ]]
 
*«آدمی به مسایل خود بیش از اندازه نزدیک می‌شود و از این‌رو تردید می‌کند و می‌ترسد. دوست یا «شفادهنده» به روشنی موفقیت و سلامت یا برکت و ثروت را برای او می‌بیند و هرگز دچار تزلزل نمی‌شود چون بیش از اندازه به‌آن وضعیت نزدیک نیست.[[فلورانس اسکاول شین]]
 
*«از هیچ اندیشه‌ای بدون [[فهم]] آن حمایت نکنید. بلکه با شک و تردید در آن وارد شده و حقیقت را کشف کنید.»[[رنه دکارت]]
 
*«''شک خوب'' در [[معرفت شناسی]] و [[خلاقیت]] آن است که جزمیّت را بشکند و جزمیت آن است که 2000 سال گمان کردیم مجموع زویای [[مثلث]] 180 [[درجه]] است!!»<ref>'''حمید رجایی،آفرینندگی، [[تفکر جانبی]] و باور دینی.'''اصفهان، پژوهش [[صدا و سیما]]، ۱۳۸۷. صفحهٔ 201</ref> [https://en.wikipedia.org/wiki/Hamid_Rajaei حمید رجایی ریزی]
 
*«… [[ایمان]] وقتی از خلاء مذهبی عبور کرده و در تنور شک گداخته باشد و بوی حقیقت را خود استشمام کرده، از هر خطری مصون است.»[[علی شریعتی]]
 
*«بالاترین رمز کامیابی اینست که انسان چیزی بگوید و کاری بکند و چیزی را بخواهد که دیگران معمولاً آنرا نمی‌گویند و نمی‌کنند و نمی‌خواهند، یا در گفتن و کردن و خواستن آن تردید دارند.»[[سعید نفیسی]]
 
*«به کسی که حقیقت را جستجو می‌کند باور داشته باش و به کسی که مدعی دستیابی به حقیقت است شک کن.»[[آندره ژید]]
 
*«تا یقین چهره بر تو بنماید// شک کن اندر درستی هرچیز»[[رشید یاسمی]]
 
*«تردید، بخشی از هویت انسان است. تنها با گذشتن از میان تردید است که می‌توان به حقیقت رسید.»[[ژوزف مورفی]] (منبع همه گفتاوردها در اینجا<ref>https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%B4%DA%A9</ref>)
 
 
== جستارهای وابسته ==
*[[وسواس]]
*[[سوء ظن]]
*[[باور]]
* [[پرسش]]
* [[شک‌گرایی]]
سطر ۴۶ ⟵ ۱۹:
[[رده:شک‌گرایی]]
[[رده:معرفت‌شناسی]]
 
==منابع بیشتر==
[http://daftarmags.ir/Journal/Text/Akhlagh/Article/index.aspx?ArticleNumber=26961 ترمینولوژی یقین و شکَ]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/شک»