نادانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
 
جز ←‏تعابیر ممکن: ابرابزار
خط ۳:
==دانم که ندانم==
''دانم که ندانم'' گفتاوردی مشهور از [[سقراط]] فیلسوف یونانی است.
== تعابیر ممکن ==
=== نفی امکان کسب معرفت توسط انسان ===
یکی از معانی که از این جمله برداشت شده‌است، این است که انسان هرگز نمی‌تواند چیزی را به یقین بداند. پرسشی که اینجا مطرح می‌شود اینست که اگر هیچ نمی‌تواند بداند، پس چگونه می‌داند که هیچ چیز نمی‌داند؟ برخی این تعبیر را تحت عنوان '''پارادوکس سقراط'''، نوعی [[پارادوکس دروغگو]] برشمرده‌اند.
سطر ۱۰ ⟵ ۹:
 
=== ناچیزشمردن معرفت کسب‌شده توسط انسان ===
تعبیر دیگری که از سخن سقراط ممکن است، این است که منظور او این بوده که او علم ناچیزی دارد، آن‌قدر ناچیز که در برابر مجهولات او این علم صفر است. چنان کهچنان‌که در شرح [[محاکمهٔ سقراط]] آمده که سقراط می‌گوید که یک‌بار از [[معبد دلفی]] دربارهٔ داناترین افراد پرسیده‌اند و پاسخ آمده که از سقراط داناتر نیست. سقراط خود از این بابت مبهوت و متحیّر است؛ زیرا او می‌داند که دانشی ندارد؛ و خدا نیز ممکن نیست دروغ بگوید.
 
او سرانجام به این نتیجه می‌رسد که «فقط خدا داناست.» با این حساب چرا خدا سقراط را داناترین آدمیان دانسته است؟ سقراط این‌گونه پاسخ می‌دهد که منظور خدا شخص سقراط نیست، بلکه خدا نام سقراط را از باب مثال به کار برده است؛ مانند اینکه بگوید «کسی داناست که مانند سقراط بداند که دانایی‌اش هیچ ارزشی ندارد.»<ref name=r>{{یادکرد|فصل=فصل یازدهم:سقراط|کتاب=تاریخ فلسفه غرب، جلد اول:فلسفه قدیم|نویسنده=برتراند راسل|ترجمه=نجف دریابندری|ناشر=شرکت سهامی کتاب‌های جیبی|چاپ=اول|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش=|صفحه=صفحه ۷۸ تا ۸۶|سال=۱۳۴۰|شابک=}}</ref>