تاتارستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی خودکار اشتباه نوشتاری «هیات» با «هیئت» (ابزار بررسی املائی)
خط ۱:
{{Infobox settlement
| name = جمهوری تاتارستان
| official_name =
| native_name = تاتار Татарстан Республикасы
| native_name_lang =
| other_name = روسی Республика Татарстан
| settlement_type = [[جمهوری‌های روسیه|جمهوری]]
<!-- images, nickname, motto --->
| image_skyline = Kazan church edit1.jpg
| imagesize =
| image_alt =
| image_caption =
| image = <!-- other image (specify File: or Image: namespace) -->
| image_flag = Flag_of_Tatarstan.svg
| flag_size =
| flag_alt =
| image_seal = TatarstanCOA25.gif
| seal_size =
| seal_alt =
| image_shield =
| shield_size =
| shield_alt =
| nickname =
| motto =
| anthem =
<!-- maps and coordinates ---->
| image_map = Map of Russia - Tatarstan Republic (2008-03).svg
| mapsize =
| map_alt =
| map_caption = جایگاه جمهوری تاتارستان بر روی نقشه فدراسیون روسیه
| image_map1 =
| mapsize1 =
| map_alt1 =
| map_caption1 =
| image_dot_map =
| dot_mapsize =
| dot_map_base_alt =
| dot_map_alt =
| dot_map_caption =
| dot_x = |dot_y =
| pushpin_map =
| pushpin_label_position =
| pushpin_label =
| pushpin_map_alt =
| pushpin_mapsize =
| pushpin_map_caption =
| pushpin_map1 =
| pushpin_label_position1 =
| pushpin_label1 = <!-- only necessary if "name" or "official_name" are too long -->
| pushpin_map_alt1 =
| pushpin_mapsize1 =
| pushpin_map_caption1 =
| latd = ۵۵ |latm = ۳۳ |lats = |latNS = N
| longd = ۵۰ |longm = ۵۶ |longs = |longEW = E
| coor_pinpoint =
| coordinates_region =
| coordinates_type =
| coordinates_display = inline,title
| coordinates_format = dms
خط ۶۹:
| subdivision_name3 = [[قازان]]
<!-- established ---->
| established_title = تاسیستأسیس
| established_date = [[۲۷ مه]] [[۱۹۲۰ (میلادی)|۱۹۲۰]]
| established_title1 = <!-- Incorporated (town) -->
| established_date1 =
| established_title2 = <!-- Incorporated (city) -->
| established_date2 =
| established_title3 =
| established_date3 =
| extinct_title =
| extinct_date =
| founder =
| named_for =
| seat_type = [[فهرست شهرهای روسیه|مرکز]]
| seat = [[قازان]]
خط ۸۷:
| parts = <!-- parts text, or header for parts list -->
<!-- government type, leaders -->
| government_footnotes =
| government_type = [[جمهوری]]
| governing_body =
| leader_party =
| leader_title = رئیس جمهور{{سخ}}نخست وزیر
| leader_name = [[رستم مینیخانوف]]{{سخ}}ندارد
<!-- display settings ---->
| total_type =
| unit_pref =
<!-- area ---->
| area_footnotes =
| area_magnitude =
| area_total_km2 = 68,000
| area_total_dunam =
| area_land_km2 =
| area_water_km2 =
| area_water_percent = کم
| area_urban_footnotes =
| area_urban_km2 =
| area_rural_footnotes =
| area_rural_km2 =
| area_metro_footnotes =
| area_metro_km2 =
| area_rank = ۴۴ام
| area_note =
<!-- elevation ---->
| elevation_footnotes =
| elevation_m =
| elevation_max_footnotes =
| elevation_max_m =
| elevation_min_footnotes =
| elevation_min_m =
<!-- population ---->
| population_footnotes =
| population_total = 3,786,488
| population_as_of = ۲۰۱۰
| population_rank = ۸ام
| population_density_km2 = auto
| population_est =
| pop_est_as_of =
| population_urban = ۷۵٫۴٪
| population_density_urban_km2 =
| population_rural = ۲۴٫۶٪
| population_density_rural_km2 =
| population_metro =
| population_density_metro_km2 =
| population_density =
| population_density_rank =
| population_demonym =
| population_note =
<!-- demographics (section 1) -->
| demographics_type1 = نژاد
| demographics1_footnotes =
| demographics1_title1 =
| demographics1_info1 =
<!-- demographics (section 2) -->
| demographics_type2 =
| demographics2_footnotes =
| demographics2_title1 =
| demographics2_info1 =
<!-- time zone(s) ---->
| timezone1 = MSD
| utc_offset1 = ۴+
| timezone1_DST =
| utc_offset1_DST =
| timezone2 =
| utc_offset2 =
| timezone2_DST =
| utc_offset2_DST =
<!-- postal codes, area code --->
| postal_code_type = [[کد پستی]]
| postal_code =
| postal2_code_type =
| postal2_code =
| area_code_type =
| area_code =
| geocode =
| iso_code = RU-TA
| registration_plate =۱۶, ۱۱۶
<!-- twin cities ---->
| twin1 =
| twin1_country =
| twin2 =
| twin2_country = <!-- etc. , up to twin9 / twin9_country -->
<!-- blank fields (section 1) -->
| blank_name_sec1 = زبان‌های رسمی
| blank_info_sec1 = [[زبان روسی|روسی]] ,، [[زبان تاتاری|تاتاری]]
| blank1_name_sec1 = [[واحد پول]]
| blank1_info_sec1 = [[روبل]]
| blank2_name_sec1 =
| blank2_info_sec1 =
<!-- blank fields (section 2) -->
| blank_name_sec2 =
| blank_info_sec2 =
| blank1_name_sec2 =
| blank1_info_sec2 =
| blank2_name_sec2 =
| blank2_info_sec2 =
<!-- website, footnotes ---->
| website = {{URL|http://tatarstan.ru/}}
| footnotes =
}}
 
'''جمهوری تاتارستان''' {{به تاتاری|Татарстан}}{{به روسی|Респу́блика Татарста́н, Respublika Tatarstan}} یکی از [[جمهوری‌های روسیه]] است. پایتخت تاتارستان شهر [[کازان]] است.
 
== انواع واژگان ==
 
در نوعی دیگر، نام تاتارستان Tatarstan Cömhüriäte/Татарстан Җөмһүрияте خوانده می‌شود. اما این نام رسمی نیست. به [[الفبا|الفبای]] لاتین روسی نام تاتارستان،Respublika Tatarstan نوشته می‌شود؛ در نوع (قدیمی) [[الفبای روسی]]، نام تاتارستان Тата́рия (تاتاریا) که در زمان شوروی بدان [[جمهوری خودمختار سوسیالیستی تاتار شوروی]] نیز می‌گفتند.
 
== تاریخ ==
تاتارها یکی از بزرگترین قومهای [[ترک زبان]] می‌باشند که در سراسر روسیه و برخی دیگر از جمهوریهای [[آسیای مرکزی]] و قفقاز پراکنده‌اند. قوم تاتار زمانی به مردم ساکن [[حاشیه رود]] ولگا و [[شبه جزیره کریمه]] اطلاق می‌شد. نخستین دولتی که در منطقه تاتارستان کنونی تاسیستأسیس گردید بلغاریای ولگا نام داشت که در فواصل قرون ۷ تا ۱۳ میلادی بر این سرزمین و برخی مناطق پیرامونی آن حکمروایی می‌کرد. این دولت مناسبات تجاری خود را بر حوزه‌های وسیعی از اوراسیا، خاورمیانه و منطقه بالتیک گسترانیده بود.
 
تاتارها یکی از بزرگترین قومهای [[ترک زبان]] می‌باشند که در سراسر روسیه و برخی دیگر از جمهوریهای [[آسیای مرکزی]] و قفقاز پراکنده‌اند. قوم تاتار زمانی به مردم ساکن [[حاشیه رود]] ولگا و [[شبه جزیره کریمه]] اطلاق می‌شد. نخستین دولتی که در منطقه تاتارستان کنونی تاسیس گردید بلغاریای ولگا نام داشت که در فواصل قرون ۷ تا ۱۳ میلادی بر این سرزمین و برخی مناطق پیرامونی آن حکمروایی می‌کرد. این دولت مناسبات تجاری خود را بر حوزه‌های وسیعی از اوراسیا، خاورمیانه و منطقه بالتیک گسترانیده بود.
 
اسلام نخستین بار توسط مبلغین مسلمان که در سال ۹۲۲ میلادی از بغداد گسیل شده بودند، به مردمان این منطقه معرفی گردید.
سطر ۲۰۵ ⟵ ۲۰۳:
 
[[پرونده:Tatarstan rayonnarı.jpg|280px|right]]
در دهه ۱۵۵۰ میلادی نیروهای ایوان مخوف، تزار روسیه منطقه تاتارستان را به تسخیر خویش درآوردند و تعدادی از اقوام تاتار از روی اجبار به [[دین مسیحیت]] گرویدند و کلیسای مسیحی نیز در قازان تاسیستأسیس گردید و بخش قابل توجهی از تاتارها هم برای فرار از فشارهای قومی و مذهبی دولت تزاری، راه مهاجرت را به سوی امتداد اورال پیش گرفتند. در قرن ۱۶ میلادی تقریباً تمامی مساجد این منطقه تخریب شد اما مجدداً در فواصل سالهای ۱۷۶۶ تا ۱۷۷۰ میلادی نخستین مسجد در دوره کاترین دوم در این جمهوری ساخته شد. حتی مهاجرت تاتارها در [[قرن نوزدهم]] نیز تداوم یافت و در این موج جدید مهاجرت بخشی از آنها راهی غرب سیبری و آسیای مرکزی شدند.
 
در قرن نوزدهم میلادی تاتارستان به مرکز تجدد تبدیل و با معرفی اسلام به عنوان دین [[تساهل و تسامح]]، روابط دوستانه‌ای با دیگر مردمان روسیه در پیش گرفته شد. اما با [[انقلاب اکتبر]] ۱۹۱۷، مذاهب به شدت سرکوب شدند و [[دین اسلام]] نیز از این امر مستثنی نبود.
 
در طی جنگهای داخلی که در فواصل سالهای ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ ادامه داشت، [[ملی گرایان]] تاتاری تلاش کردند یک جمهوری مستقل (تحت نام دولت ایدل اورال) تاسیستأسیس نمایند. این جمهوری برای مدتی بس کوتاه برپا شد، لیکن توسط بلشویکها ساقط گردید و [[جمهوری خودمختار]] سوسیالیستی شوروی جای آن را گرفت.گرفت؛ لذا دور جدید مهاجرت تاتارها در دوران شوروی در سال ۱۹۲۱ میلادی و به دنبال آن بروز قحطی، آغاز گردید. آخرین موج مهاجرت تاتارها هم در سال ۱۹۵۴ میلادی به سرزمین بکر قزاقستان به وقوع پیوست.
 
در حال حاضر تاتارها نه تنها در جمهوری تاتارستان، بلکه در سایر جمهوریها و مناطق ولگا - اورال و خصوصاً مسکو سکونت دارند. همچنین تاتارها در شرق و غرب سیبری، [[خاور دور]]، آسیای مرکزی، قزاقستان، اوکراین و جمهوریهای بالتیک زندگی می‌کنند. کل جمعیت تاتارها در داخل و خارج از تاتارستان در حدود ۹ میلیون نفر برآورد می‌شود.
سطر ۲۱۹ ⟵ ۲۱۷:
بر همین اساس این جمهوری امکان برقراری ارتباط مستقیم با کشورهای متعددی را یافته است. [[کشورهای غربی]] از جمله آمریکا، آلمان، ایتالیا و ترکیه و [[جمهوری اسلامی ایران]] همکاری نزدیک اقتصادی با تاتارستان دارند. این جمهوری نیز ۱۴ نمایندگی در خارج از روسیه دارد
 
== سیاست ==
 
''' تاتارستان''' دولتی است در ترکیب فدراسیون روسیه. این جمهوری بر اساس [[قانون اساسی]] فدراسیون روسیه، قانون اساسی جمهوری تاتارستان و قرارداد واگذاری دو جانبه اختیارات و وظایف، با [[فدراسیون روسیه]] متحد شده است. تاتارستان توسط [[رئیس جمهور]] اداره می‌شود.
 
== جمعیت شناسی ==
سطر ۳۰۷ ⟵ ۳۰۵:
|۳٫۱٪
|-
|align="left"| دیگر
| ۸۴٬۴۸۵
|۳٫۳٪