چالا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''چالا''' ([[تاجیکی]]:чала به معنیمعنیِ ''نه این و نه آن'' در زبانزبانِ تاجیکی) به گروهی از یهودیانیهودیانِ [[بخارا]] اطلاقگفته می‌شود که به واسطه ی زور مجبور شدند به [[اسلام]] بگروند. در اثر این اتفاق این یهودیان در ظاهر مسلمان شده و تعلیماتتعلیماتِ اسلامی را پیروی می‌کردند و در خفا به پیروی از [[دین یهود|دینِ یهود]] ادامه می‌دادند. آنها فقط با یکدیگر ازدواج کرده و در محله‌های خود ساکن بودند. داستانداستانِ زندگی آنها مشابه [[مارانو|مارانوها]] در [[اسپانیا]] است. <ref>http://www.museo-on.com/go/museoon/home/db/archaeology/_page_id_925.xhtml</ref>

''چالاها'' قادر به بازگشت به یهودیتدینِ یهود نبودند زیرا در دیندینِ اسلام مجازاتمجازاتِ ترکترکِ دین سنگین است. از این رو تا زمانزمانِ قدرت گرفتنگرفتنِ روسیه تزاری و [[اتحاد جماهیر شوروی]] آنها در دین اسلام باقی ماندند. آنها معمولا در محله‌هایی که در نزدیکی محله‌های یهودی بود ساکن بودند. در قرن ۱۹ گروههای چالای بزرگی در [[سمرقند]]، خیوا،[[خیوا]]، کوکگند،[[کوکگند]]، [[مارگیلان]] و شهریسبز وجود داشت. در چندین نسلنسلِ بعدبعد، بعضی چالاها با مسلمانان مخلوط شده و در جمعیتجمعیتِ آنها حل شدند.

بازگشتبازگشتِ چالا به یهودیت با حمله ی روسیه به [[آسیای مرکزی]] در سال ۱۸۶۷ آغاز شد. ولیکنولی با اینکه در این زمان خیوا و کوکند تحت حکومت ترکستان درآمدند، در بخارا هنوز قوانین اسلامی اعمال می‌شد و مجازات ترکترکِ دین [[اعدام]] بود. از این رو بسیاری از چالاها به مناطق تحتتحتِ کنترلکنترلِ روسها مهاجرت کردند. پس از به قدرت رسیدنِ اتحاد جماهیر شوروی تفاوتهای دینی بین مردم از بین رفت. از این رو بسیاری از چالاها به عنوان [[ازبک]] و یا [[تاجیک]] محسوب شدند.