قربانیان و مخالفاتمخالفانِ نظام‌های [[تمامیت‌خواه]]، گاه در قالب خودزندگی‌نامه‌نویسی، نقدهای جدی و اثربخشی را بر ضد نظام تمامیت‌خواهی که–که نویسندهٔ اثر در آن زندگی می‌کرده‌است،می‌کرده‌است– به رشتهٔ تحریر درمی‌آورند.
در این دست از خودزندگی‌نامه‌ها، [[افسردگی|افسردگی‌ها]] و [[اندوه|اندوه‌های]] برخاسته از ستم‌های [[رژیم]]، یا گزارشگزارشِ مبارزاتمبارزاتِ نویسنده با [[دستگاه خودکامه،خودکامه|دستگاهِ پررنگخودکامه]] پُررنگ است.
=== خودزندگی‌نامهٔ افراد ناشناس ===
از سال‌های واپس [[سده ۲۰ (میلادی)]] به این سو، برخی از کسان عادیکسانی که ادعایی پیرامونپیرامونِ آوازه و سرشناسیسرشناسیِ خویش نکرده‌اند، اقدام به نوشتن و انتشارانتشارِ خودزندگی‌نامه کرده‌انددست زده‌اند. با کامروایی برخی از این آثار در [[ایالات متحده آمریکا]] - برای نمونه [[خاکسترهای آنجلا]] و [[رنگ آب]] - چه از نگردیدِ منتقدان و چه از نگردیدِ فروش و درآمد، بر شمارشمارِ علاقه‌مندانعلاقه‌مندانِ این گونه از خودزندگی‌نامه‌هاآثار افزوده گردیده‌است.
