یورگن هابرماس: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات فیلسوف

|عنوان= یورگن هابرماس

|تصویر= [[پرونده:JuergenHabermas_retouched.jpg|247px]]

|لقب=

|نسب= هابرماس، سال ۲۰۰۷ در [[دانشگاه فلسفه مونیخ]]

|دوره= [[فلسفه غربی]]

|مکتب= [[فلسفه قاره‌ای]]

|نام همسر=

|فرزندان=

|مذهب=

|استادان=

|شاگردان=

|امضا=

}}

{{مکتب فرانکفورت}}

 

تمرکز پژوهش‌های او بر روی [[شناخت‌شناسی]]، مدرنیته و تجزیه و تحلیل تحولات اجتماعی جوامع پیشرفته صنعتی [[سرمایه‌داری]] و سیاست روز آلمان به ویژه با توجه به نقش رسانه‌های همگانی است. شهرت او بیشتر به ابداع اصطلاح و تز گستره همگانی یا فضای عمومی است که فضایی فکری و اجتماعی را مدنظردارد که در آن، فعالیتهای آگاهی بخش رسانه‌ای به ایجاد زمینه برای بحثهای اجتماعی و انتقادی و ظهور چیزی که او آن را برای دموکراسی بنیادی می‌داند، می‌انجامد.

 

 

== زندگی‌نامه ==

 

 

 

هابرماس، از [[۱۹۶۱ (میلادی)|۱۹۶۱]] تا [[۱۹۶۴ (میلادی)|۱۹۶۴]] در دانشگاه [[هایدلبرگ]] به تدریس [[فلسفه]] پرداخت و نیز از [[۱۹۶۴]] تا [[۱۹۷۱ (میلادی)|۱۹۷۱]] در دانشگاه [[فرایبورگ]] [[جامعه‌شناسی]] و فلسفه تدریس کرد. از [[۱۹۷۲ (میلادی)|۱۹۷۲]] تا [[۱۹۸۱ (میلادی)|۱۹۸۱]] مدیریت مؤسسه تحقیقات [[ماکس پلانک]] در [[استارنبرگ]] را بر عهده گرفت. پس از بازگشت به [[فرانکفورت]] در [[۱۹۸۱]]، بزرگ‌ترین اثر خود، ''نظریه کنش ارتباطی'' را منتشر ساخت. از [[۱۹۸۲ (میلادی)|۱۹۸۲]] تا [[۱۹۹۸ (میلادی)|۱۹۹۸]] نیز در [[دانشگاه گوته فرانکفورت]] به تدریس اشتغال داشت و اکنون بازنشسته شده. جز این‌ها، مطالعه [[پراگماتیسم|پراگماتیسمِ]] آمریکایی و اندیشه‌ورزی در حوزه‌های متنوع فلسفی – که مغفولِ دانش‌جویان هم‌نسلش بود – او را از سایر اندیشمندان هم‌ترازش متمایز ساخته‌است.

مطالعه آثار هابرماس، خواننده را پیشاروی جامعه‌شناسی قرار می‌دهد که بن‌مایه‌های قوی فلسفی دارد و این موضوع، یکی از تفاوت‌های او با فرانکفورتی‌های قدیمی‌تر است. هابرماس گرچه هم دانش‌آموخته و هم این‌روزها نمایندهٔ زنده – و به بیانی، آخرین بازمانده – مکتب فرانفکورت است؛ اما در مواردی با آن‌ها هم‌رأی نیست. از جمله این‌که زیربنا و بن‌مایه کارهای هابرماس فلسفی‌ست؛ در حالی‌که مثلاً در اندیشه‌های آدورنو و [[هورکهایمر]] – شاید جز در مقاله ''نظریه انتقادی و نظریه سنتی'' و در ''مانیفست [[۱۹۳۷]]'' و همین‌طور در نطق افتتاحیه هورکهایمر – تأکید زیادی بر فلسفه وجود ندارد. در یک کلام، هابرماس از پیشینه فلسفی آلمان، بسیار پرمایه‌تر از دیگر فرانکفورتی‌ها بهره برده‌است و این، خود را در نقد هابرماس به آدورنو و دیگر فرانکفورتی‌ها نشان می‌دهد، آن‌جا که سرزنش‌وار از عدمِ توجه آن‌ها به [[هایدگر]] می‌گوید. باز به همین شکل، با اینکه بسیاری از فرانکفورتی‌های نسل اول برای رهایی از نازیسم، مدتی کم و بیش طولانی را در [[آمریکا]] گذراندند، هابرماس در نقد آن‌ها از کم‌توجهی‌شان به جامعه‌شناسی آمریکایی می‌گوید. در حالی‌که خود، کاملاً از جامعه‌شناسی آمریکایی در نظریه‌پردازی سود برده‌است.

 

 

هابرماس، از توجه زیادی که به او شده در شگفت است. برای او، زندگی فکری، بازی، شغل و پرورش هوش و استعداد نیست؛ بلکه قبل از هر چیز، احساس انجامِ وظیفه‌است و همین احساسِ انجامِ وظیفه از طریقِ جدیت اخلاقی، بر تمام کارهای او سایه افکنده‌است. تنها هدفِ تحقیقاتی هابرماس، پیش‌بینی و توجیهِ جامعه بهتر جهانی‌ست که فرصت‌های بیشتری را برای نیکبختی و صلح و وحدت ممکن سازد. جامعه‌ای عقلانی‌تر و منطبق با نیازهای جمعی و نه منطبق با قدرت‌های خودکامه.

 

=== هابرماس و رسانه ===

(swingewood,1997: 77)

 

{{ویکی‌گفتاورد}}

{{ویکی‌انبار-رده|Jürgen Habermas}}

* وایت، استیون (۱۳۸۰)؛ خرد، عدالت و نوگرایی: نوشته‌های اخیر یورگن هابرماس؛ ترجمه محمد حریری اکبری؛ چاپ اول؛ تهران: نشر قطره

* پیوزی، مایکل (۱۳۷۹)؛ یورگن هابرماس؛ ترجمه احمد تدین؛ چاپ اول؛ تهران: نشر هرمس

 

{{ترتیب‌پیش‌فرض:هابرماس}}

[[رده:یورگن هابرماس]]

[[رده:اعضای خارجی فرهنگستان علوم روسیه]]