پادشاهی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''پادشاهی'''، '''شاهنشاهی''' یا '''سلطنت''' {{به انگلیسی|Monarchy}} شکلی‌است از نظام حکومتی که در آن فردی به عنوان رئیس [[کشور]] به نام [[پادشاه]] (ملک) یا شهبانو ([[ملکه]]) دارد. این عنوان معنای خاص نمادی دارد. [[هگل]] [[ایران‌زمین]] را نخستین دولت [[شاهنشاهی]] می‌نامد.<ref>طباطبایی- ۱۴۴</ref>

[[مشروع|مشروعیت]] پادشاه با توجه به معنای خاص دینی و نمادی مقامش ممکن است منزلت «پدر» [[ملت]] را به او بدهد.

[[فرمانروا|فرمانروایی]] پادشاهی یا به صورت [[پادشاهی مطلقه]] به معنای حکومت بی‌مهار شاه و یا به صورت [[پادشاهی مشروطه]] به معنای حکومتی که در آن رئیس کشور پادشاه است، اما پادشاهی که در عین داشتن نقش‌های مهم [[رسمی]] و [[تشریفات|تشریفاتی]]، تنها در موارد محدود و معین نقشی در حکومت دارد می‌باشد. در بسیاری از [[حکومت‌های مشروطه]] [[مجلس]] نقش اصلی در نظارت امور را دارد و [[نخست‌وزیر]] که با تأیید [[پادشاه]] انتخاب می‌شود، امور اجرایی و تصمیمات اصلی را اخذ می‌کند. شکل خاص این نوع [[حکومت]] را در [[بریتانیای کبیر]] می‌توان دید که [[سلطنت]] نقش نسبتاً تشریفاتی در ادارهٔ امور دارد.

پادشاهی را می‌توان به شکل‌های موروثی، انتخابی، استبدادی و محدود یا مبنتی بر قانون اساسی تقسیم کرد.

* پادشاهی استبدادی: پادشاه حرف اول و آخر را می‌زد و خود او رئیس دولت بود.

* پادشاهی محدود: که آن را مشروطه سلطنتی هم می‌گویند نوعی است که قانون اساسی قدرت‌های آن را محدود می‌کند.<ref>http://khabarrasan.ir/1298//</ref>

معمولاً جانشینی ارثی را صفت ویژهٔ نظام پادشاهی می‌دانند، اما پادشاه ممکن است انتخابی باشد یا روا باشد که شاه جانشین خود را آزادانه تعیین کند یا با [[قرعه‌کشی|فالزنی]] یا [[قرعه]] شاه را انتخاب کنند.

== معانی ویژه ==

واژهٔ '''شاهنشاهی''' در بسیاری از زبان‌های دیگر به طور خاص به معنی شاهنشاهی در [[ایران]] است.{{مدرک}}

* آشوری، داریوش. ''دانشنامه سیاسی (فرهنگ واصطلاحات و مکتب‌های سیاسی)''. انتشارات مروارید. تهران.

* طباطبایی، جواد. ''تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران''. نشر نگاه معاصر. تهران. چاپ پنجم. ۱۳۸۵. شابک ۹۶۴–۹۳۵۷۹-۱-۲

 

{{سیاست-خرد}}