'''سگوند''' به قولی برگفته از '''[[سکاها|سکا]]'''{{نیازمند اسناد}} به معنی دلیر و شجاع<ref name=noormags>{{یادکرد وب|نویسنده =اردشیر سگوند |نشانی =http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18896 |عنوان =ایل سگوند و پیوند آن با قوم باستانی سکاها | ناشر =پایگاه مجلات تخصصی نور |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> یک [[مردمان کرد|ایل لُرکرد]] ساکن غرب و جنوب غرب [[ایران]] است.<ref name=kurdish-tribes>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-tribes |عنوان =KURDISH TRIBES| ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]]|تاریخ =۱۶ ژوئن ۲۰۱۴ |تاریخ بازدید = ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵}}</ref><ref name=loghatnaameh>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-66cc42ba55c947ea8d18998a0353e944-fa.html |عنوان =سگوند | ناشر =[[لغت‌نامه دهخدا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref name=tarikh>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =چگنی | نام =فرهاد | پیوند نویسنده = | عنوان =ایل سگوند، نام و تاریخ آن | ترجمه = | جلد = | سال =۱۳۷۸ | ناشر =کیهان فرهنگی |مکان = | شابک = | صفحه =۶۶، ۶۷[http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18725?sta=سگوند پایگاه مجلات تخصصی نور] | پیوند = | تاریخ بازبینی =۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> گستره سکونتگاه ایل از جنوب [[استان کرمانشاه]] (منطقه سکاوند)، نواحی مرکزی [[استان لرستان]] تا شمال [[استان خوزستان]] می‌باشد.<ref name=tarikh/> جغرافیای سکونت سگوندها در دوره قاجار تا دشت هُرو در جنوب [[بروجرد]] گسترده بوده است.<ref name=noormags/> جمعیت ایل به صورت طایفه‌های کوچک و متعددی گسترش یافته است.{{سخ}}گویش سگوندها به عنوان بخشی از [[باجلان|باجلان‌ها]]، [[زبان باجلانی]] است.<ref name=tarikh/> باجلانی یکی از شاخه‌های [[زبان کردی]] است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/bajalan-kurdish-tribe |عنوان =BĀJALĀN | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=Kurdish language|ناشر=Britannica Encyclopedia|نشانی=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/325225/Kurdish-language|نویسنده= |زبان= |تاریخ بازدید=مارس ۲۰۱۰}}</ref> سگوندها هم‌اکنون به [[زبان لری]] سخن می‌گویند.<ref name=noormags/><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://lorestanmiras.ir/mardomshenaasy/eilat.htm |عنوان =ایلات وطوایف لرستان | ناشر =وب سایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ مهر ۱۳۸۹}}</ref> [[هنری راولینسون]] سگوندها را از ایل باجلوند و خاستگاه آنان را به همراه [[ایل بیرانوند]]، [[موصل]] عراق می‌داند و معتقد است بیرانوندها و باجلوندها در قرن دوازدهم یعنی در اواخر حکومت [[صفویه]] یا در زمان [[افشاریه]] از نواحی موصل به لرستان آمدند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =راولینسون | نام =هنری لرزیک | پیوند نویسنده = | عنوان =سفرنامه راولینسون: گذر از ذهاب به خوزستان | ترجمه =سکندر امان اللهی بهاروند | جلد = | سال =۱۳۶۲ | ناشر =ترجم |مکان =تهران | شابک = | صفحه =۱۵۲ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref> [[دانشنامه ایرانیکا]] و [[علی‌اکبر دهخدا]] نیز سگوند را یک ایل کرد معرفی می‌کنند.<ref name=loghatnaameh/><ref name=kurdish-tribes/>
== ریشه یابی نام ==
نام سگوند که دگرگون شده سکا است و نخست به صورت سکوند نوشته می‌شده است. سگوند در تلفظ طوایف [[لرستان]] «سِیسی وَنون» است و نامی برای [[سکاها]] است <ref name=noormags/> و ترکیبی آن [[سکستان|سَکِستان]] و سگزی است. نظیر این نام‌گذاری را در مورد نام [[سیستان]] نیز می‌بینیم که قبلاً بنا بر ریشه سکایی، سگستان بوده و [[عرب|عرب‌ها]] آن را سجستان تلفظ می‌کردند و بعدها در [[زبان فارسی]] سگستان تبدیل به سیستان شده است.{{سخ}}نام «سی ون» نیز در فارسی تبدیل به سگوند شده است. [[مردمان ترک|ترک‌ها]] نام سگوند را در [[زبان ترکی]] ایت وند و ایتیوند و ایوتوند و ایتی ون، یعنی همان سگوند نامیده‌اند.<ref name=noormags/>
== تاریخ ==
=== ریاست ===
خط ۳۰:
=== دوره قاجار ===
پس از بازگشت ایل‌های باجلوند (سگوندها) و بیرانوندها به لرستان، سگوندها با ایل ساکی برای تصاحب منطقه [[بالاگریوه]] وارد نبرد شدند{{نیازمند منبع معتبر}} که نتیجه آن کشته شدن [[حسین‌خان ساکی]] رئیس ایل ساکی و تصرف بالاگریوه توسط ایل سگوند بود.<ref name=tarikh/> پس از این شکست ساکی‌ها در لرستان و خوزستان پراکنده شده و بخشی از آنها به عنوان یکی از طوایف سگوند در آمدند.<ref name=tarikh/>
