سونامی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Iranianson (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱:
[[پرونده:2004 Indian Ocean earthquake Maldives tsunami wave.jpg|بندانگشتی|300px|چپ|امواج آبلرزه‌ای که در ۲۴ دسامبر ۲۰۰۴ به کرانهٔ [[ماله (مالدیو)|ماله]] در جزایر [[مالدیو]] کوبید]]
'''امواج کشندی''' یا '''آب‌تاز'''، '''آبلرزه''' یا '''سونامی''' یکی از پدیده‌های [[جغرافیا]]یی است.
▲'''امواج کشندی''' یا '''آب‌تاز'''، '''آبلرزه''' یا '''سونامی''' یکی از پدیده‌های [[جغرافیا]]یی است. غریاله به لرزش شدید آب دریا گفته می‌شود که در پی زمین‌لرزه‌های زیر دریا پدید می‌آید. آبی که به لرزه درآمده به‌شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورَد. سونامی موقعی شروع می‌شود که حجم عظیمی از آب به‌سرعت مرتفع می‌شود. این حرکتِ سریع می‌تواند در نتیجهٔ یک زلزلهٔ زیرآبی رخ دهد یا براثر لغزیدن صخره، یا یک انفجار آتشفشانی و یا هر حادثهٔ دیگری که انرژی زیادی دارد ایجاد شود.
== واژه‌شناسی==
غریاله واژهٔ فارسی بومی برای این پدیده در استان [[بوشهر]] است و پدیدهٔ غریاله در کرانه‌های [[خلیج فارس]] نیز دارای پیشینه است.{{سخ}}▼
بسیاری از
غریاله‌ها معمولاً پس از یک [[زمین‌لرزه|زمین‌لرزهٔ]] بزرگ (با حرکت رو به بالا)، فعالیت [[آتشفشان]]ی [[زمین‌لغزه]] و یا برخورد [[شهابسنگ]]ها پدید می‌آیند.{{سخ}}▼
▲بسیاری از غریاله‌ها در کرانه‌های ژاپن رخ می‌دهند و از اینرو واژه ژاپنی مربوط به این پدیده یعنی ( تسونامی) به زبان انگلیسی و از آن راه به بسیاری زبان‌های دیگر نیز راه یافته‌است.
▲غریاله واژهٔ فارسی بومی برای این پدیده در استان [[بوشهر]] است{{مدرک}} و پدیدهٔ غریاله در کرانه‌های [[خلیج فارس]] نیز دارای پیشینه است.{{سخ}}
==پدیداری ==
[[پرونده:Propagation du tsunami en profondeur variable.gif|بندانگشتی|250px|چپ|چگونگی پخش امواج آبلرزه]]
▲
پس از
در کتاب‌های تاریخ آمده که بندر بزرگ و پهناور [[سیراف]] در جنوب ایران تا [[سده چهارم هجری|سدهٔ چهارم هجری]] و عصر دیلمیان بندری آباد و پررونق بوده و ناگهان بر اثر زمین‌لرزه‌ای، قسمت بزرگی از شهر به زیر آب رفته که آثار آن هنوز هم مورد توجه باستان‌شناسان ایرانی و خارجی است. آیا غریاله سیراف را ویران کرد و به زیر آب برد پاسخ این سؤال را باید در پژوهش‌های آینده یافت.
| |||