|
'''مهندسی مکاترونیک''' {{انگلیسی|Mechatronics engineering}} (یا مهندسی '''مکا'''نیک و الکـ'''ـترونیک''') تلفیق سه رشتهٔ [[مهندسی مکانیک]]، [[مهندسی الکترونیک]] و [[مهندسی کامپیوتر]] است. این رشته سعی بر آن دارد تا نگاهی یکپارچه به سیستمهای تشکیل شده از اجزای مکانیکی - الکترونیکی - کنترلی و نرم‌افزار داشته باشد{{نشان|مکاترونیک دانشگاه واترلو}}. واژهٔ مکاترونیک توجه شمارا به علم مکانیک و الکترونیک جلب می‌کند. اما هدف مکاترونیک ایجاد و استفاده از ارتباط داخلیِ میان‌رشته‌های مهندسی مرتبط با اتوماسیون و خودکارسازی است، تا یک نمایه از کنترلِ پیشرفته را در سیستمهای ترکیبی به خدمت بگیرد.
مهندسی مکاترونیک یک مجموعهٔ بین‌رشته‌ای تلفیقی از پوشش اهداف مشترک رشته‌های [[مهندسی مکانیک]]، [[مهندسی برق]]، [[مهندسی کنترل]]، [[مهندسی کامپیوتر]]، [//[:en.wikipedia.org/wiki/Molecular_engineering:Molecular engineering|مهندسی مولکولی]] (از [[نانوشیمی]] و [[بیولوژی]]) پدیدآمده‌است. هدف مکاترونیک این است که به سیستمهای ساده‌تر، ارزان‌تر، راحت‌تر و انعطاف‌پذیرتر دست یابیم. در نگاه دیگر فارغ التحصیلان رشته مهندسی مکاترونیک با دید جامعی که از علوم مهندسی (الکترونیک - مکانیک - کامپیوتر) دارند می‌توانند بر اجرای طرح‌های مهندسی، نظارت داشته و برای آنها برنامه‌ریزی نمایند.
== تاریخچه ==
- آقای '''تسورو موری''' یک مهندس [//[:en.wikipedia.org/wiki/:Japan |ژاپنی]] شرکت [//[:en.wikipedia.org/wiki/:Yaskawa |یاسکاوا]]، در سال ۱۹۶۹ میلادی واژهٔ مکاترونیک را ابداع کرد و به‌کار برد. واژهٔ '''مکاترونیک''' جایگزین واژهٔ '''سیستمهای الکترومکانیکی''' شد و تا حدی کمتر هم به‌جای '''مهندسی کنترل و اتوماسیون''' به‌کار گرفته‌می‌شود.
== توصیف ==
- علم مهندسی سایبرنتیک، با مسئلهٔ مهندسی کنترل سیستمهای مکانیکی سر و کار دارد. مکاترونیک برای کنترل یا تنظیم چنین سیستم‌هایی به‌کار گرفته می‌شود([//[:en.wikipedia.org/wiki/Control_theory:Control theory|نظریه کنترل]]، یا به فارسی [[نظریه کنترل]] را ببینید). با پیوست ماژول‌های مکاترونیک، اهداف تولید دست‌یافتنی می‌شود. همچنین قابلیت در دسترس‌بودن و انعطاف‌پذیری در مجموعهٔ تولید به‌دست می‌آید. تجهیزات تولید مدرن شامل ماژول‌های مکاترونیکی می‌شود که بر مبنای یک ساختار کنترلی هدفمند، در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. شناخته‌شده‌ترین ساختارها عبارتند از: ارتباط زنجیره‌ای و ترکیبی. روشهایی برای دست‌یابی به یک اثر فنی به وسیله الگوریتم‌های کنترل بیان می‌شوند، که ممکن است از روشهای ساخت‌یافته در طرح استفاده شود یا خیر. در رشتهٔ مکاترونیک، سیستمهای هایبرید مهم شامل: سیستمهای تولید، راه‌اندازهای هَمکُـنِشی، روبات‌های اکتشاف فضایی، زیرسیستم‌های خودکار از قبیل سیستمهای ترمزگیری ضدقفل، همچنین تجهیزاتی پر کاربرد در زندگی روزانهٔ ما، از قبیل دوربین‌های عکاسی با قابلیت تنظیم خودکار تصویر، ویدئو، دیسک‌های سخت، پخش‌کننده‌های لوح فشرده، ماشین‌های لباسشویی و ...… می‌شود.
یک فرد با درجه مهندسی مکاترونیک، معمولاً درس‌هایی در موضوعات ریاضیات مهندسی، مکانیک، طراحی اجزای ماشین، طراحی مکانیکی، ترمودینایک، مدارات و سیستم‌ها، الکترونیک و مخابرات، نظریه کنترل، برنامه‌نویسی، پردازش سیگنال‌های دیجیتالی، مهندسی قدرت، رباتیک را می‌گذراند و معمولاً یک پایان‌نامه در سال آخر خواهد داشت.
یکی دیگراز جنبه‌های متنوعی که مکاترونیک به آن وارد شده، '''نانومکاترونیک''' است که به ساخت دستگاه‌ها و سیستمهای مکاترونیکی در ابعاد نانو می‌پردازد.
'''رباتیک''' شاخه ای میان رشتهرشته‌ای ای از مهندسی و علم است که شامل مهندسی مکانیک ، مکانیک، مهندسی برق و علوم رایانه و چند رشته دیگر می شود می‌شود. رباتیک شامل طراحیطراحی، ، ساخت ،ساخت، راه اندازی و استفاده از رباتها می شودمی‌شود. امروزه رباتیک یک حوزه از علم با رشد سریع است. همزمان با ادامه پیشرفتهای تکنولوژیتکنولوژی؛ ؛ تحقیق ،تحقیق، طراحی و ساخت رباتهای جدید در خدمت اهداف عملی متعددی در حوزهحوزه‌های خانگی، های خانگی ، صنعتی و نظامی انجام میانجام گیردمی‌گیرد. بسیاری از رباتها برای انجام شغلهای خطرناک برای مردم انجام وظیفه می کنند ،می‌کنند، مانند کار کردن در خنثی سازی بمب ،بمب، یافتن بازمانده هایبازمانده‌های زیر آوارهای غیر پایدار ،پایدار، مین یابی یا جستجوی کشتی هایکشتی‌های غرق شده.
'''مهندسی خودرو''' به عنوان مادر کلیه رشته‌های منشعب از مهندسی مکانیک شناخته می‌شود، زیرا مهندسی مکانیک با صنعت خودرو آغاز گردید و مکانیزمها و تکنیکهای و تجربیات حاصل از آن در بخش‌های دیگر بکار گرفته شد و با ترکیب عناصر مکانیکی، الکتریکی، الکترونیکی، نرم افزارنرم‌افزار و ایمنی به عنوان کاربردی در طراحی، ساخت موتور سیکلت، خودرو و کامیون به کار گرفته شد. همچنین این مهندسی در تجهیزات خودرو مانند طراحی زیر سیستم هاییسیستم‌هایی مثل سیستم هایسیستم‌های ضد قفل ترمز به کار میمی‌رود. رود.این رشته در کشورهای پیشرفته تا سطح دکترا و در شاخه‌های گوناگون توسعه یافته‌است.
== جستارهای وابسته ==
برای کسب اطلاعات بیشتر به زبان فارسی، متن‌های زیر را مطالعه فرمایید.
* [http://www.iranmechatronics.ir/ انجمن مکاترونیک ایران]
* [http://www.robotics-engineering.ir/index.php/articles/63-robotics-vs-mechatronics-or-autonomous-vs-automatic تضاد رباتیک با مکاترونیک]
* [http://roboticseng.persiangig.com/document/Chart%20karshenasi%20mechatronic.pdf چارت کارشناسی مهندسی مکاترونیک]
== منابع ==
{{پانویس}}
* [https://www.enline.ir/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8Cمهندسی-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9مکاترونیک/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8Cمهندسی/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9مکاترونیک/?preview_id=1170&preview_nonce=3dc7dcfd0d&post_format=standard&_thumbnail_id=1229&preview=true مجله خط مهندسی]
* [http://www.students.surrey.sfu.ca/mechatronics مکاترونیک دانشگاه سایمون فریزر]
* [http://www.mechatronics.uwaterloo.ca/ مکاترونیک دانشگاه واترلو]
* [http://www.taq.ir/news.php?extend.451 کتاب مکاترونیک و رباتیک]
* [http://iranmechatronics.ir/page.php?slct_pg_id=100&sid=1&slc_lang=fa فصلنامه علمی ترویجی انجمن مکاترونیک ایران]
| 