علی‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش‌های 62.220.123.46 (بحث) با فرض حسن نیت خنثی‌سازی شد: بدون منبع. (T)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱:
'''علی نامه''' یکی از اولین منظومه‌های ادبی شیعه دوازده امامی، اولین منظومه‌ای که در استقبال از شاهنامه سروده شده و یکی از آثار منظورم و حماسی [[ادبیات فارسی]] است. چاپ این اثر به شدت مورد استقبال قرار گرفت و به سرعت به چاپ دوم رسید.<ref name="مشرق">{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۰۶ دسامبر ۲۰۱۴ | عنوان=نگاهی به نخستین منظومه شیعی؛ | ناشر=مشرق | نشانی=http://www.mashreghnews.ir/fa/news/299009/چطور-حماسه-امیرالمومنینع-در-قرن-پنجم-جای-شاهنامه-را-گرفتکدکنی-علی-نامه-کمال-شعر-شیعی-است-گفتگو-با-مصحح-کتاب}}</ref>
 
قدمت این اثر به قرن پنجم می‌رسد و توسط شاعری ناشناس بنام «ربیع» سردهسروده شده است. شاعر این منظومه «ربیع» متولد ۴۲۰ هجری است که آن را در ۶۲ سالگی سروده و کتاب را به علی بن طاهر، از اشراف ناحیه [[سبزوار]] تقدیم کرده است. این منظومه به شرح رشادت‌های علی بن ابیطالب امام اول شیعیان در جنگ‌های مخالفمختلف می‌پردازد. این اثر در سال ۱۳۸۸ توسط [[محمد رضا شفیعی کدکنی]] و [[محمد امید سالار]] و همچنین دو دانشجوی دکتریدکترای ادبیات دانشگاه تهران رضا بیات و ابوالفضل غلامی تصحیح و بوسیله [[انتشارات میراث مکتوب]] منتشر گردید. همچنین نقالی این کتاب نیز از سوی نقالانقالان برجسته کشور از جمله [[ابوالفضل ورمزیار]] انجام شدشده است.<ref name="رسا">{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۰۶ دسامبر ۲۰۱۴ | عنوان=معرفی منظومه علی نامه | ناشر=خبرگزاری رسا | نشانی=http://www.rasanews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=199105}}</ref>
 
به گزین (تلخیص) شامل ۴۲۳۴ بیت اثر در سال ۱۳۹۰ توسط [[علی موسوی گرمارودی]] تهیه و بوسیله انشتارات میراث مکتوب چاپ گردید.
خط ۴۳:
{{پایان شعر}}
 
احتمال دادند که این شاعر منظومه‌ایگمنام بناماثر منظوم دیگری به نام «حمزه نامه» نیز سروده بودهداشته است.
 
== مشخصات اثر ==
شاعر این منظومه را در یازده هزار و دویست و بیست و دو [[بیت (شعر)|بیت]] در [[بحر متقارب مثمن محذوف]] (مقصور) سروده و در ماه [[ذی حجه]] سال ۴۸۲ هجری به پایان آورده است. از علی نامه تنها یک نسخه خطی باقی‌مانده که دارای ۳۰۱ورق است و هر ورق شامل نوزده بیت و در مجموع دوازده هزار بیت متعلقاست. بهتاریخ نگارش این اثر قرن ششم تا هشتم حدس زده شده است و در [[موزه قونیه]] [[ترکیه]] نگهداری می‌گردد.<ref name="رسا" />
 
فیلم این کتاب در کتابخانه مرکزی [[دانشگاه تهران]] به شماره ۳۲۲ موجود است و عکس آن در سه مجلد با شماره‌های ۵۹۰، ۵۸۹ و۵۹۱ ثبت شده است.
 
مآخذ این منظومه دو کتاب تاریخی نوشته «[[ابومخنف لوط بن یحیی]]» است که که البته اکنون در دسترس ما نیست.<ref name="رسا" />
 
دربارهٔ این اثر گفته شده است: «زبان [[شعر]] در این منظومه نیز بسیار کهن است و گنجینه‌ای است از واژگانی که امروز مهجور و فراموش شده‌اند و حتی در کتب همان عصر هم به سختی می‌توان مشابهتیمشابهی برای آنها یافت. این کتاب به لحاظ دستوری و شیوه‌های بیانی نیز نکاتی در خور توجه دارد.»<ref name="رسا" />
 
از لحاظ تاریخی این اولین اثر در [[استقبال]] از [[شاهنامه فردوسی]] است که حدود ۴۰ سال پس از آن سروده شده است.
خط ۶۲:
رضا بیات که در زمینه تصحیح اثر فعالیت داشته است دربارهٔ شاعر ناشناس اثر می‌گوید: «ما فقط یک تخلص شاعر داریم؛ "ربیع"! بیش از این چیزی از آن نمانده با توجه به فضای شیعه ستیزی و شیعه کشی که در دوره غزنوی بوده نمی‌توان انتظار داشت که اطلاعات بیشتری از وی به دست برسد. در هر حال این کتاب ارزش تاریخی بسیاری دارد و خیلی به تاریخ پای بند مانده است.»<ref name="مشرق" />
 
یکی از مستشریقینمستشرقین نیز در کنگره‌ای در [[مجارستان]] از تلاش خود برای تصحیح چنین اثری خبر داده بود که احتمال وجود نسخه‌ای دیگر از این کتاب در کتابخانه‌های اروپایی را تقویت می‌کند.
شاعر در یکی از ابیات خود اشاره می‌کند که فردوسی اثر خود را شاهنامه خوانده و وی اثر خود را «مغ نامه» می‌داند.
{{شعر}}
خط ۷۲:
 
عالم و ادیب شیعی ترک گولپینارلی این اثر را در کتابخانه موزه قونیه شناسایی و در فهرست نسخ خطی قونیه ثبت کرد. سپس دکتر شفیعی در مقاله‌ای در مجله دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد یه سال ۱۳۷۹ این اثر بزرگ را به ایرانیان معرفی ساخت.<ref name="مشرق" />
نسخه برگردان (فاکسیمیله) به قطع اصل نسخه خطی شمارهٔ ۲۵۶۲ کتابخانهٔ موزهٔ قونیه (ترکیه) کتابت حدود سدهٔ هفتم هجری است که با مقدمهٔ محمدرضا شفیعی کدکنی و دکتر [[محمود امیدسالار]]، رضا بیات و ابوالفضل غلامی توسط منتشر شده است.<ref name="مشرق" /><ref>{{یادکرد وب | عنوان=انتشار منظومه علی نامه با مقدمه شفیعی کدکنی | وب‌گاه=hamshahrionline | تاریخ=2015-10-19 | سال=2015 | پیوند=http://www.hamshahrionline.ir/details/84942 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-10-19}}‏</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=علی نامه «بِه گُزین» شد | وب‌گاه=کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی| تاریخ=2009-01-02 | سال=2009 | پیوند=http://www.imamalislib.com/?p=1179 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-10-19}}‏</ref>
 
نسخه برگردان آن نیز به تصحیح اساتید فوق و [[کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی]] با همکاری [[انتشارات میراث مکتوب]] و [[کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]] و [[مؤسسه مطالعات اسماعیلی|مؤسسه مطالعات اسماعیلیه]] تهیه گردید و توسط انتشارات میراث مکتوب در سال ۱۳۸۸ چاپ شد.
 
== نقالی علی نامه ==
پس از انتشار این حماسه منظوم در سال ۱۳۸۸، [[نقالی]] آن در همایش‌های فرهنگی و مذهبی کشور از جمله توسط از جمله ابوالفضل ورمزیار از نقالان برجسته کشور آغاز شد.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۰۶ دسامبر ۲۰۱۴ | عنوان=علی نامه خوانی در بیست یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم | ناشر=باشگاه خبرنگاران جوان | نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/4488957/علی-نامه-خوانی-در-بیست-یکمین-نمایشگاه-بین-المللی-قرآن-کریم}}</ref>
 
== دیدگاه‌ها ==