گویش‌های منطقه فارس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: جایگزینی پیوند جادویی شابک با الگو شابک |
|||
خط ۱:
'''گویش‌های منطقهٔ فارس''' مجموعه‌ای از گویش‌ها هستند که در روستاهایی از منطقهٔ فارس بدانها صحبت می‌شود. [[منطقه فارس|منطقهٔ فارس]] که شامل استان‌های [[استان فارس|فارس]]، [[استان بوشهر|بوشهر]]، [[استان هرمزگان|هرمزگان]] و [[استان کهگیلویه بویراحمد|کهگیلویه بویراحمد]] بوده‌است را خاستگاه [[زبان فارسی]] می‌دانند. این گویش‌ها اگرچه همه (بجز چند مورد) از شاخهٔ [[زبانهای پارسی‌تبار]] هستند اما در پاره‌ای حالات صرفی و اصطلاحات با فارسی رایج در استان فارس متفاوت بوده و حتی شیوه‌های صرفی [[پارسی میانه]] را در خود نگاهداشته‌اند.<ref name="Iranica1">{{یادکرد|شهر= New York|کتاب= Encyclopædia Iranica |نویسنده= Skjaervo, Prods Oktor|زبان=en |مقاله= [http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v13f4/v13f4001c.html IRAN vi, continued]|نشریه=Columbia University |تاریخ=2006-10-25}} Retrieved on 2009-04-08.</ref><ref name="Iranica2">{{یادکرد |شهر= New York|کتاب= Encyclopædia Iranica |نویسنده= SWindfuhr, Gernot|زبان=en |مقاله= [http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v9f3/v9f393c.html#viii FARROḴZĀD,FORŪḠ-ZAMĀN] |نشریه=Columbia University}} Retrieved on 2009-04-08.</ref>.<ref name="salami2004">Salami, A., 1383 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2004 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). First Volume, [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]]. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars01.aspx] ISBN 964-7531-32-X {{fa icon}}</ref><ref name="salami2005">Salami, A., 1384 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2005 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). Second Volume, The academy of Persian language and literature. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars02.aspx] ISBN 964-7531-39-7 {{fa icon}}</ref><ref name="salami2006">Salami, A., 1385 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2006 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). Third Volume, The academy of Persian language and literature. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars03.aspx] ISBN 964-7531-54-0 {{fa icon}}</ref><ref name="salami2007">Salami, A., 1386 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2007 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). Forth Volume, The academy of Persian language and literature. [http://persianacademy.ir/fa/s1504871.aspx] {{ISBN
== دسته بندی‌ها ==
خط ۸:
=== گویش‌های پهلوی ===
گویش‌های پهلوی گویش‌هایی هستند که [[پهلوی|پهلوی‌اند]] و هنوز حالت پارسی میانه را در خود حفظ کرده‌اند. مهمترین ویژگی آنها داشتن حالت کنایی و اسپلیت ارگاتیو است و مانند صرف فعل [[پهلوی ساسانی]] هنوز شناسه‌های صرفی پیش از فعل قرار می‌گیرند. گاهی ریشه فعلی هم مانند دیگر زبانهای ایرانی نسبت به پارسی معیار متفاوت است. هر چند تفاوتهایی در فعل‌ها و گاهی در اسم‌ها هست، اشتراکات بسیاری با پارسی معیار دارند. این گویش‌ها در [[استان فارس]] و منطقهٔ [[دشتی]] (حد واسط بین لارستانی و لهجه‌های جنوبی پارسی) در بوشهر و [[بهبهان]] در [[خوزستان]] و روستاهای معدودی در کهگیلویه بویر احمد و [[استان هرمزگان]] به جز شرق استان که زبان بلوچی کاربرد دارد رایج است. برای برخی از این زبان‌ها از جمله گویش‌های لارستانی و گویش‌های نزدیک به آن شناسه‌های غیرارگاتیو برای فعل‌های لازم نیز نسبت به پارسی معیار متفاوت است. عمدهٔ متکلمان گویش‌های پهلوی در استان فارس در روستاهای منطقهٔ کوهمرهٔ ارژن و [[دشتک]] [[مرودشت]] و روستاهای اطراف کازرون و [[بیشاپور]] و منطقهٔ [[لارستان]] بسر می‌برند. زبان شیرازی قدیم و [[زبان قدیمی کازرون|کازرونی قدیم]] که [[حافظ]] و [[سعدی]] به آنها شعرهایی دارند نیز به گونه‌ای از همین گویش است که مانند زبان فارسی باقیماندهٔ زبان پهلوی جنوبی (منظور پارسی میانه است یا گویش‌های جنوبی پارسی میانه) می‌باشد.<ref name="Iranica2"/><ref name="payne1987">{{یادکرد|فصل= |کتاب=The World's Major Languages|ناشر= Oxford University Press|چاپ= |شهر= Oxford|کوشش= Bernard Comrie |ویرایش= |سال= ۱۹۸۷ |شابک=
=== گویش‌های شمال غربی ===
| |||