فیدل کاسترو: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
خط ۶۷:
== زندگینامه ==
=== اوایل زندگی ===
فیدل کاسترو در تاریخ ۱۳ اوت ۱۹۲۶ در شهر [[بیران (کوبا)|بیران]] واقع در [[استان اولگین]] متولد شد. خانواده وی از زمینداران مرفّه [[نیشکر]] بودند.<ref name=":1" /> او بعد از گذراندن [[دبستان]] در روستا به مدرسهای خصوصی واقع در شهر [[سانتیاگو د کوبا]] و سپس [[هاوانا]] رفت و پس از آن از دانشکده حقوق دانشگاه هاوانا فارغالتحصیل شد.
=== انقلاب ===
خط ۷۴:
بنابراین، زمانی که دانشجو بود به یک گروه دانشجویی پیوست که علیه فساد سیاسی مبارزه میکردند.{{مدرک}} او در سال [[۱۹۴۷ (میلادی)|۱۹۴۷]] میلادی عضو [[حزب مردم کوبا]] شد که به حزب ارتدوکس کوبا هم شهرت داشت. وی سپس رهبر جناح چپ حزب شد و همان سال داوطلب عضویت در یک گروه مسلح برای مبارزه علیه نظام [[رافائل لئونیداس تروخیو]] در [[جمهوری دومینیکن]] شد اما این گروه نتوانست از کوبا خارج شود.{{مدرک}} فیدل کاسترو بارها در طرحریزی و اجرای اینگونه نقشههای ضد امپریالیستی نقش داشت.{{مدرک}}
در سال ۱۹۵۳ بخاطر نقش در یک کودتای نافرجام به زندان افتاد. او پس از آزادی از زندان به [[مکزیک]] رفت و سپس به همراه ارنستو [[چه گوارا]] و حدود صد نفر از یارانش با قایق به کوبا بازگشت. بیشتر مبارزان به محض پهلو گرفتن قایق دستگیر یا کشته و فقط حدود ده نفر از آنها موفق به فرار شدند. این افراد به تپههای هاوانا سرازیر شدند.<ref name=":1" />
=== پیروزی ===
کاسترو، ارنستو چه گوارا و همراهانشان انقلاب را از پایگاه خود در کوههای سیئرا مائسترا با یک [[جنگ چریکی]] کلاسیک را آغاز کرده و در روز دوم ژانویه [[۱۹۵۹ (میلادی)|۱۹۵۹]] وارد هاوانا شدند. با فرار باتیستا، کاسترو پیروز و دولت جدیدی در کوبا مستقر شد. رهبران کوبا قول دادند زمینها را به مردم واگذار کنند و از حقوق فقرا دفاع کنند.<ref name=":0" />
در آن زمان کاسترو تأکید داشت که ایدئولوژی او قبل از هر چیز کوبایی است و میگفت: «ما به دنبال [[کمونیسم]] یا [[مارکسیسم]] نیستیم. بجای آن [[دموکراسی]] و [[عدالت اجتماعی]] میخواهیم، آنهم در چارچوب اقتصادی با برنامه».
=== جنگ سرد ===
اما [[دوایت آیزنهاور]] به او توجهی نکرد و بر اساس گفته خود کاسترو، همین مسئله او را به آغوش [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی]] و رهبر آن [[نیکیتا خروشچف]]، انداخت. از آن پس کوبا به یکی از صحنههای [[جنگ سرد]] تبدیل شد.<ref name=":0" /> بعضی از یاران [[لیبرالیسم|لیبرال]] او این کار را خیانت دانستند.<ref name=":1" />
پس از آنکه دولت کاسترو اموال و داراییهای آمریکاییها در کوبا را مصادره کرد،<ref name=":1" /> در آوریل ۱۹۶۱ آمریکا تلاش کرد با ایجاد جنگ چریکی با بکارگیری ارتشی خصوصی متشکل از تبعیدیان کوبایی، حکومت کاسترو را سرنگون کند. اما ارتش کوبا در [[خلیج خوکها]] به مهاجمان حمله کرد و ضمن کشتن بسیاری از آنها، هزار نفر دیگر را به اسارت گرفت. این پیروزی به ابزار تبلیغاتی کاسترو بدل شد. او با این کار به وجهه [[ابرقدرت]] بودن آمریکا چنگ انداخته بود و این برای آمریکا پذیرفتنی نبود.<ref name=":0" />
در ۱۹۶۲، هواپیماهای تجسسی آمریکا موشکهای هستهای شوروی را در راه انتقال به کوبا شناسایی کردند. این مسئله باعث ترس در جامعه بینالملل شد. زیرا جهان در آستانه یک جنگ هستهای تمام عیار قرار گرفته بود. [[جان اف. کندی]]، رئیس جمهوری وقت آمریکا به کوبا هشدار داد: «در آن جزیره محصور، مجموعهای از پایگاههای شلیک موشکهای تهاجمی در حال ساخت است. هدف از احداث این پایگاهها نمیتواند چیزی جز ایجاد توانایی انجام حمله هستهای در نیمکره غربی باشد». با مذاکرات فشرده و پشت پرده، شوروی موشکهایش را به صورت آشکار از کوبا و آمریکا بطور مخفیانه سلاحهایش را از [[ترکیه]] خارج کرد.<ref name=":0" />
اتحاد شوروی روابط اقتصادی زیادی با کوبا بر قرار کرد و خریدار بخش عمده محصول [[شکر]] این جزیره بود. آمریکا نیاز شدیدی به برخی کالاهای کوبایی داشت. اما بخاطر تحریمهای تجاری آمریکا، این کالاها به شوروی صادر میشدند. با حمایت شوروی کوبا را در رأس [[جنبش عدم تعهد]] قرار گرفت.<ref name=":0" />
=== حضور در آفریقا ===
او در آفریقا جانبدارانه عمل میکرد و نیروهای نظامیاش را در [[جنگ داخلی آنگولا]] و [[جنگ داخلی موزامبیک]] به کمک چریکهای مارکسیست فرستاد.<ref name=":0" />
=== پس از فروپاشی شوروی ===
[[فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی]] برای انقلاب کاسترو فاجعهبار بود. زیرا فروش شکر به شوروی قطع و اقتصاد کوبا عملاً تعطیل شد. با قطع کمکهای حیاتی شوروی و به خاطر وجود تحریمهای آمریکا، کشور دچار کمبود همهجانبه و بحرانهای جدی شد؛ بنابراین در اواسط دهه ۹۰ میلادی تحمل بسیاری از کوباییها به پایان رسید و هزاران نفر از آنها از طریق دریا به سوی [[فلوریدا]] آمریکا رفتند. با اینکه بسیاری از آنها در طول مسیر غرق شدند، اما این حرکت نماد اعتماد خردکنندهای برای شخص کاسترو بود.<ref name=":0" />
=== سالهای پایانی ===
در سالهای پایانی حکومت به نظر میرسید که او در مواضع خود قدری ملایمتر شدهاست. او پس از انجام یک عمل اضطراری [[جراحی]] سرطان روده در سال ۲۰۰۶، از قدرت کنار رفت برادرش [[رائول کاسترو]] جای وی را گرفت. آن به بعد به ندرت در انظار عمومی ظاهر شد. در فوریه ۲۰۰۸ اعلام کرد که دیگر سمت رئیس جمهوری و فرمانده کل قوا را نخواهد پذیرفت.<ref name=":0" /> در سالهای بعد سعی کرد تا با ایجاد پیوند با [[هوگو چاوز]] رئیس جمهور وقت [[ونزوئلا]]ی [[نفت خام|نفتخیز]] جای خالی کمکهای اتحاد شوروی را پر کند.<ref name=":1" />
=== درگذشت ===
خط ۱۰۳:
== سوء قصدها ==
سازمان [[سیا]] چند بار سعی کرد او را به قتل برساند که معروفترین مورد آن عملیات مانگوس بود. در این عملیات قرار بود در سیگارهای برگ فیدل [[مواد منفجره]] قرار داده شود.<ref name=":0" />
از جمله موارد دیگر، طرحی برای ریختن ریش او با هدف دست انداختن او در انظار عمومی بود. قرار بود این کار از طریق پودری که او به ریشهای خود میزند انجام شود.<ref name=":1" />
== اندیشه ==
خط ۱۲۰:
* او مخالف نامگذاری مجسمه، خیابان یا میدان به نام خود و چهرهاش روی سکهها ضرب بود. زیرا آنرا نماد «تکبر انسانی» میدانست. اما در نطقهای طولانی خود در تلویزیون و رادیو برای اثرگذاری استفاده میکرد. زیرا همه کانالها و شبکهها سخنرانیهای او را پخش میکردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=بیبیسی فارسی، ۶ آذر ۱۳۹۵|نشانی=http://www.bbc.com/persian/world-features-38115356|عنوان=زندگی تحت سایه فیدل کاسترو}}</ref>
* [[رامون کاسترو]]، برادر بزرگتر او روز ۴ اسفند ۱۳۹۴ (۲۳ فوریه ۲۰۱۶) در ۹۱ سالگی درگذشت.
* در سال ۲۰۰۴ بخاطر زمینخوردن، دچار شکستگی کاسه [[زانو]] و [[بازو]] شد.<ref name=":0" />
* کاسترو نظام خدمات درمان و آموزش رایگان و با کیفیت را در دسترس همگان قرار داد. نرخ مرگ و میر نوزادان این کشور با اکثر کشورهای پیشرفته جهان قابل مقایسه است.<ref name=":0" />
* رفتار خشن او در مقابل مخالفان سیاسی بر سابقه [[حقوق بشر]] او سایه انداختهاست. پاپ [[ژان پل دوم]] در سال ۱۹۹۸ در سفری تاریخی از کوبا دیدن کرد. او در این سفر کاسترو را به خاطر نقض حقوق بشر محکوم کرد. این صحبت باعث خجالت کاسترو در برابر جهان شد.<ref name=":1" />
== سینما ==
خط ۱۵۹:
{{ترتیبپیشفرض:کاسترو، فیدل}}
[[رده:فیدل کاسترو|فیدل کاسترو]]
[[رده:افراد تکفیرشده توسط کلیسای کاتولیک رومی]]
|