کوزوو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Amircanaris (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۳:
زبان رسمی = [[زبان آلبانیایی|آلبانیایی]]، [[زبان صربی|صربی]]{{سخ}}زبان‌های رسمی محلی{{سخ}}[[زبان ترکی|ترکی]]، [[زبان گورانی|گورانی]]، [[زبان رومانیایی|رومانیایی]]، [[زبان بوسنیایی|بوسنیایی]]| |
نوع حکومت = [[جمهوری چند حزبی]] |
نوع حاکمان = • [[رئیس جمهوررئیس‌جمهور]]{{سخ}}• [[نخست‌وزیر]] |
نام حاکمان = [[عاطفه یحیی آغا]]{{سخ}}[[عیسی مصطفی]] |
نحوه تشکیل = استقلال |
خط ۲۰:
مساحت = ۱۰٬۸۸۷ |
رتبه مساحت = |
درصد آبها = ۱.۰۱٫۰ |
سال برآورد جمعیت = ۲۰۱۴|
جمعیت = ۲٬۱۲۷٬۰۰۰ |
خط ۳۲:
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = |
سال شاخص توسعه انسانی = |
شاخص توسعه انسانی = {{increase}} ۰.۷۸۶۰٫۷۸۶ |
رتبه شاخص توسعه انسانی = |
وضع شاخص توسعه انسانی = |
خط ۴۵:
پیش‌شماره تلفنی = ۳۸۳ |
}}
'''جمهوری کوزوو (کوسوو)''' (به {{lang-sq|''Republika e Kosovës''}}، در {{lang-sr|''Republika Kosovo''}}،, {{lang|sr|Република Косово}}) کشوری در [[شبه‌جزیره بالکان]] در جنوب خاوری [[اروپا]] است. کوزوو در سال ۲۰۰۸ از [[صربستان]] اعلام استقلال کرد اما صربستان این استقلال را به رسمیت نشناخته و آن را بخشی از خاک خود می‌داند. ۱۱۰ کشور دنیا تا ۲۷ فوریه ۲۰۱۷ کوزوو را به رسمیت شناخته‌اند و این کشور به عضویت نهادهای بین‌المللی همچون [[بانک جهانی]] و [[صندوق بین‌المللی پول]] درآمده‌است. اما [[روسیه]] و [[چین]] دو عضو دائم شورای امنیت استقلال کوزو را به رسمیت نشناخته‌اند و این کشور به عضویت سازمان ملل درنیامده‌است.
 
کوزوو پس از اعلام استقلال یک‌جانبه نام خود را از اقلیم کوزوو به جمهوری کوزوو تغییر داد. این کشور با مساحت ۱۰٬۸۸۷ کیلومتر مربع، صد و شصت و نهمین کشور جهان از نظر مساحت است. همچنین با جمعیتی در حدود ۱٬۸۵۹٬۰۰۰ نفر (برآورد ۲۰۱۴) صد و پنجاهمین کشور جهان از نظر جمعیت است.<ref name="factbook">{{یادکرد وب| نشانی = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kv.html| عنوان = KOSOVO| تاریخ بازدید = فروردین ۱۳۹۱| ناشر = [[سیا|CIA]] | زبان = انگلیسی}}</ref> جمهوری کوزوو از غرب با [[آلبانی]] و [[مونته نگرومونته‌نگرو]]، از شمال و شرق با [[صربستان]] و از جنوب با [[مقدونیه]] همسایه‌است. بزرگترین شهر و پایتخت این جمهوری [[پریشتینا]] است. از شهرهای مهم آن می‌توان به [[پریزرن]]، [[فریزای]]، [[میتروویتسا]]، [[گیاکووا]] و [[پچ (کوزوو)|پچ]] اشاره کرد.
 
بیشتر قومیت این جمهوری را [[آلبانیایی‌ها|آلبانی‌تبارها]] تشکیل می‌دهند، اما ۴ درصد صرب و ۴ درصد دیگر اقوام هستند. دین بیشتر مردم اسلام است، اما اقلیت‌های ارتدوکس و کاتولیک و دین‌های دیگر نیز در آن ساکن هستند. [[یورو]] واحد پول جمهوری کوزوو است و سیستم حکومتی [[جمهوری پارلمانی]] با یک [[مجلس قانونگذاری]] در آن حاکم است.
خط ۵۳:
کوزوو در [[قرون وسطی]] بخشی از صربستان محسوب می‌شد و از قرن پانزدهم تا ابتدای قرن بیستم تحت حکومت [[امپراتوری عثمانی]] قرار داشت. در اواخر قرن نوزدهم این منطقه مرکز جنبش استقلال‌طلبی آلبانیایی‌ها شد. شکست عثمانی در [[جنگ اول بالکان]] (۱۳–۱۹۱۲) موجب شد تا کوزوو به قدرت‌های فاتح بالکان تعلق گیرد. پادشاهی صربستان بخش بزرگ کوزو را تصاحب کرده و قسمت‌های غربی هم ضمیمه خاک مونته‌نگرو شد. در پایان جنگ جهانی اول هر دو کشور بخشی از پادشاهی یوگسلاوی شدند و بعد از جنگ جهانی دوم کوزو به عنوان یک استان خودمختار به عنوان بخشی از جمهوری صربستان در جمهوری فدرال یوگسلاوی قرار گرفت.
 
با فروپاشی یوگسلاوی در آغاز دهه ۱۹۹۰ منازعات قومی دیرپای میان صرب‌ها و آلبانیایی‌تبارها شدت گرفت و در جریان [[جنگ کوزوو]] (۹۹–۱۹۹۸) به اوج خود رسید. این جنگ با [[بمباران يوگسلاويیوگسلاوی توسط ناتو| دخالت ناتو]] به پایان رسید. ناتو یوگسلاوی را مجبور کرد که نیروهای ارتش خود را از کوزوو خارج کرده و این منطقه به موجب [[قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت]] به عنوان تحت‌الحمایه سازمان ملل تعیین شد. در ۱۷ فوریه ۲۰۰۸ پارلمان کوزوو اعلام استقلال کرد و بیشتر کشورهای عضو ناتو، [[اتحادیه اروپا]] و [[سازمان همکاری اقتصادی و توسعه]] کوزوو را به رسمیت شناخته‌اند ،شناخته‌اند، اما هیچ‌یک از [[کشورهای مستقل مشترک‌المنافع]] و [[سازمان همکاری شانگهای]] آن را به رسمیت نشناخته‌اند. صربستان همچنان کوزو را به عنوان یک دولت مستقل به رسمیت نمی‌شناسد اما بر اساس توافق سال ۲۰۱۳ بروکسل مشروعیت نهادهای دولتی کوزوو را پذیرفته‌است. قضات [[دیوان بین‌المللی دادگستری]] هم در سال ۲۰۱۰ به درخواست صربستان یک نظریه مشورتی در مورد مشروعیت قانونی استقلال کوزوو صادر کرد و به اتفاق آرا نتیجه گرفتند که این اعلام استقلال مقررات حقوق بین‌الملل را نقض نکرده‌است.<ref>[http://www.icj-cij.org/docket/files/141/15988.pdf ACCORDANCE WITH INTERNATIONAL LAW OF THE UNILATERAL DECLARATION OF INDEPENDENCE IN RESPECT OF KOSOVO] ADVISORY OPINION OF 22 JULY 2010</ref>
 
== تاریخ کوزوو ==
خط ۵۹:
کوزوو در سال [[۱۳۸۹ (میلادی)|۱۳۸۹ میلادی]] توسط [[مراد اول]] به [[امپراتوری عثمانی]] ملحق شد. در جنگ اول بالکان در سال ۱۹۱۲ صربستان بار دیگر کوزوو را تحت کنترل خود درآورد. پس از جنگ جهانی دوم دولت [[جمهوری فدرال سوسیالیست یوگسلاوی]]، کوزوو را با نام [[استان خودمختار سوسیالیستی کوزوو]] به عنوان بخشی از [[جمهوری سوسیالیستی صربستان]]، به رسمیت شناخت. پس از چهار دهه، آلبانیایی‌تبارهای کوزوو تبلیغات وسیعی را به منظور خودمختاری بیشتر ترتیب دادند. در سال ۱۹۷۴ از جانب دولت یوگسلاوی، وضعیتی برابر با یک جمهوری به کوزوو اعطا شد و در قانون اساسی یوگسلاوی نیز به تصویب رسید. با وجود اعطای قانون‌گذاری به آلبانیایی‌تبارهای کوزوو، ناسیونالیست‌های آلبانیایی پا را از این نیز فراتر گذاشتند و در دههٔ ۸۰ میلادی با برگزاری شورش‌های خیابانی، خواستار استقلال کوزوو از یوگسلاوی شدند. ناسیونالیست‌های صرب کوزوو به رهبری [[اسلوبودان میلوسویچ]]، با تظاهرکنندگان آلبانیایی‌تبار درگیر شدند و این درگیری‌ها به خشونت کشیده شد. در سال ۱۹۸۹ و تحت رهبری میلوسویچ، صربستان قانون اساسی را به تصویب رساند که خودمختاری کوزوو به حداقل رسید. در سال ۱۹۹۱ نیز رهبران آلبانیایی کوزوو در پاسخ با برگزاری یک همه‌پرسی استقلال خود را از صربستان اعلام کردند. میلوسویچ که در آن زمان به رهبری یوگسلاوی نیز رسیده بود، سرکوب گسترده‌ای را علیه دولت غیررسمی کوزوو که در آن زمان بر عهدهٔ [[ابراهیم روگووا]]<!-- (Ibrahim Rugova) --> بود و همچنین آلبانیایی‌تبارهای کوزوو آغاز کرد. در سال ۱۹۹۵ ارتش آزادی‌بخش کوزوو با ماهیتی شورشی و شبه‌نظامی تشکیل گردید. در سال ۱۹۹۸، میلوسویچ کارزاری را به منظور مقابله با شبه‌نظامیان کوزوو بنیاد نهاد و دست به سرکوب زد. [[ناتو]] در مارس ۱۹۹۹ بدون اجازه سازمان ملل به [[یوگسلاوی]] (صربستان و مونته‌نگرو) حمله کرد و کشور را طی ۷۸ روز بمباران می‌کرد. دلیل حمله نقض حقوق آلبانیایی‌تباران کوزوو و همچنین جلوگیری از قتل‌عام و نسل‌کشی آلبانیایی‌تباران از سوی حکومت صربستان اعلام شد.{{مدرک}} پس از بمباران نیروهای صرب در ژوئن ۱۹۹۹ از کوزوو عقب‌نشینی کردند. شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه شماره ۱۲۴۴، مصوب سال ۱۹۹۹ در کوزوو یک حکومت موقت ایجاد کرد که تحت نظارت سازمان ملل کار خود را آغاز کرد. بنا به این قطعنامه، حق تمامیت ارضی صربستان نیز محفوظ شناخته شد.
 
در ۱۷ فوریه ۲۰۰۸، مجمع ملی کوزوو رسماً استقلال خود را از صربستان اعلام کرد. آمریکا و بسیاری دیگر از کشورهای اروپای غربی و جهان استقلال کوزوو را به رسمیت شناختند، ولی صربستان و روسیه از به رسمیت شناختن استقلال کوزوو خودداری کردند. آمریکا اولین کشور جهان بود که یک هیئت دیپلماتیک به کوزوو اعزام کرد. در انتخابات کوزوو نیز، فاتمیر سجدیو<!-- (Fatmir Sejdiu) --> در ۱۰ فوریه ۲۰۰۶ با کسب اکثریت آرای مجمع ملی به عنوان رئیس جمهوررئیس‌جمهور کوزوو انتخاب شد. هاشم تاچی<!-- (Hashim Thaci) --> نیز در ۹ ژانویه ۲۰۰۸ با صلاحدید مجمع ملی به سمت نخست وزیرنخست‌وزیر کوزوو برگزیده شد. قانون اساسی کوزوو در ۹ آوریل ۲۰۰۸ تصویب و در ۱۵ ژوئن قابلیت اجرایی پیدا کرد.
 
== جغرافیا ==
خط ۸۸:
 
== ترکیب نژادی کوزوو ==
در کوزوو، [[آلبانیایی‌ها]] با ۹۲٪ اکثریت و [[صرب]]ها با ۴٪ و بقیه نیز با ۴٪ اقلیت را تشکیل می‌دهند. بر پایهٔ آمار ارائه‌شده در [[اطلاعات‌نامه جهان]]، ۹۲٪ جمعیت کوزوو را آلبانیایی‌ها و بقیه را صرب‌ها، [[مردم بوسنیایی|بوسنیایی‌ها]]، [[گورانی (بالکان)|گورانی‌ها]]، [[کولی]]ها، [[مردمان ترک|ترکها]]، [[مصری]]ها و دیگر قومیت‌ها تشکیل می‌دهند.<ref name="factbook">{{یادکرد وب| نشانی = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kv.html| عنوان = KOSOVO| تاریخ بازدید = فروردین ۱۳۹۱| ناشر = [[سیا|CIA]] | زبان = انگلیسی}}</ref> برپایه تخمین کتاب حقایق سی آی ای در سال ۲۰۰۹ جمعیت این کشور ۱٬۸۰۴٬۸۳۸ تن است که از این میان ۸۸٪ آلبانیایی ،آلبانیایی، ۷٪ صرب و ۵٪ سایر گروهای قومی (بوسنیایی، گورانی، رومن، ترک، آشکالی، مصری، کروات) تشکیل می‌دهند.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kv.html#People |title=World Factbook |author=CIA |publisher=CIA |accessdate=24 July 2009}}</ref>
 
اکثریت آلبانیایی‌تبارهای کوزوو مسلمان هستند و این مسئله درخصوص بوسنیایی‌ها، گورانی‌ها و جوامع ترک و برخی از گروه‌های روکمی، آشکالی و مصری نیز صدق می‌کند.
 
== دین ==
بیش از ۹۵٪ مردم کوزوو پیرو '''[[اسلام]]''' هستند و در حدود ۴٪ از [[مسیحیت]] پیروی میکنندمی‌کنند.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2122.html#kv |title=World Factbook |author=CIA |publisher=CIA |accessdate=24 March 2017}}</ref>
 
== صرب‌های کوزوو ==
خط ۱۲۲:
[[رده:جمهوری‌ها]]
[[رده:جنوب شرقی اروپا]]
[[رده:کشورهای کم‌رسمیت یا غیر رسمیغیررسمی]]