ماری کوری: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام = ماریا اسکلودوسکاماری کوری

'''ماریا اسکلودوسکا کوری (ماری کوری)''' {{لهستانی|Marie Skłodowska-Curie}} شناخته شده با نام '''ماری کوری''' (زاده ۷ نوامبر ۱۸۶۷ - درگذشته ۵ ژوئیه ۱۹۳۴) [[فیزیکدان]] و [[شیمی‌دان]] لهستانی بود.


وی در ۷ نوامبر سال ۱۸۶۷ در [[ورشو]] پایتخت [[لهستان]] متولد شد. در سال ۱۸۹۳ لیسانس خود را در رشته فیزیک دریافت کرد و تنها یک سال بعد در رشته ریاضیات نیز موفق به اخذ لیسانس گردید. ماری کوری نخستین زنی است که برنده جایزه نوبل شد. او همچنین اولین دانشمند و تنها زنی است که دوبار جایزهٔ علمی نوبل دریافت کرده‌است و تنها فردی است که دو جایزه نوبل را در دو رشته مختلف کسب کرده‌است. او ابتدا این جایزه را در رشتهٔ فیزیک در سال ۱۹۰۳ و سپس در رشته شیمی در سال ۱۹۱۱ دریافت کرد.<ref name="telegraph">{{یادکرد وب | عنوان=Nobel Prize: ten most important winners | نشانی=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/sweden/6273505/Nobel-Prize-ten-most-important-winners.html | ناشر=[[دیلی تلگراف|The Telegraph]] | تاریخ=8 October 2009 | تاریخ بازبینی=10 November 2013 | نام=Nick | نام خانوادگی=Collins | کد زبان=en}}</ref>

وی اگرچه شهروند فرانسه بود ولی از امضای ماریا اسکلودوسکا کوری استفاده می‌کرد.<ref>See her signature, "M. Skłodowska Curie", shown in the infobox.</ref><ref>در سال ۱۹۱۱ نیز [[جایزه نوبل شیمی]] به «ماریا اسکلودوسکاماری کوری» اعطا گردید "Marie Sklodowska Curie" [[:File:Dyplom Sklodowska-Curie.jpg]].</ref> و هیچگاه [[هویت ملی]] خویش را فراموش نکرد. وی به دخترانش [[زبان لهستانی]] یاد داد و آنها را برای بازدید به لهستان می‌برد.<ref name="goldsmith">{{cite book|author=Barbara Goldsmith|title=Obsessive Genius: The Inner World of Marie Curie|url=http://books.google.com/books?id=xuYSLk_tHfgC|accessdate=2 August 2012|year=2005|publisher=W. W. Norton & Company|isbn=978-0-393-05137-7|page=149}}</ref><!-- تکمیل یادکرد توسط ربات از ویکی انگلیسی --> همچنین اولین عنصری که کشف کرد را به افتخار لهستان، [[پولونیوم]] نامید.

کوری در سال ۱۹۳۴ به خاطر [[کم‌خونی آپلاستیک]] که ناشی از پرتوزایی [[پرتو ایکس]] بود درگذشت. وی این پرتوها را به خاطر تحقیقاتش در مراکز پزشکی نظامی در [[جنگ جهانی اول]] دریافت کرده بود.<ref>{{یوتیوب|Zz7Q-zZ4onc|"The Genius of Marie Curie: The Woman Who Lit Up the World"}} (مستند سال ۲۰۱۳ [[بی‌بی‌سی]]).</ref>{{سخ}}او دربارهٔ مذهب خود و همسرش می‌گوید «پیر به هیچ دین و مذهبی تعلق نداشت و من نیز هیچ دین و مذهبی را تجربه نکردم».<ref name="staff.amu.edu.pl">{{عبارت چپ‌چین|{{یادکرد وب | نشانی=http://www.staff.amu.edu.pl/~zbzw/ph/sci/msc.htm | عنوان=Science in Poland - Maria Sklodowska-Curie | ناشر={{پم|دانشگاه آدام میکزکویچ در پزنانی|عنوان=Adam Mickiewicz University in Poznań|Adam Mickiewicz University in Poznań}}}}}}</ref>

ماریاماری کوری کوچکترین فرزند از پنج فرزند خانواده بود. مادرش مدیر بهترین مدرسه دخترانه در ورشو و پدرش معلم فیزیک و ریاضی بود. پس از تولد او مادرش دچار بیماری سل شد و پدرش نیز از مقام خود سقوط کرد زیرا اعتقادات ملی‌گرایی خود را با دانش‌آموزانش درمیان می‌گذاشت. آنها وضعیت مالی خوبی نداشتند. زمانی که ماریا ده ساله بود(۱۸۷۸ یعنیمیلادی) سال ۱۸۷۸بود مادر ماریا به علت بیماری سل فوت کرد. طی همین شرایط بد پدرش نیز از کار اخراج شد آنها به اجبار خانه را به مسافرخانه تبدیل کردند تا از این راه درآمد داشته باشند. ماریا دوران تحصیلی فوق‌العاده‌ای را پشت سر گذاشت او در پانزده سالگی یک سال زودتر از شرایط قانونی مدرسه‌اش را تمام کرد.

ماریاماری کوری به علت شرایط مالی بدی که خانواده او داشت معلم سرخانه شده بود و همراه با خرج زندگی خود خرج تحصیل خواهر بزرگش برونیا را در فرانسه و پاریس تأمین می‌کرد تا زمانی که خود در آنجا مشغول به تحصیل شود بالاخره آن زمان فرارسید و قرار شد خواهرش برونیا با یکی از همکلاسی‌های پزشکی‌اش ازدواج کند این بدین معنی بود که زمان آن فرارسیده تا ماریا در پاریس مشغول به تحصیل شود او در سال ۱۸۹۱ به پاریس سفر کرد و خیلی مؤدبانه درخواست خواهرش را برای اقامت رد کرد در دانشکده علوم به تحصیل در رشته زیست‌شناسی پرداخت او در یک‌خانه زیرشیروانی زندگی می‌کرد و هنگام شب مقدار کمی نان و شکلات می‌خورد او با توجه به اینکه احترام خاصی برای کشورش لهستان قائل بود نام خود را از ماریا به ماری تغییر داد تا با شرایط به‌راحتی وقف پیدا کند او در امتحانات نهایی لیسانس نفر اول در علوم فیزیک و نفر دوم در ریاضیات شد و این‌گونه لیسانس خود را دریافت کرد پس از مدتی نامه‌ای از سوی پروفسور لیپمن دریافت کرد که از ماری درخواست همکاری در آزمایشگاه را کرد ماری قبول کرد که با پروفسور لیپمن همکاری کند و در سال ۱۸۹۳ همراه با کسب لیسانس پژوهش خود را بر روی خواص مغناطیسی فولاد آغاز کرد.

زمانی که ماری کوری در سال ۱۸۹۵ در انباری چوبی کوچکی که آزمایشگاه او بود شروع بکار کرد، نه او و نه هیچ‌کس دیگر چیزی دربارهٔ عنصر شیمیایی رادیوم نمی‌دانست و این عنصر هنوز کشف نشده بود.

در ۱۲ آوریل ۱۸۹۸ کوری‌ها نظریه خود را به [[آکادمی علوم [[پاریس]] گزارش کردند. در ۱۴ آوریل، کوری‌ها با همکاری «لمون» شیمیدان فرانسوی، به جستجوی عنصر ناشناخته مزبور پرداختند. نتیجه این کار تنها چند قطره از ماده‌ای بود که آنها این ماده را در لوله‌های شیشه‌ای آزمایشگاهی نگهداری می‌کردند.

پیر و ماری کوری در ماه ژوئیه (مرداد ماه) همان سال توانستند این موضوع را انتشار دهند که سنگ معدن به غیر از اورانیوم، دو عنصر پرتوزای دیگر را نیز در خود دارد. نخستین عنصر را به یاد محل تولد و بزرگ شدن ماری کوری که لهستان بوده‌است، [[پولونیوم]] نامیدند و دومین عنصر را که اهمیت زیادی داشت [[رادیوم]] نامیدند که از واژه لاتین به معنی «پرتو» الهام می‌گرفت.

در ۲۶ دسامبر ۱۸۹۸(۵ دی ماه ۱۲۷۷) اعضای [[آکادمی علوم [[پاریس]]، گزارشی تحت عنوان «دربارهٔ ماده شدیداً رادیواکتیوی که در (pitch-blende)پشبلند وجود دارد» انتشار دادند و این روز تاریخ تولد رادیوم است. پیدایش رادیوم در میان عناصر [[رادیواکتیو]] طبیعی تقریباً به فوریت ثابت کرد که این عنصر مناسبترین عنصر رادیو اکتیو برای بسیاری کارهاست. بزودی معلوم شد که نیمه‌عمر رادیوم نسبتاً زیاد است (~۱۶۰۰ سال). کشف رادیوم موجب دگرگونی‌های اساسی در دانش بشر دربارهٔ خواص و ساخت ماده شد و منجر به شناخت و دستیابی به انرژی اتمی شد.

خانواده کوری بهمراه بکرل بخاطر کشفشان در سال ۱۹۰۳ جایزه نوبل در فیزیک را از آن خود کردند و به این ترتیب توانستند وامهایی را که برای کارهای پژوهشی طولانی خود گرفته بودند، پرداخت کنند.

پیر کوری در ۱۹ آوریل سال ۱۹۰۶ در ۴۷ سالگی به علت تصادف با درشکه درگذشت. مادام کوری پس از مرگ شوهرش به مطالعات خود ادامه داد و در سال ۱۹۱۰ موفق به تهیه رادیوم خالص گردید. در این هنگام استاد سوربن و عضو آکادمی طب بود و در سال ۱۹۱۱ برای دومین بار به دریافت جایزه نوبل نائل شد.

ماری کوری به همراه [[لینوس پاولینگ]]، [[جان باردین]] و [[فردریک سنگر]] تنها افرادی هستند که دو بار این جایزه را از آن خود کرده‌اند.<ref>[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/nobelprize_facts.html Nobel Prize Facts<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>

ماری کوری نقش اصلی در تأسیس انستیتو رادیوم پاریس در سال ۱۹۱۲ داشت و تا زمان مرگ مسئول اداره بخش فیزیک-شیمی آن بود.

در سال ۱۹۹۵، خاکستر جسد ماری کوری و همسرش پی‌یر از گورستانی کوچک به [[پانتئون (پاریس)|پانتئون]] منتقل شد. این کار برای بزرگداشت زندگی و خدمات ماری کوری انجام شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/12/121201_an_arafat_exhumed.shtml جهان - BBC فارسی - ۱۰ شخصیتی که نبش قبر شدند<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>