علویان طبرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Matin.B (بحث | مشارکت‌ها)
صفحه‌ای تازه حاوی «''علویان طبرستان'' [علویان] یا همان سادات [فاطمی] در دوره ی [اموی] و [عباسی] به دل...» ایجاد کرد
خط ۱:
[[رده:''علویان| طبرستان]]''
{{جعبه اطلاعات دودمان قدیمی
[علویان] یا همان سادات [فاطمی] در دوره ی [اموی] و [عباسی] به دلیل عدم وجود امنیت در [عراق] و [حجاز] راهی [ایران] شدند و ایران را مکان مناسبی برای حضور خود دیدند.آنها در زندگی خود انسان های پرهیزگاری بودند و از این جهت مورد احترام مردم بودند.
|native_name = علویون
یکی از ویژگی های علویان ادعای خلافت در برابر عباسیان بود در صورتی که سایر گروه های عرب اینچنین ادعایی نداشتند.این امر باعث میشد تا مخالفان عباسیان که به دنبال گروهی برای حمایت از آنها و رهبری خود میگشتند همواره به علویان توجه داشته باشند.
|conventional_long_name =علویان طبرستان و گیلان
===حسن بن زید===
|common_name =علویان
ملقب به [داعی اول] یا [داعی کبیر] در سال ۲۵۰ هجری در اولین اقدام خود شهر [آمل] را تصرف کرد و عامل [طاهریان] [محمدبن اوس بلخی] را از آنجا فراری داد.در گام بعدی شهر [ساری] را هدف داشت و در این راه با [سلیمان بن عبدالله طاهری] و ارتش او پیکار کرد و توانست همراه لشگرش وارد شهر شوند و سلیمان به سوی [گرگان] گریخت.
|continent = آسیا
[حسن بن زید] سپس سپاهی به سمت [ری] فرستاد و آن شهر را نیز تصرف کرد و [محمدبن جعفر علوی] را بر آن شهر حاکم کرد.
|region = ایران
[مستعین] خلیفه ی وقت عباسی که سخت از علویان وحشت کرده بود و آنها را خطری برای [خلافت] میدانست از [محمدبن عبدالله بن طاهر] خواست که حسن بن زید را متوقف کند و همچنین خود نیز سپاهی به غرب ایران برای جلوگیری از گسترش قلمرو حسن بن زید فرستاد.
|country = طبرستان
در سال ۲۵۵ [مفلح] ترکی سردار عباسی توانست [طبرستان] را تصرف کند و سپاه علویان را شکست دهد اما نتوانست در طبرستان بماند و به [عراق] بازگشت
|year_start = [[۱۴ آبان]] [[۲۴۳]]
حسن بن زید در سال ۲۵۷ به گرگان حمله کرد و آنجا را از تصرف طاهریان خارج کرد.
|year_end = ۹۲۸
سه سال بعد [یعقوب لیث صفار] پس از شکست طاهریان و به بهانه دنبال کردن دشمن خود [عبدالله سگزی] راهی طبرستان شد و در سال ۲۶۰ با علویان درگیر شد و پس از شکست آنها وارد ساری و آمل شد. او پس از دریافت خراج یکسال به زور از مردم به دنبال حسن رفت که با باران های چهل روزه روبرو شد و بسیاری از نیروهایش را از دست داد و مجبور به بازگشت شد.
|p1 = عباسیان
در سال های ۲۶۲ و۲۶۶ نیز [احمد بن عبدالله خجستانی] به جنگ حسن بن زید آمد اما کمک و حمایت مردم گرگان از حسن باعث پیروزی وی شد.
|flag_p1 =
|leader2 = ==محمد بن زید===
|p2 = طاهریان
برادر حسن بن زید و جانشین او ملقب به [داعی کوچک] بود.در ابتدا با داماد حسن به نام [ابوالحسین] درگیر شد و به سختی شکستش داد.
|flag_p2 = Tahirid_Dynasty_821_-_873_(AD).png
در سال ۲۷۱ [اذکوتگین] فرمانده ترک به علویان حمله کرد و شکست سختی به آنها وارد کرد و ری را از او گرفت.در سال ۲۷۵ [رافع بن هرثمه] نیز به طبرستان حمله کرد و محمد را شکست داد.[محمد بن زید] از طبرستان گریخت و به [دیلم] در پناه [قارن بن رستم] امیر آنجا رفت.
|p3 = باوندیان
وقتی [عمروبن لیث صفاری] علیه رافع بن هرثمه برخواست محمد نیز با او متحد شد و توانستند رافع را شکست دهند.
|flag_p3 = Symbol_of_Tapuria_Kingdom.png
چند مدتی بر اثر درگیری های [سامانیان] و [صفاریان] ،طبرستان را برای محمد آرام گذاشت و چندین سال در آنجا حکومت کرد ولی پس از پیروزی سامانیان آنها با لشگری به طبرستان حمله کردند که در آن محمد کشته شد و دولت علویان شکست خوردند.
|s1 = سامانیان
===ناصر کبیر===
|flag_s1 = Samanid_dynasty_(819–999).GIF
حسن بن علی ملقب به [اطروش] و[الناصرللحق] که ناشنوا بود
|s2 = اسفار بن شیرویه
ناصر با دعوت مردم به قیام در سال ۳۰۱ و شکست [ابوالعباس سعلوک] امیر سامانی بر طبرستان مسلط شد .[احمد بن اسماعیل سامانی] در جواب اماده لشگر کشی به طبرستان بود، در لشگر گاه خود توسط چند تن از غلامان کشته شد.
|s3 = زیاریان
چندی بعد یکی از فرماندهان ناصر به نام [حسن بن قاسم] بر وی شورید و او را به قلعه ای در [لاریجان] تبعید کرد اما پس از مدتی ناصر کنترل اوضاع را به دست گرفت و حسن بن قاسم را بخشید.
|flag_s3 =
ناصر سرانجام در سال ۳۰۵ هجری درگذشت.
|s4 = کاکیان
===زوال علویان===
|image_flag = White_flag.png
پس از مرگ ناصر فرزندش [ابوالقاسم جعفر] با حسن بن قاسم درگیر بود و او را از حاکمیت آمل برکنار کرد.حسن اما قدرت در طبرستان را پس از مدتی کوتاه در دست گرفت.
|flag_alt = پرچم [[سفید]] علویان
در همین زمان فرزند دیگر ناصر [ابوالحسین احمد] در گرگان بود.حسن بن قاسم با این دو برادر گاه در جنگ و گاه در صلح بود.
|symbol =
در آخر ابوالحسین احمد به حکومت رسید و حسن بن قاسم از آنجا گریخت.ابوالحسین در سال ۳۱۱ درگذشت و برادرش جانشین وی شد که او هم یکسال بعد فوت کرد.
|symbol_type =
بعد از انها میان مردم دو دستگی ایجاد شد که با فرزند کدام امیر بیعت کنند .عده ای با فرزند ابوالقاسم جعفر که کودکی بود و عده ای با فرزند ابوالحسین احمد بیعت کردند.در انتها ابوعلی فرزند ابوالحسین به حکومت طبرستان رسید.سپس حسن بن قاسم دوباره شورید و طبرستان را در دست گرفت و لشگر امیر [نصربن احمد] سامانی را نیز شکست داد.
|image_map = Alavian-persian.svg
در انتها داعی توسط [مرداویج] کشته شد و بعد از آن امیران علوی زیادی بر مناطق مسلط می شدند که هیچ کدام در قدرت دوام زیادی نداشت و میتوان دلیل آن را نفوذ [آل زیار] و [آل بویه] در آن مناطق دانست.<ref>تاریخ ایران اسلامی از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان-رسول جعفریان ص۹۷-۱۰۷</ref>
|image_map_caption = گسترهٔ فرمانروایی علویان طبرستان و گیلان
<ref>تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانیان از ظهور اسلام تا پایان سامانیان-عباس قدیانی-ص۲۷۶-۲۹۰</ref>
|capital = [[آمل]]
== =منابع ===
|capital_exile = [[ساری]] و [[گرگان|استرآباد]]
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی= جعفریان|نام= رسول|پیوند نویسنده|فصل=روزگار علویان طبرستان|ویراستار=|عنوان=تاریخ ایران اسلامی|ترجمه=|جلد= دوم از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان|سال=۱۳۸۷|ناشر=کانون اندیشه جوان|مکان=تهران|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۲۷۸۸-۳۴-7}}
|common_languages = [[عربی]] ''(زبان اداری)''{{سخ}}[[زبان مازندرانی|طبری]] ''(زبان عوام)''
|religion = [[اسلام]] [[تشیع|شیعه‌های]] [[زیدیه]] '''و''' [[امامیه]]
|leader1 = داعی کبیر
|leader2 = محمد بن زید
|leader3 = داعی صغیر
|leader4 = ناصر کبیر
|title_leader = داعی
|footnotes =}}
{{تاریخ طبرستان}}
'''علویان طبرستان''' گروهی از بزرگان اولاد [[علی ابن ابی‌طالب]] به نام ائمه علوی بایزیدی بودند که در قرن دوم هجری در [[طبرستان]] قیام کردند. [[حسن بن زید]] ملقب به '''داعی کبیر''' در آن ناحیه ظهور کرد، او در روز ۲۵رمضان سال۲۵۰ قمری برابر با ۱۴آبان ۲۴۳ شمسی وارد قریه سعید آباد (مرزن آباد فعلی) در چالوس بین کلار و رویان شد، دو روز در آنجا ماند و مردم از اطراف برای بیعت نزد او آمدند سپس رهسپار رویان شد و نماز عید فطر را در مصلای رویان اقامه کرد بعد با همراهی مردم که از آبادی‌های اطراف به او ملحق شدند به آمل رفت و عدهٔ بسیاری از افراد ناراضی و دست‌نشاندگان خلیفه (مانند [[طاهریان]]) او را تقویت کردند. وی به دعوت و نشر آئین [[شیعه زیدی|تشیع زیدی]] و طرفداری از [[اهل بیت|خاندان علی]] پرداخت. سلسله علویان طبرستان در تاریخ [[۱۴ آبان]] [[۲۴۳]] خورشیدی تأسیس شد و پرچم سفید ایشان در دشت‌های [[طبرستان]] استوار گشت.<ref>علویان طبرستان، نوشته: تقی واردی کولایی، مقدمه</ref>
 
{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی= قدیانی|نام= عباس|پیوند نویسنده|فصل=ششم|ویراستار=|عنوان=تاریخ فرهنگ و تمدن ایران از ظهور اسلام تا پایان سامانیان|ترجمه=|جلد= ۱|سال= ۱۳۸۴|ناشر= انتشارات فرهنگ مکتوب|مکان= تهران|شابک= ۹۶۴-۹۵۹۶۶-۴-x }}
مرکز حکومت آنان معمولاً [[آمل]] بود، انقراض آنان نیز به دست [[آل زیار]] و [[سامانیان]] صورت گرفت.<ref>کتاب درسی تاریخ دوم راهنمایی ایران، درس: علویان و دیلمیان</ref>
 
== منابع ==
تاریخ طبری ج۸ ص۱۴۳
تاریخ ابن خلدون ج۳ص۲۶۶
الکامل فی التاریخ ج۵ص۲۳۳
تاریخ چالوس، مهدی اقبال ص۱۲۹
* فرهنگ فارسی دکتر معین
{{ویکی‌انبار-رده|Alavids}}
{{پانویس}}
{{شاهان علوی}}
{{تاریخ تشیع در ایران}}
{{موضوعات ایران}}
 
{{رده همسنگ نه}}
[[رده:علویان|طبرستان]]
[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۸۶۴ (میلادی)]]
[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای منحل‌شده در ۹۲۸ (میلادی)]]
[[رده:تاریخ طبرستان]]
[[رده:دیلمیان]]
[[رده:سلسله‌های شیعه]]
[[رده:کشورهای سابق در آسیا]]