دشت لوت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز HaDi صفحهٔ کویر لوت را به دشت لوت که تغییرمسیر بود منتقل کرد: عنوان کویر لوت نادرست است. توضیحات و منابع در بخش نام در مقاله
اصلاح
خط ۱:
{{جعبه اطلاعات میراث جهانی یونسکو
| نام =کویربیابان لوت
| تصویر = Sand castles - Dasht-e Lut desert - Kerman.JPG
| توضیح تصویر =
خط ۲۷:
|width=320
|area=۵۱۸۰۰
|biome=کویربیابان
|map=Iran location map.svg
|map_caption=موقعیت کویردشت لوت در نقشه
|map_background=
|map_locator_x=۷۵
خط ۳۷:
{{Coord|۳۰٫۶۰۰۰۰۱|N|۵۹٫۰۶۷۷۷۷۷۸۷۸|E|source:ruwiki_region:IR_type:landmark|format=dms|display=title}}
 
'''کویردشت لوت''' دشتی [[بیابان|بیابانی]] در جنوب شرقی ایران است. این دشت در جنوب شرق ایران با مساحتی بیش از ۴۰ هزار کیلومتر مربع (شامل عرصه و حریم) در بین بخشی‌هایی از استان‌های [[استان کرمان|کرمان]]، [[استان سیستان و بلوچستان|سیستان و بلوچستان]] و [[استان خراسان جنوبی|خراسان جنوبی]] قرار دارد و با مساحتی در حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر، حدود ۱۰ درصد از وسعت [[ایران]] را در بر گرفته است.<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran/2016/07/160718_nm_pics_dasht_lut آلبوم عکس: بیابان لوت، تازه‌ترین میراث جهانی یونسکو]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref> بیابان لوت، بیست و هفتمین [[فهرست بیابان‌های جهان|بیابان بزرگ جهان]] به‌شمار می‌رود.
 
کویردشت لوت از جمله مناطق فراگرم و خشک جهان است. هسته آن در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ گرم‌ترین نقطه بر سطح کره [[زمین]] شناخته شده است که بیشترین آن در سال ۲۰۰۵ با بیشینه دمای ۷۰٫۷ [[درجه سانتیگراد]] ثبت گردیده است. دانشمندان علت گرمای بالای آن را رنگ تیره و خشکی سطح آن دانسته‌اند که موجب جذب گرمای خورشید می‌شود.<ref name="discovery">{{یادکرد وب | عنوان=Where's the Hottest Place on Earth? | نشانی=http://news.discovery.com/earth/global-warming/hottest-spot-on-earth-120416.htm | ناشر=Discovery | تاریخ=25 July 2012 | تاریخ بازبینی=3 September 2014 | نام=BECKY | نام خانوادگی=OSKIN | کد زبان=en}}</ref>
 
دشت لوت از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده است. طول آن حدود ۳۲۰ کیلومتر (۲۰۰ مایل) و عرض آن حدود ۱۶۰ کیلومتر (۱۰۰ مایل) می‌باشد.<ref name="brit">{{یادکرد وب | عنوان=Lūt Desert | نشانی=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/351867/Lut-Desert | ناشر=[[دانشنامه بریتانیکا|Encyclopædia Britannica]] | تاریخ بازبینی=3 September 2014 | کد زبان=en}}</ref>
خط ۵۶:
در بسیاری از رسانه‌های ایرانی و خارجی به نقل از دکتر [[پرویز کردوانی]] منطقه [[گندم بریان]] (در ۸۰ کیلومتری شمال [[شهداد]]) به‌عنوان گرم‌ترین نقطه لوت و دنیا معرفی شده است ولی کردوانی با رد این ادعا و نقل قول منتسب به وی، معتقد است گرم‌ترین نقطه زمین در بیابان لوت «[[چاله مرکزی لوت]]» در ۷۵ کیلومتری شرق شهداد است و معرفی گندم بریان به‌عنوان گرم‌ترین نقطه لوت و کره زمین نادرست است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://iren.ir/Nsite/FullStory/?Id=5294| عنوان = گندم بریان گرمترین جای زمین نیست | ناشر = خبرگزاری مستقل محیط زیست}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.mehrnews.com/news/1266539/آبروی-علم-کویر-را-نریزید-گندم-بریان-گرمترین-جای-زمین-نیست |عنوان=گندم بریان گرمترین جای زمین نیست | ناشر =خبرگزاری مهر |تاریخ = ۲۶ فروردین ۱۳۹۰|تاریخ بازبینی=۲۰ اکتبر ۲۰۱۵}}</ref>
 
== موقعیت و شاخص‌های کلی کویر لوت ==
[[پرونده:Kaluts, Iran (5072510138).jpg|280px|بندانگشتی|چپ|نمایی از دشت لوت]]
* دشت لوت محدوده‌ای است بین [[استان‌های خراسان]] جنوبی، [[سیستان و بلوچستان]] و [[کرمان]].
خط ۶۵:
* پست‌ترین نقطه دشت لوت ۱۹۰ متر از سطح دریا پایینتر است. (لوت مرکزی)
* دشت لوت جایگاه رخداد زمین لرزه‌های بزرگ و مهمی بوده‌است.
* در پای کوه‌های مشرف به کویردشت بزرگ لوت، آثاری از سکونت انسان از هزاره چهارم پیش از [[میلاد مسیح]] مشاهده شده‌است. (مآخذ شماره ۲)
* بزرگ‌ترین ناحیه جمعیتی دشت لوت «[[شهداد]]» است که در گذشته‌های دور به آن خبیص می‌گفتند.
* دره سیرچ و ناحیه مسکونی آن به همین نام، یکی از زیباترین چشم‌اندازهای سر سبز حاشیه این دشت اسرار آمیز است.
خط ۷۱:
== پدیده‌های جالب ==
 
کویردشت لوت یکی از شگفت انگیزترین عوارض بیابانی دنیا است برخی از جاذبه‌های آن عبارتند:
* بزرگ‌ترین شهر کلوخی جهان. منطقه کلوت‌ها از دور به خرابه‌های شهری بزرگ می‌ماند که توصیف‌های گوناگون از آن شده‌است نظیر: شهر خیالی یا شهر لوت.
* مرتفع‌ترین هرمهای ماسه‌ای دنیا در لوت است. مرتفع‌ترین هرم‌های شناخته شده دنیا حداکثر ۳۰۰ متر ارتفاع دارند ([[لیبی]]) اما در لوت ارتفاع برخی هرم‌ها گاه به ۴۸۰ متر هم می‌رسد.
خط ۱۳۷:
 
'''ظروف سنگی''': در گورهای مکشوفه تعدادی ظروف از جنس مرمر و [[سنگ‌های آهکی]] خاکستری رنگ کشف گردیده است. ظروف مرمر رنگارنگ این ناحیه با اشیاء مرمری شوش که متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد است شباهت کلی دارد. کشف این نوع اشیاء در محل مزبور رابطه قوم آقوس را با نقاط دورتری ثابت می‌کند.<ref>مقاله باستانشناسی و هنر ایران نوشته مهندس علی حاکمی انتشارات وزارت فرهنگ و هنر صفحه 41</ref> همچنین ظروف فلزی و تزیینی نیز در این منطقه کشف شده است.
 
== کویر خور ==
کویر خور یا [[دریاچه نمک]] [[خور و بیابانک]] منطقه وسیعی در حاشیه دشت لوت است و در مسیر اصفهان به طبس قرار دارد. در تابستانها با خشک شدن آب منظره زیبایی از نمک‌ها درست می‌شود که شکل [[قطب شمال]] و منطقه‌ای برف خیز را به تصویر می‌کشد.
 
== ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو ==