|
|ملیت= {{پرچم|شوروی}}
|وضعیت= درگذشته
|تاریخ_تولد= {{تاریخ تولد|۱۹۳۴|۳|۹}}
|محل_تولد=[[کلوشینو]]، [[روسیه]]{{سخ}}{{پرچم|شوروی}}
|تاریخ_مرگ= {{تاریخ مرگ و سن|۱۹۶۸|۳|۲۷|۱۹۳۴|۳|۹}}
|محل_مرگ= [[روسیه]]{{سخ}}{{پرچم|شوروی}}{{سخ}}{{coord|56.04664|N|39.0265|E|display=inline}}
|مشاغل دیگر=خلبان آزمایشگر
|درجه=[[سرهنگ]]
|طول پرواز فضایی=یک ساعت و ۴۸ دقیقه
|تاریخ گزینش=[[۷ مارس]] [[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]]
|ماموریت=[[وستوک-۱]]
|نشان ماموریت=
|وبگاه=
}}
'''یوری الکسی‌یویچ گاگارین''' {{به روسی|Юрий Алексеевич Гагарин}} (زاده ۹ مارس ۱۹۳۴ - درگذشته ۲۷ مارس ۱۹۶۸) [[فضانورد]] [[روسیه|روسی]] و نخستین [[فضانورد]] جهان بود. یوری گاگارین در روز [[۱۲ آوریل]] [[۱۹۶۱ (میلادی)|۱۹۶۱ میلادی]] توسط [[فضاپیما]]ی ''[[وستوک-۱|وُستوک-۱]]'' به فضا رفت و به مدت ۱۰۸ دقیقه [[مدار (سیاره)|مدار]] [[زمین]] را یک دور بطور کامل پیمود. عصر سفرهای فضایی انسان با این پرواز آغاز گشت.
یوری گاگارین پس از پرواز تاریخی خود به سمت ریاست مرکز آموزش فضانوردان در [[شهرک ستاره‌ها]] انتخاب شد. در همین حال و در کنار شغل حرفه‌ای خود، با بازدید و سخنرانی در شهرها و کشورهای گوناگون، نقش عمده‌ای در افزایش آگاهی عمومی در مورد سفرهای فضایی ایفا نمود. هشت سال پس از سفر فضایی‌اش، یوری گاگارین در یک سانحه هوایی کشته شد.
گاگارین به خاطر سفر فضایی تاریخی خود تبدیل به ستاره‌ای جهانی شد و نشان‌ها و عنوان‌های افتخار بی‌شماری از سراسر جهان دریافت کرد. شب [[۱۲ آوریل]] هر سال به عنوان «شب یوری» گرامی داشته می‌شود و جشن‌ها و گردهمایی‌هایی در سراسر جهان به یاد نخستین فضانورد جهان برپا می‌گردد.
== زندگی ==
=== کودکی ===
یوری گاگارین در تاریخ [[۹ مارس]] [[۱۹۳۴ (میلادی)|۱۹۳۴ میلادی]] در روستای [[کلوشینو]] در نزدیکی شهر [[گاگارین (شهر)|گژاتسک]] واقع در [[استان اسمالنسک]] در کشور [[روسیه]] ([[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|اتحاد شوروی]]) چشم به جهان گشود. نام شهر گژاتسک سال‌ها بعد در ۱۹۶۸، به افتخار گاگارین به «[[گاگارین (شهر)|شهر گاگارین]]» تغییر داده شد. پدرش الکسی ایوانویچ گاگارین (۱۹۷۳–۱۹۰۲)، و مادرش آنا تیموفیونا ماتویوا گاگارینا (۱۹۸۴–۱۹۰۳) هردو در یک مزرعه تعاونی به کار اشتغال داشتند. این زوج ۴ فرزند داشتند که یوری سومین آنها بود.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=Paul Rodgers|کد زبان=en|تاریخ=2 April 2011|وبگاه=Independent|نشانی=https://www.independent.co.uk/news/science/yuri-gagarin-the-man-who-fell-to-earth-2257505.html|عنوان=Yuri Gagarin: The man who fell to Earth}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=2008-03-26|وبگاه=|نشانی=https://web.archive.org/web/20080326180036/http://www.time.com/time/europe/hero2006/gagarin.html|عنوان=Yuri Gagarin {{!}} TIME Europe Magazine {{!}} 60 Years of Heroes|بازبینی=2017-09-23}}</ref>
=== جنگ جهانی دوم ===
یوری روز یکم سپتامبر [[۱۹۴۱ (میلادی)|۱۹۴۱]] در روستای کلوشینو به دبستان رفت، اما در [[۱۲ اکتبر]] همان سال روستای آنها را نیروهای [[آلمان نازی]] اشغال کردند و مدارس به مدت دو سال تعطیل شدند. همانند بسیاری از خانواده‌های دیگر در [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]]، خانواده گاگارین در طول [[جنگ جهانی دوم]] با مشکلات زیادی مواجه بودند. نیروهای اشغالگر در سال [[۱۹۴۳ (میلادی)|۱۹۴۳]] خواهر و برادر بزرگترش زویا و والنتین را برای کار اجباری به اردوگاه‌های نازی‌ها بردند، این دو تا پایان جنگ نتوانستند خانواده‌شان را ببینند.<ref name=":0" />
یوری گاگارین در مدرسه دانش‌آموزی کوشا و درسخوان و به قول معلم مدرسه‌اش گهگاهی هم بازیگوش بود! او از کودکی به پرواز علاقه داشت، هواپیماهای مدل می‌ساخت و کتاب‌های [[ژول ورن]] را با علاقه مطالعه می‌کرد؛<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=24 Feb 2011|وبگاه=The Voice of Russia|نشانی=https://sputniknews.com/voiceofrussia/2011/02/24/45970634.html|عنوان=Yuri Gagarin’s childhood|بازبینی=2017-09-22}}</ref> معلم ریاضی و فیزیک او در طول جنگ جهانی دوم خلبان نیروی هوایی [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] بوده، و این موضوع شاید در علاقه گاگارین به پرواز بی‌تاثیر نبوده باشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Ekaterina Shubnaya|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=RT Russiapedia|نشانی=http://russiapedia.rt.com/prominent-russians/space-and-aviation/yury-gagarin/|عنوان=Yury Gagarin – Russiapedia Space and aviation Prominent Russians|بازبینی=2017-09-22}}</ref>
=== گاگارین نوجوان ===
[[پرونده:В. И.Гагарина, С. Р. Эйвазова, Ю. А. Гагарин София, Болгария 1966 год.jpg|بندانگشتی|والنتینا گریاچوا، Sima Eivazova و یوری گاگارین در بلغارستان در سال ۱۹۶۶]]
در سال [[۱۹۴۹ (میلادی)|۱۹۴۹]] پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، یوری در یک مدرسه شبانه فنی آهنگری در بخش [[ریخته‌گری]] به کارآموزی مشغول شد. در [[۱۹۵۱ (میلادی)|۱۹۵۱]] برای ادامه تحصیلات در هنرستان فنی [[ساراتوف]] قبول شد. همزمان با تحصیل در هنرستان، یوری که همیشه به پرواز علاقه داشت، به عضویت باشگاه هوایی ساراتف درآمد تا فوت و فن پرواز با [[هواپیما]]ی سبک را فراگیرد. پشتکار بالای یوری باعث شد که در هنرستان و باشگاه پرواز بدرخشد، طوری که در سال ۱۹۵۱ با رتبه درخشان از هنرستان فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۹۵۵ هم نخستین پرواز انفرادی خود را با هواپیمای سبک [[یاک-۱۸]] انجام داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en-gb|تاریخ=|وبگاه=YuriGagarin50.org|نشانی=http://yurigagarin50.org/history/gagarins-life?report_id=104&recid=25|عنوان=Gagarin's life|بازبینی=2017-09-22}}</ref>
=== دانشکده نیروی هوایی و ازدواج ===
در [[۱۹۵۵ (میلادی)|۱۹۵۵]] پس از فارغ‌التحصیلی در هنرستان، یوری گاگارین به دانشکده نیروی هوایی [[اورنبورگ]] رفت تا پرواز با هواپیماهای نظامی را فراگیرد. مدت کوتاهی پس از پرتاب [[اسپوتنیک-۱]] (اولین ماهواره جهان)، او در سال [[۱۹۵۷ (میلادی)|۱۹۵۷]] پس از دریافت مدرک خلبانی هواپیمای [[میگ-۱۵]] با امتیازات بالا از آن‌جا فارغ‌التحصیل شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.britannica.com/eb/article-9035797/Yury-Alekseyevich-Gagarin |عنوان=گاگارین، یوری الکسی‌یویچ |تاریخ بازدید=۱۹ فروردین ۱۳۸۷ |سال=۲۰۰۸ |ناشر=[[دانشنامه بریتانیکا]] |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VVXiHL | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761571506/yuri_gagarin.html |عنوان=یوری گاگارین |تاریخ بازدید=۱۹ فروردین ۱۳۸۷ |سال=۲۰۰۷ |ناشر=[[دانشنامه انکارتا]] (آنلاین) |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VWTo9u | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref> در همان دانشکده بود که با همسر آینده‌اش «[[والنتینا گریاچوا|والنتینا گُریاچوا]]» آشنا شد، و دو سال پس از فارغ‌التحصیلی، یوری و والنتینا در [[۱۹۵۷ (میلادی)|۱۹۵۷]] میلادی باهم پیوند زناشویی بستند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en-gb|تاریخ=|وبگاه=YuriGagarin50.org|نشانی=http://yurigagarin50.org/history/gagarins-life?report_id=104&recid=31|عنوان=Gagarin's life|بازبینی=2017-09-22}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=Russian Archives Online|نشانی=http://russianarchives.com/gallery/gagarin/gagarin2.html|عنوان=Yuri Gagarin: His Life in Pictures|بازبینی=2017-09-22}}</ref>
گاگارین به عنوان خلبان هواپیمای میگ-۱۵<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en-gb|تاریخ=|وبگاه=yurigagarin50.org|نشانی=http://yurigagarin50.org/history/gagarins-life?report_id=104&recid=29|عنوان=Gagarin's life|بازبینی=2017-09-22}}</ref> برای مدتی در پایگاه هوایی لوستاری در منطقه [[مورمانسک]] در نزدیکی مرز [[روسیه]] و [[نروژ]] به خدمت مشغول شد، جایی که پرواز در آن، به خاطر آب و هوای سخت منطقه خطرناک محسوب می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.astronaut.ru/as_rusia/vvs/text/gagarin.htm?reload_coolmenus|عنوان=Юрий Алексеевич Гагарин|بازبینی=2017-09-24}}</ref>
== ورود به برنامه فضایی ==
=== گزینش و آموزش فضانوردان ===
یوری گاگارین در سال [[۱۹۵۹ (میلادی)|۱۹۵۹]] پس از ازدواجش، درخواست کتبی نامزدی خود را برای [[فضانورد]]ی به [[سازمان فضایی شوروی]] تسلیم کرد. یک هفته بعد از او دعوت شد تا برای آزمایش‌های مقدماتی پزشکی به بیمارستان نیروی هوایی در [[مسکو]] برود<ref name="Siddiqi262q" />
{{Listen
| description = صدای گاگارین
}}
سال [[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]]،۱۹۶۰، [[سازمان فضایی شوروی]]، پس از مرحله اول گزینش، ۲۰ نفر از جمله گاگارین را برای پست فضانوردی برگزید. [[سرگئی کارالیوف]]، پدر [[برنامه فضایی شوروی]]، خود بر انتخاب نامزدها نظارت کرده بود. همه این افراد الزاماً بهترین خلبانان کشور نبودند: علاوه بر تسلط کامل به هوانوردی و توان تصمیم‌گیری صحیح در موقعیت‌های دشوار، وزن، سلامت جسمی و قد آنها از عوامل کلیدی در انتخاب این افراد بود. [[موشک]]ی که قرار بود نخستین فضانورد را به فضا ببرد بر اساس موشک نظامی قاره‌پیمای دوربرد [[آر-۷]] ساخته شده بود، که آن هم در اصل برای پرتاب [[جنگ‌افزار هسته‌ای|کلاهک هسته‌ای]] در مسافت‌های طولانی طراحی شده بود. برای همین فضاپیمای [[وستوک-۱]] سوار بر آن نمی‌توانست بزرگتر از کپسول کلاهک هسته‌ای باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://gazeta.aif.ru/online/aif/1063/03_01 |عنوان=گاگارین ستاره‌ای درخشان - شماره ۱۰ (۱۰۶۳) |تاریخ=۷ مارس ۲۰۰۱ |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=ولادیمیر گوبارف |ناشر=مباحث و حقایق |زبان=روسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VWsNgh | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref><ref name="ruswebspacevostok1">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html |عنوان=ماموریت وستک-۱ |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=آناتولی زاک |ناشر=وبگاه فضایی روسیه |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VZzCjj | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
=== تاریخ نخستین سفر فضایی ===
یکی از دغدغه‌های دولتمردان و مسئولین سازمان فضایی شوروی، انتخاب تاریخی مناسب برای نخستین سفر فضایی بود. بر اساس اطلاعات کسب شده، مقامات [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] گمان برده بودند که برنامه اولین سفر فضایی [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] در روز [[۲۰ آوریل]] [[۱۹۶۱ (میلادی)|۱۹۶۱]] اجرا می‌شود. آنان مصمم بودند فضانورد خود را قبل از آن تاریخ به فضا بفرستند. در عمل، اولین فضانورد آمریکایی تا یک ماه بعد از آن تاریخ پرواز نکرد. برنامه [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] برای فرستادن [[فضانورد]] به بلندپروازی برنامه [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] نبود، و فضاپیمای آمریکایی [[فضاپیمای مرکوری|مرکوری]] برای پرواز به مدار زمین طراحی نشده بود، بلکه قرار بود پروازی کوتاه در مسیر پرتابه‌ای (Ballistic) زیر مدار زمین در ارتفاع حدود ۱۰۰ مایلی داشته باشد. اما بر اساس تعاریف رسمی، می‌شد همین پرواز کوتاه را «اولین پرواز فضایی» دانست. به همین علت، بازه زمانی بین روزهای [[۱۱ آوریل|۱۱]] تا [[۱۷ آوریل]] همان سال برای اولین پرواز فضایی شوروی در نظر گرفته شد.{{مدرک}}
=== گزینش نخستین فضانوردان ===
تا روزهای پیش از پرواز، هر شش عضو منتخب در گروه مورد آزمایش‌های دشواری قرار گرفتند تا استقامت جسمی و روانی آنها محرز شود. روز [[۱۷ مارس]] سال [[۱۹۶۱ (میلادی)|۱۹۶۱]] فضانوردان منتخب، تیم بزرگ پشتیبانی و گروهی از مقامات رسمی وارد [[پایگاه فضایی بایکونور]] شدند.{{مدرک}}
روز [[۸ آوریل]] یعنی تنها چند روز پیش از پرواز فضایی، یوری گاگارین به عنوان نامزد اصلی پرواز گزینش شد. [[گرمان تیتوف]] به عنوان [[فضانورد]] ذخیره تعیین شد تا در صورت بروز هرگونه مشکلی برای گاگارین، بتواند بجای او پرواز کند.<ref name="ruswebspacevostok1" /> در مورد دلایل انتخاب گاگارین حدس و گمان‌های گوناگونی وجود دارد؛ برخی معتقدند که پیشینه کارگری خانواده او، نام خانوادگی یا حتی محل تولد او باعث شده‌بود که [[حزب کمونیست اتحاد شوروی|حزب کمونیست شوروی]] او را به [[گرمان تیتوف]] ترجیح دهد. شکی نیست که شخصیت گرم و اجتماعی و رسانه پسند او از دلایل مهم گزینشش بوده‌است.{{مدرک}}
پس از روشن شدن دو نامزد اصلی پرواز، [[سرگئی کارالیوف]] ضمن دیدار با گاگارین و [[گرمان تیتوف|تیتوف]] به آنها اطلاع داد که فضاپیما در تاریخ ۸ آوریل آماده خواهد بود و پرواز برای روزهای ۱۰ تا ۱۲ آوریل برنامه‌ریزی شده‌است. دو روز بعد، جلسه‌ای رسمی با حضور مقامات بلندپایه دولت [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]]، مسئولان [[سازمان فضایی شوروی]] و هر شش [[فضانورد]] در یکی از پایگاه‌های نیروی هوایی در کنار رود [[سیردریا]] برگزار شد. این جلسه با سخنان [[سرگئی کارالیوف]] و با ارائه چکیده‌ای از فعالیت‌های گذشته و برنامه‌های آینده آغاز شد. وی گفت{{مدرک}}: {{نقل قول|«[با اینکه] تنها ۴ سال از زمانی که [[اسپوتنیک-۱|اولین ماهواره جهان]] را به فضا پرتاب کردیم می‌گذرد، ما برای فرستادن اولین انسان به فضا آمادگی کامل داریم. شش کیهان‌نورد اینجا حضور دارند و همگی برای انجام این مأموریت از آمادگی لازم برخوردارند. تصمیم بر این شده که نخستین پرواز توسط یوری گاگارین انجام شود، و دیگران در پروازهای آتی شرکت کنند؛ [چون] تا پایان امسال ده فروند [[وستوک|فضاپیمای وستوک]] برای پرواز آماده خواهند بود. سال آینده فضاپیماهایی با ۲ و ۳ سرنشین خواهیم داشت، و فکر کنم کیهان‌نوردانی که اینجا هستند بدشان نیاید ما را در این سفرهای فضایی همراهی کنند. باور داریم که [این] فضاپیما برای پرواز کاملاً آماده شده و پرواز موفقی خواهد داشت. یوری الکسی‌یویچ، برایت آرزوی موفقیت بسیار دارم»}}
== نخستین پرواز فضایی انسان ==
=== آغاز پرواز ===
یوری گاگارین در ساعت شش و هفت دقیقه صبح روز چهارشنبه [[۱۲ آوریل]] [[۱۹۶۱ (میلادی)|۱۹۶۱]] به وقت [[مسکو]]، از [[پایگاه فضایی بایکونور]] با فضاپیمای [[وستوک-۱]] (نام و شماره سریال: Vostok 3KA-2) و با رمز پرواز «درخت سرو» به عنوان نخستین فضانورد جهان به مدار زمین پرواز کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.astronautix.com/astros/gagarin.htm |عنوان=گاگارین |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=مارک وید |ناشر=وبگاه استروناتیکس |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VawbTO | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
متخصصان در مرکز کنترل پرواز، بوسیله سه کانال رادیویی و یک کانال تلویزیونی با گاگارین در مدار زمین ارتباط داشتند.{{مدرک}}
=== ستاره جهانی ===
[[File:Fidel-Gagarin-hug.jpg|thumb|کاسترو و فضانورد شوروی یوری گاگارین]]
یوری گاگارین پس از بازگشت به زمین، بلافاصله تبدیل به ستاره‌ای جهانی شد. او به کشورهای گوناگون از جمله [[ایتالیا]]، [[چکسلواکی]]، [[بریتانیا]]، [[آلمان]]، [[مجارستان]]، [[فرانسه]]، [[بلغارستان]]، [[غنا]]، [[کوبا]]، [[مکزیک]]، [[برزیل]]، [[نروژ]]، [[هند]]، [[مصر]]، [[لیبریا]]، [[کانادا]] و [[ژاپن]] سفر کرد و مورد استقبال رسمی مقامات و هوادارانش قرار گرفت. او در بسیاری از کشورها نشان‌های افتخار دریافت و از پیکره‌هایی که به افتخارش برپا شده بود پرده‌برداری کرد. در روز [[۱۴ ژوئیه]] [[۱۹۶۱ (میلادی)|۱۹۶۱]] در [[بریتانیا]] در میهمانی ناهاری به میزبانی [[الیزابت دوم|ملکه الیزابت دوم]] و [[پرنس فیلیپ|همسرش]] در [[کاخ باکینگهام]] شرکت کرد،<ref name=vor>{{یادکرد وب|نشانی=http://english.ruvr.ru/radio_broadcast/2248140/|عنوان=Our station is 80|تاریخ=۲۰۰۹|تاریخ بازدید=۱۴ فروردین ۱۳۸۹| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VdDdex | تاریخ بایگانی = ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref><ref name=theage>{{یادکرد وب|نشانی=http://news.google.com/newspapers?nid=1300&dat=19610715&id=97AUAAAAIBAJ&sjid=hLoDAAAAIBAJ&pg=6402,2099201|عنوان=ضیافت گاگارین با ملکه و دوک در کاخ باکینگهام|تاریخ=۱۵ ژوئیه ۱۹۶۱|ناشر=روزنامه The Age|تاریخ بازدید=۱۴ فروردین ۱۳۸۹| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VdZ6Hd | تاریخ بایگانی = ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
و پس از آن میهمان نخستین اتحادیه کارگری جهان در [[منچستر]] بود. پس از حضور گاگارین در شهر [[پاریس]]، خیابانی به نام وی در آن شهر نامگذاری شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.wcml.org.uk/people/yuri.htm |عنوان=ذوب یخهای جنگ سرد: بازدید یوری گاگارین از شهر منچستر |تاریخ=۱۲ ژوئیه ۱۹۶۱ |تاریخ بازدید=۱۵ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=جان کالاو |ناشر=کتابخانه جنبش قشر کارگری |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VdrwvN | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.kosmonaut.se/gagarin/book/28.html|عنوان=یوری گاگارین|تاریخ بازدید=۱۴ بهمن ۱۳۸۶|ناشر=وبگاه کیهان‌نوردان|زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VeqE01 | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
در سال ۱۹۶۲، یوری گاگارین به سمت معاونت شورای عالی [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|اتحاد شوروی]] منصوب شد، اما پس از مدتی به مرکز فضانوردی شوروی در «[[شهرک ستاره‌ها]]» بازگشت و به مدت ۷ سال در گروهی کار کرد که هدفشان طراحی فضاپیماهایی با قابلیت استفاده مجدد بود. وی پس از مدتی به سمت معاون مدیریت [[شهرک ستاره‌ها]] انتخاب شد، و همزمان به تمریناتش به عنوان خلبان هواپیمای جنگنده ادامه داد.{{مدرک}}
در روز [[۲۷ مارس]] [[۱۹۶۸ (میلادی)|۱۹۶۸]]،۱۹۶۸، هواپیمای [[میگ-۱۵]] یوری گاگارین و مربی پروازش طی یک پرواز تمرینی دچار سانحه شد و سقوط کرد و هردو سرنشین آن کشته شدند.{{مدرک}}
=== علت سانحه ===
=== روز جهانی پرواز فضایی بشر ===
مجمع عمومی [[سازمان ملل]] در نشست ویژه‌ای به تاریخ [[۷ آوریل]] [[۲۰۱۱ (میلادی)|۲۰۱۱]] قطعنامه‌ای صادر کرد که به موجب آن روز [[۱۲ آوریل]] به مناسبت سالگرد پرواز تاریخی یوری گاگارین به دور مدار زمین ([[۱۲ آوریل]] [[۱۹۶۱ (میلادی)|۱۹۶۱ میلادی]])، «روز پرواز فضایی بشر» نامگذاری شده‌است. پیش‌نویس این قطعنامه را کشور [[روسیه]] —که وارث فعالیت‌های فضایی [[اتحاد جماهیر شوروی سابق]] است— به مناسبت پنجاهمین سالگرد سفر فضایی یوری گاگارین به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه نموده بود. [[کیو آکاساکا]] معاون ارتباطات و روابط عمومی [[دبیرکل سازمان ملل]] به همین مناسبت گفت: «پنجاه سال از آن سفر شگفت‌انگیز می‌گذرد اما افسانهٔ شجاعت گاگارین و سفر وی به ماورای مرزهای فکری زمانه خود همچنان به صورت یک منبع الهام‌بخش برای آینده اکتشافات فضایی، برای نوع بشر و برای ملت‌های سراسر جهان خواهد بود.»<ref name="spaceflightday1">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=یوری گاگارین و روز جهانی پرواز فضایی بشر |نشانی={{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان= |نشانی= |تاریخ بازبینی= |اثر= |تاریخ= |ناشر= |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}} |تاریخ بازبینی=۱۲ آذر ۱۳۹۰ |اثر= |تاریخ=۲۴ فروردین ۱۳۹۰ |ناشر=وبگاه دانش فضایی |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref><ref name="spaceflightday2">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=روز بین‌المللی پرواز فضایی بشر |نشانی=http://www.unis.unvienna.org/unis/pressrels/2011/unisos407.html |تاریخ بازبینی=۱۲ آذر ۱۳۹۰ |اثر= |تاریخ=۱۲ آوریل ۲۰۱۱ |ناشر=وبگاه سرویس اطلاع‌رسانی سازمان ملل متحد |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=en}}</ref>
=== نامگذاری افتخاری ===
== پیوند به بیرون ==
{{Spoken Wikipedia|Yuri Gagarin-fa.ogg|{{Start date|۲۰۱۰|۰۵|۰۸}}|۱۶٫۱ مگا}}{{ویکی‌انباررده انبار|Yuri Gagarin}}
{{پرونده بیرونی
|topic = Memorial to Gagarin and Seregin at crash location
|subtopic = Google Maps
|font-size = 110
|image1 = [https://maps.google.com/maps?ll=56.061303,39.032707&spn=0.047057,0.165997&t=h&z=13&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,767965484473153919,56.046541,39.027214&lci=com.panoramio.all Memorial obelisk photo]
|image2 = [https://maps.google.com/maps?ll=56.046493,39.027214&spn=0,0.165997&t=h&z=13&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=56.046493,39.027214&cbp=12,0,0,5&photoid=po-12066999 Memorial obelisk closeup photo]
|image3 = Coordinates {{Coord|56.04664|N|39.0265|E|}}
}}
* {{یوتیوب|kIRpaTtQVuw|فیلم آماده‌سازی و پرواز یوری گاگارین}}
* {{یوتیوب|3-e11ckQz_o|بازسازی داستان پرواز فضایی گاگارین (تلویزیون بی‌بی‌سی)}}
| 