بودیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش‌های 2.186.170.25 (بحث) با فرض حسن نیت خنثی‌سازی شد. (T)
برچسب: خنثی‌سازی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۱۱۳:
! [[تراوادا|تراوده]]{{سخ}}{{grey|Therāvada}}
| [[پرونده:Ashoka Pillar Vaishali.png|140px]]
| valign=top | تِرَوادَه کیشی است که آموزه‌های سنتی و اصلی بودا را دنبال می‌کند. واژه ترواده نیز به معنی «سنت قدما» است. از آنجا که این شاخه از دین بوده از هندوستان به سوی جنوب و [[سری‌لانکا]] رواج پیدا کرد به آن «بودیسم جنوبی» هم گفته‌اند. تراوده بیشتر در جنوب شرق آسیا رایج است و به طوربه‌طور کل ۳۸ درصد از بوداییان پیرو شاخه تراوده هستند.<ref name="Adherents.com Mahayana - world">[http://www.adherents.com/Na/Na_433.html "Adherents.com Mahayana - world"] بازدید: دسامبر ۲۰۱۳.</ref> در قیاس با کیش دیگر بودایی که مهایانه (راه‌بَرنده بزرگ) نام دارد به تراوده هینه‌یانه (راه‌برنده دون‌پایه) هم گفته‌اند که به خاطر تحقیرآمیز بودن استفاده کمتری دارد.
تأکید تراوده بر دست‌یابی به حالتی است که فرد از رنج کشیدن رها شده و و تبدیل به یک [[ارهت|بی‌مرگ]] <sup>Arhat</sup> شود. بی‌مرگ‌ها توانسته‌اند با رهایی از سه مانع یعنی طلبیدن، خشم، و افکار واهی به حالت [[نیروانا|خاموشی کامل]] <sup>Nirvana</sup> شعله این سه برسند. بی‌مرگ از ۱۰ زنجیری که او را به [[سمساره|تولد ادواری]] <sup>Saṃsāra</sup> می‌بندد وارسته است. در حالی که در کیش مهایانه، رهاشدگان از رنج که اصطلاحاً [[بوداسف|بوداسَف]] <sup>Bodhisattva</sup> (به معنای بیداروجود) نامیده می‌شوند به خاطر مهرورزی به تمامی موجودات در آستانه «فراسو» باقی می‌مانند تا بتوانند به بقیه نیز برای رسیدن به بیداری یاری برسانند بی‌مرگ‌های تراوده چنین نیستند و به صورت فردی به قلمرو «بیداری‌ها» می‌روند.
|-
خط ۱۲۹:
{{اصلی|بوداگرایی در ایران}}
* سکه‌ای از پیروز پسر [[اردشیر بابکان|اردشیر ساسانی]] یافت شده که در آن وی از ارج‌گذاری خویش نسبت به دو دین [[زرتشتی]] و بوداگرایی خبر می‌دهد.{{مدرک}}
* در سدهٔ ۶ زایشی یک رشته داستان‌های بودایی به نام [[جاتاکا]] از روی ویرایش هندوی آنهاآن‌ها به نام «پنچا تنترا» به [[پارسی میانه]] ترجمه شد و «کلیلگ و دمنگ» نام گرفت. در سدهٔ ۸ زایشی [[ابن مقفع]] آن داستان‌ها را به عربی برگرداند و نام [[کلیله و دمنه]] بر آنهاآن‌ها نهاد. ترجمه‌های لاتین و یونانی آن کتاب بعدها در سدهٔ ۱۴ پایهٔ [[داستان‌های آسوپ]] نوشتهٔ یک راهب [[بیزانس|بیزانسی]] را تشکیل داد.{{مدرک}}
* آیین بودایی در [[خراسان]] بزرگ تا اندازه‌ای ریشه گرفته بود و یکی از کانون‌ها و نیایش‌گاه‌های بزرگ آن در صومعهٔ بودایی [[بلخ]] بود. این [[صومعه]] به سانسکریت، «ناوا ویهارا» نام داشت که معنی آن «صومعهٔ نو» است. این نام در فراگویی پارسی‌زبانان به گونهٔ [[نوبهار]] درآمد. لقبی که به گردانندگان این صومعه در زبان سانسکریت داده بودند، «پراموکها» به معنی «سرور» بود و نام خانوادهٔ برجستهٔ ایرانی [[برمکیان]] از همین لقب گرفته شده‌است. برمکی‌ها عهده‌دار و گردانندهٔ این نیایش‌گاه بودایی بودند.{{مدرک}}
* به تازگی [[روزنامه]] آساهی ژاپن از قول یک [[باستان‌شناس]] برجسته ژاپنی به نام «نوگوچی» از یافته شدن ۱۹ تندیس بودا در [[استان فارس]] گزارش داد. در گزارش دیگری از شبکه «بودیست نیوز» درازای این [[تندیس]]ها میان ۵ تا ۲۰ سانتیمتر و جنس آنهاآن‌ها از گچ و گل اعلام شده‌است.{{مدرک}}
* برخی از پژوهشگران استدلال می‌کنند که آیین بودایی ریشهٔ ایرانی دارد. بر این بنیاد آیین بودایی ریشه در متافیزیک ایرانی و به ویژه دین زرتشتی دارد؛ بنابراین این دسته از پژوهشگران ریشهٔ هندی آیین بودایی را رد می‌کنند. چنین فرضیه‌ای بسیاری از فرضیه‌های سنتی در مورد آیین بودایی و خاستگاه آن و همچنین فرضیه‌های سنتی در پیرامون زمینهٔ تاریخی و سیاسی ان را به چالش کشیده‌است.<ref>Jayarava Attwood , Possible Iranian Origins for the Śākyas and Aspects of Buddhism, Journal of the Oxford Centre for Buddhist Studies, Vol 3, Available in; http://www.ocbs.org/ojs/index.php/jocbs/article/view/26</ref>