هنرستان عالی موسیقی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''هنرستان عالی موسیقی''' مدرسه‌ای برای آموزش [[موسیقی]] در [[تهران]] بود که در طول تاریخ فعالیتش چندین بار نام آن تغییر کرد.

== تاریخچه ==

 

با مرگ لومر در سال ۱۲۸۹ شعبه موزیک نظام دارالفنون تعطیل شد تا هنگامی که در سال ۱۲۹۳ [[غلامرضا مین باشیان]] سالار معزز که افسر ارتش و از شاگردان برجسته لمر بود و مدتی نیز در پتروگراد رشته موسیقی علمی خوانده بود و رئیس ارکستر شاهنشاهی بود، وزارت معارف تصویب کرد شعبه موزیک نظام دارالفنون به صورت یک آموزشگاه با نام «'''کلاس موزیک'''» دوباره تشکیل شود. دوره این آموزشگاه چهار ساله بود و علاوه بر آموزش موزیک نظام، رشته‌های دیگر موزیک غربی نیز آموزش داده می‌شد و شاگردان غیرنظامی نیز داشت. در سال ۱۲۹۷ «کلاس موزیک» به صورت یک مدرسه مستقل از دارالفنون جدا شد و به مدیریت غلامرضا مین باشیان (با همکاری فرزندش نصرالسلطان) و زیر نظر وزارت معارف درآمد و نام «'''مدرسه موزیک'''» بر آن نهاده شد. دانش‌آموزانی که گواهی نامه شش ساله ابتدائی داشتند ثبت نام می‌شدند و شش سال نیز در مدرسه موزیک می‌گذراندند. شاگردان مدرسه نظامی و غیرنظامی بودند. دانش‌آموزان غیرنظامی که تعدادشان هم بیشتر بود از وزارت معارف کمک هزینه تحصیلی دریافت می‌کردند.<ref name=tmbs>{{یادکرد وب| نشانی = http://tmbs.farhang.gov.ir/fa/history | عنوان = تاریخچه| نویسنده = | تاریخ بازدید =۵ آوریل ۲۰۰۹| تاریخ = | ناشر = وب‌گاه هنرستان موسیقی پسران | پیوند بایگانی = http://archive.is/32Emg | تاریخ بایگانی = ۱ مهر ۱۳۹۲}}</ref>

[[غلامرضا مین باشیان|مین باشیان]] برای مدرسه یک دوره جزوه‌های سازشناسی و هماهنگی و ارکستر شناسی و موسیقی نظامی از فرانسه ترجمه و تألیف کرده بود و خود تدریس می‌کرد. او علم [[هارمونی]] را نیز از آثار «مسیوران» (استاد کنسرواتوار پاریس) ترجمه کرده بود و در ترجمه به جای واژه «هارمونی» از «تناسب» استفاده می‌کرد.<ref name=tmbs/>

 

 

در سال ۱۳۱۳ نام مدرسه موسیقی به موجب قانون تربیت معلم به «'''هنرستان موسیقی'''» تبدیل شد و به دستور [[رضا شاه]]، ستوان یکم [[غلامحسین مین باشیان]] (فرزند [[غلامرضا مین باشیان]] سالار معزز) که معاون اداره کل موزیک قشون و سرپرست ارکستر سمفونی شهرداری بود و تحصیلات عالی‌اش در رشته [[موسیقی کلاسیک]] بود، با حفظ سمت‌های پیشین خود به ریاست هنرستان موسیقی منصوب شد. تا این سال [[موسیقی ایرانی]] و [[موسیقی غربی]] هر دو در مدرسه تدریس می‌شد اما از این پس موسیقی ایرانی از برنامه آموزشی مدرسه حذف شد و از سال بعد برنامه درسی جدیدی برای مدرسه تنظیم شده و یک دوره سه ساله ابتدائی در بدو ورود هنرجویان به هنرستان پیش بینی شده و کلاسهای ابتدایی و متوسطهٔ هنرستان برای نخستین بار در ایران به صورت [[مختلط]] برگزار شد.<ref name=tmbs/>

 

در سال ۱۳۱۷ که اداره موسیقی کشور به سرپرستی [[غلامحسین مین باشیان]] تأسیس شد، امور هنرستان موسیقی نیز به این اداره واگذار شد و به گسترش و پیشرفت هنرستان توجه بیشتری شد. برای چند رشته موسیقی (نوازندگی [[ویولن]]، [[ویولن سل]]، [[کلارینت]]، [[ترمبون]]، [[آواز]]، [[کمپوزیسیون]]، مدیریت [[ارکستر]]) دوره [[آموزش عالی]] نیز ایجاد شد که به تناسب رشته بین دو تا چهار سال بود. نام «هنرستان موسیقی» نیز به «'''هنرستان عالی موسیقی'''» تبدیل شد. یک شعبه تخصصی برای آموزش [[موزیک نظام]] نیز به هنرستان عالی موسیقی اضافه شد.<ref name=tmbs/>

 

در شهریور ۱۳۲۰ نیروهای [[متفقین]] وارد ایران شدند و وضعیت اداره‌های ایران تغییراتی کرد. در ۱۷ مهر ۱۳۲۰ از طرف وزیر فرهنگ وقت، به خدمت غلامحسین مین‌باشیان و [[صادق هدایت]]، [[عبدالحسین نوشین]] و [[نیما یوشیج]] که از سال ۱۳۱۷ از طرف مین باشیان در اداره موسیقی کشور استخدام شده بودند خاتمه داده شد. سپس [[علینقی وزیری]] به ریاست اداره موسیقی کشور و ریاست هنرستان عالی موسیقی [مجدداً] انتخاب شد. در زمان مدیریت وزیری، استادان سازهای غربی که از [[چکسلواکی]] دعوت شده بودند اخراج شدند و آموزش [[تار]] و [[موسیقی ایرانی]] دوباره در برنامه هنرستان گنجانده شد و چند رشته تخصصی موسیقی غربی تعطیل شد. این امر اعتراض تعدادی از هنرجویان مدرسه عالی را برانگیخت به طوری که خبر اعتراض و اعتصاب آنها در مطبوعات ایران منعکس شد ولی شورای عالی فرهنگ برنامه جدید وزیری را تأیید کرد و در ماده هشتم و بیستم اساسنامه نوین هنرستان که در مهر ۱۳۲۱ تصویب شد هنرجویان ملزم به آموختن هر دو سبک موسیقی ایرانی و اروپائی شده و آشنائی با [[تار]] برای اطلاع از کیفیت موسیقی ایرانی یکی شرایط دریافت گواهینامه متوسطه شد.<ref name=tmbs/>