لامپ خلأ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: بدینصورت⟸بدین‌صورت، دیگرعنصرهای⟸دیگر عنصرهای، نیمرسانا⟸نیمه‌رسانا، پدیدمی‌آورد⟸پدید می‌آورد، فیلمن⟸فیلامنت
خط ۱۶:
|تاریخ بازچاپ=
|سرواژه= لامپ خلأ
}}</ref> {{انگلیسی|vacuum tube}} در آمریکای شمالی '''تیوب الکترون'''، یا '''لامپ گرمایونی''' یا '''لامپ'''، افزاره‌ای است که حرکت [[الکترون]]‌ها را در محیط نزدیک به [[خلأ]] تشدید می‌کند یا تغییر می‌دهد یا [[نشانک الکترونیک]] در حرکت الکترون‌ها پدیدمی‌آوردپدید می‌آورد.
 
به زبان ساده لامپ خلأ، افزاره‌ای است که [[جریان الکتریکی]] را می‌واپاید (تقویت یا کاهش می‌دهد). ایرادهای لامپ‌های خلأ، حجم بزرگ آنها، عدم اطمینان و گرمای شدیدی است که هیتر یا فیلمنفیلامنت داخل آن ایجاد می‌کند.
 
لامپ‌های خلأ در پیدایش فناوری الکترونیک که باعث تجاری شدن [[رادیو]]، [[تلویزیون]]، [[رادار]]، دستگاه‌های تقویت صوت، شبکه‌های بزرگ تلفنی، گونه‌های نوین رایانه‌های رقمی و پردازنده‌های صنعتی شد، نقش مهمّی داشتند. در بسیاری از کاربردها، عنصرهای حالت جامد، مانند [[ترانزیستور]]ها و دیگرعنصرهایدیگر نیمرسانا،عنصرهای نیمه‌رسانا، جایگزین لامپ‌های خلأ شده‌اند.
 
لامپ‌های خلأ در حالت‌های گوناگون مانند [[دیود Diode یا دوقطبی]]، [[تِریود Triode یاسه قطبی]]، [[تترود Tetrodeیا چهار قطبی]]، [[پنتود Pentode یا پنج قطبی]]، [[هگزود Hexode یا شش قطبی]]، [[هپتود Heptode یا هفت قطبی]] و ترکیبی از لامپ‌های مزبور ساخته شده‌اند. نباید لامپ‌های مورد استفاده در رادار و امواج مایکروویو (ریزموج) مانند مگنترون و کلایسترون را از نظر دور داشت. زیرا این لامپ‌ها نیز در همین گروه لامپ‌های خلأ قرار می‌گیرند. در قدرت‌های بالا و فرکانس‌های رادیویی هنوز هم لامپ‌های خلأ به کار می‌روند. هنوز هم طرفداران دستگاه‌های صوتی که با لامپ‌های خلأ کار می‌کنند در جهان کم نیستند و به همین دلیل کارخانجاتی در چین به ساخت لامپ‌های خلأ و تقویت کننده‌هایی که با آن کار می‌کنند، مشغول هستند.
 
== تِریود Triode یا لامپ سه قطبی ==
تِریود درواقع نوعی لامپ خلأ می‌باشد که یک اتّصال الکتریکی بصورت یک شبکهٔ فلزّی به شکل پیچکی از جنس آلیاژ نیکل و کرم، میان کاتد و آند آن قرار گرفته که علائم الکتریکی (مانند علائم رادیویی که از آنتن دریافت می‌شوند یا حتّی علائم الکتریکی یک میکروفون) به آن وارد می‌شود. اگر ولتاژ اعمال شده به اتّصال شبکه، نسبت به اتصال کاتد منفی تر شود، از جریان آند می‌کاهد و هر قدر ولتاژ علائمی که به اتصال شبکه اعمال می‌شود نسبت به کاتد کمتر منفی شود، جریان الکتریکی آند را می‌افزاید و بدینصورت،بدین‌صورت، جریان الکتریکیْ واپایش یا تقویت یا حتّی قطع و وصل می‌شود. تریود در سال ۱۹۰۶ میلادی توسط لو دو فورست Lee De Forest اختراع شد و نخستین قطعه ای است که به عنوان تقویت کننده در مدارهای گیرنده‌های رادیویی و تلویزیونی و همچنین فرستنده‌های رادیویی، کاربرد بسیار وسیعی داشته و با گذشت زمان و اختراع ترانزیستور، توسط آن جایگزین گردیده‌است. تریود و ترانزیستور معادل یکدیگر بوده و هر دو در مدارهای الکترونیکی صرفنظر از مکانیسم عمل، وظایف مشابهی را انجام می‌دهند. به طوری که در سال‌های نخستین اختراع ترانزیستور آن را تریود نیمه هادی هم می‌نامیدند.
 
== استفاده در رایانه‌های نخستین ==