مرتضی‌قلی صنیع‌الدوله: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←منابع |
Hootandolati (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱:
{{Infobox Officeholder
| name = مرتضی‌قلی صنیع‌الدوله
| birth_name =
| nickname = صنیع‌الدوله
| image = Photo of Mortez Qholi Khan Hedayat (Sani-al-dowleh) the First Chairman of the First Majlis Shora Melli.jpg
| caption = '''مرتضی‌قلی خان'''
| office1 = وزیر مالیه
| monarch1 = [[احمدشاه قاجار]]
| primeminister1= کابینهٔ اول [[حسن مستوفی]]
| term_start1 =
| term_end1 =
| predecessor1 = میرزا ابراهیم‌خان حکیم‌الملک
| successor1 =
| office2 = [[وزارت معارف و اوقاف]]
| primeminister2= کابینهٔ اول [[محمدولی تنکابنی]]
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 = سرپرست [[وزارت فواید عامه]]
| monarch3 = [[محمدعلی شاه قاجار]]
| primeminister3= [[ناصرالملک]] و [[نظام السلطنه]]
| term_start3 =
| term_end3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| office4 = [[وزارت مالیه|وزیر مالیه]]
| primeminister4= مشیرالسلطنه
| term_start4 =
| term_end4 =
| predecessor4 =
| successor4 =
| office5 = اولین رئیس [[مجلس شورای ملی]]
| primeminister5=
| term_start5 = ۱۷ شعبان ۱۳۲۴
| term_end5 = رجب ۱۳۲۵
| predecessor5 =
| successor5 =
| office6 = ریاست ادارهٔ پست و گمرک
| primeminister6=
| term_start6 = ۱۳۲۱
| term_end6 =
| predecessor6 =
| successor6 =
| birth_date = [[۱۲۷۳ (قمری)]]
| birth_place =
| death_date = [[۱۳۲۹ (قمری)]]{{-}}۱۲۹۰ خورشیدی
| death_place = [[تهران]]
| nationality = {{پرچم|ایران|
| residence =
| alma_mater =
| party =
| otherparty =
| spouse = [[احترام‌السلطنه]]
| children = عزت‌الله، امان‌الله، علی‌قلی، احترام‌السلطنه، عفت‌السلطنه، عزیزالملوک
| occupation = سیاستمدار
| profession =
|cabinet =
| religion = [[اسلام]]
|signature =
|awards =
|website =
|footnotes =
}}
'''مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله''' (۱۲۷۳ ه.
==
مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله، فرزند علیقلی‌خان [[علی‌قلی مخبرالدوله|مخبرالدوله]]، و نوادهٔ [[رضاقلی‌خان هدایت]] بود. او به همراه پدرش در سال ۱۲۵۲ خورشیدی، ناصرالدین‌شاه را در سفر به اروپا همراهی کرد. وی تحصیلات خود را میان سال‌های ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۳ خورشیدی در برلین به پایان رساند. صنیع‌الدوله به زبان‌های آلمانی و فرانسوی تسلط کامل داشت و به انگلیسی آشنایی داشت.
پس از بازگشت به ایران به کوشش پدرش در تلگرافخانه و وزارت معادن مشغول به کار شد. در سال ۱۲۶۶ با [[احترام‌السلطنه]]، دختر [[مظفرالدین‌شاه]] ازدواج کرد. در سال ۱۲۸۲ خورشیدی به ریاست ادارهٔ پست و گمرک منصوب شد. در همان سال یکی از اولین کارخانه‌های نخ‌ریسی را در [[تهران]] به راه انداخت، ولی به علت رقابت خارجی کارخانهٔ مزبور به‌زودی از ادامهٔ فعالیت
صنیع‌الدوله توانست در سال ۱۲۸۳ امتیاز ساخت راه‌های اتوموبیل‌رو در ایران را به دست آورد. وی همچنین صاحب دهکده‌ای در مشهد مرغاب فارس بود و در اطراف تهران املاک بسیاری داشت.
در ۱۷ شعبان ۱۳۲۴ ه.
از آن پس با سمت [[وزارت مالیه|وزیر مالیه]] در دو کابینه [[مشیرالسلطنه]]، [[وزارت علوم|وزیر علوم]] و سرپرست [[وزارت فواید عامه]] در کابینه [[ناصرالملک]] و [[نظام السلطنه]] شرکت داشت. پس از دورهٔ [[استبداد صغیر]] و [[فتح تهران]] به‌دست مجاهدان در کابینهٔ اول [[سپهدار تنکابنی|محمدولی سپهدار تنکابنی]] به [[وزارت معارف و اوقاف]] منصوب شد. در کابینهٔ دوم [[حسن مستوفی‌الممالک]] مقام وزارت مالیه را داشت.
در همین دوره به دست یک تن گرجی تبعهٔ [[روسیه]] و دو همدست او به قتل رسید. وی از همسر خود صاحب ۱۳ فرزند شد. احترام‌السلطنه در سال ۱۲۸۲ شمسی در گذشت.
{{کابینه اول ناصرالملک}}
خط ۸۵:
{{پانویس}}
* فرهنگ فارسی معین، جلد ششم
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = چرچیل | نام = جرج پرسی| پیوند نویسنده = | عنوان = فرهنگ رجال قاجار | ترجمه = غلامحسین میرزا صالح| جلد = | سال = ۱۳۶۹| ناشر = انتشارات زرین |مکان = تهران | شابک = | صفحه = ص. ۱۱۴ | پیوند =
{{رئیسان مجلس شورای ملی ایران}}
{{شخصیت‌های مشروطه}}
| |||