سمفونی: تفاوت میان نسخه‌ها

سمفونی در [[موسیقی کلاسیک]] به قطعه‌ای [[ارکستر|ارکسترال]] گفته می‌شود که از چند بخشِ مجزّا به نام [[موومان]] تشکیل شده باشد و موومان اول دارای [[فرم (موسیقی)|فرم]] [[سونات]] است. فرم سمفونی درحقیقت همان فرم چهاربخشی یا چهارموومانه است و فرمی سازی است و به ندرت در فرم آوازی (مانند قسمت چهارم سمفونی نهم بتهوون) ساخته می شودمی‌شود.

== تاریخچه ==

امروزه سمفونی رایج ترینرایج‌ترین اجرای همنوازی در [[ارکستر سمفونیک]] است. این فرم از اوایل قرن هجدهم از [[اورتور]] های‌های [[اپرا]] ریشه گرفته و حدود نیم قرن پس از آن به عنوان یک اثر مستقل تحول و گسترش یافته استیافته‌است. یک سمفونی قطعه ای بلند و دارای حجم زیاد برای ارکستر است و معمولا معمولاً چهار قسمت یا (موومان) مجزا دارد و در بین اجرا، ارکستر به خاطر تاکیدتأکید بر جدایی هر یک از قسمتقسمت‌ها ها باز می ایستدبازمی‌ایستد. قسمت اول و یا بیش از یک قسمت، دارای فرم سونات است. فرم سونات چنان عمومیتی در موومان اول سمفونی هاسمفونی‌ها و دیگر آثاریافته است که گاهی این فرم را «فرم موومان اول» می نامندمی‌نامند.

چهار موومان سمفونی بیشتر فرمال هستند و بر روی طرح و نظم از پیش پرداخته ایپرداخته‌ای ترکیب می شوندمی‌شوند. سمفونی در طی دوره هایدوره‌های موسیقی تغییر یافته و دارای فرمولی کامل و دقیق نیست و دارای دگرگونی هایدگرگونی‌های زیادی در [[ارکستراسیون|ساز بندیسازبندی]]، محتوا و فرم شده استشده‌است ولی فرم چهار قسمتی عمومیت بیشتری یافته استیافته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=ریچارد-ال-وینک، لوئیز-جی-ویلیامز|نام۱=ترجمه پرویز منصوری|عنوان= «چگونه خوب بشنویم»|تاریخ=۱۳۶۶|ناشر=انتشارات زمان|مکان=تهران|صفحه=ص ۲۸۵}}</ref>

# موومان اول : [[تمپو]]ی تند (فرم سونات)

# موومان دوم : تمپوی آهسته ( فرم سونات یا «[[روندو]]» یا «[[واریاسیون (موسیقی)|تم و واریاسیون]]»)

# موومان سوم : تمپوی تند و سه ضربی ( فرم [[منوئه]] یا سه قسمتی (ABA) یا [[اسکرتسو]]

# موومان چهارم : تمپوی تند (فرم «روندو» یا «تم و واریاسیون» و فرم هایفرم‌های دیگر

موومان چهارم می تواندمی‌تواند ترکیبی از سه قسمت قبلی باشد و به عنوان نقطه اوج سمفونی برای پایان در نظر گرفته شود.

[[پرونده:The Clock.ogg|بندانگشتی|موومان دوم (سمفونی شماره ۱۰۱) با تمپوی آهسته اثر : هایدن]]

[[پرونده:Wolfgang Amadeus Mozart - Symphony 40 g-moll - 1. Molto allegro.ogg|بندانگشتی|فرم «سونات» موومان اول (سمفونی شماره ۴۰) اثر : موزارت]]

[[پرونده:Ludwig van Beethoven - symphony no. 6 in f major 'pastoral', op. 68 - iii. allegro.ogg|بندانگشتی|فرم «اسکرتسو» موومان سوم (سمفونی شماره ۶) اثر : بتهوون]]

[[پرونده:Tchaikovsky - Otto Klemperer conducts Symphony No. 5.webm|بندانگشتی|اجرای کامل (سمفونی شماره ۵) اثر : چایکوفسکی]]

در اینجا نمونه هاینمونه‌های فرم سمفونی در آثار آهنگسازان دوره هایدوره‌های مختلف مشاهده می شودمی‌شود.

* [[ژوزف هایدن]] : سمفونی شماره ۹۴

* [[ولفگانگ آمادئوس موتسارت|ولفگانگ آمادئوس موتزارت]] : سمفونی شماره ۴۰

* [[لودویک وان بتهوون]] : سمفونی شماره ۳

* [[پیوتر ایلیچ چایکوفسکی|پیوتر ایلیچ چایکوفسکی]] : سمفونی شماره ۵