یوری گاگارین: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز مطلب تکراری بود. در مقاله هست. منبع هم از ایسنا کپی بود منبع خود ایسنا را گذاشتم. |
جز ویکی‌سازی رباتیک (درخواست کاربر:Gharouni)(۷.۶) >مجمع عمومی سازمان ملل، کانال تلویزیونی، هواپیمای جنگنده، کلاهک هسته‌ای، یوری گاگارین، خلیج خوک‌ها، مکانی در شهر، پرواز فضایی، کابین خلبان، روابط عمومی، نشان افتخار، نخستین سفر، کارل مارکس، درجه نظامی، مجله تایم، گیر کردن، موتور جت، جو زمین، رود نیل+نشانی+املا+تمیز (۱۰.۷) |
||
خط ۲۶:
'''یوری الکسی‌یویچ گاگارین''' {{به روسی|Юрий Алексеевич Гагарин}} (زاده ۹ مارس ۱۹۳۴ - درگذشته ۲۷ مارس ۱۹۶۸) [[فضانورد]] [[روسیه|روسی]] و نخستین [[فضانورد]] جهان بود. یوری گاگارین در روز ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ میلادی توسط [[فضاپیما]]ی ''[[وستوک-۱|وُستوک-۱]]'' به فضا رفت و به مدت ۱۰۸ دقیقه [[مدار (سیاره)|مدار]] [[زمین]] را یک دور بطور کامل پیمود. عصر سفرهای فضایی انسان با این پرواز آغاز گشت.
[[یوری گاگارین]] پس از پرواز تاریخی خود به سمت ریاست مرکز آموزش فضانوردان در [[شهرک ستاره‌ها]] انتخاب شد. در همین حال و در کنار شغل حرفه‌ای خود، با بازدید و سخنرانی در شهرها و کشورهای گوناگون، نقش عمده‌ای در افزایش آگاهی عمومی در مورد سفرهای فضایی ایفا نمود. هشت سال پس از سفر فضایی‌اش، یوری گاگارین در یک سانحه هوایی کشته شد.
گاگارین به خاطر سفر فضایی تاریخی خود تبدیل به ستاره‌ای جهانی شد و نشان‌ها و عنوان‌های افتخار بی‌شماری از سراسر جهان دریافت کرد. شب ۱۲ آوریل هر سال به عنوان «شب یوری» گرامی داشته می‌شود و جشن‌ها و گردهمایی‌هایی در سراسر جهان به یاد نخستین فضانورد جهان برپا می‌گردد.
خط ۳۵:
=== جنگ جهانی دوم ===
یوری روز یکم سپتامبر ۱۹۴۱ در روستای کلوشینو به دبستان رفت، اما در ۱۲ اکتبر همان سال روستای آنها را نیروهای [[آلمان نازی]] اشغال کردند و مدارس به مدت دو سال تعطیل شدند. همانند بسیاری از خانواده‌های دیگر در [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]]، خانواده گاگارین در طول [[جنگ جهانی دوم]] با مشکلات زیادی مواجه بودند. نیروهای اشغالگر در سال ۱۹۴۳ خواهر و برادر بزرگترش زویا و والنتین را برای کار اجباری به اردوگاه‌های نازی‌ها بردند، این دو تا پایان جنگ نتوانستند خانواده‌شان را ببینند.<ref name=":0"
یوری گاگارین در مدرسه دانش‌آموزی کوشا و درسخوان و به قول معلم مدرسه‌اش گهگاهی هم بازیگوش بود! او از کودکی به پرواز علاقه داشت، هواپیماهای مدل می‌ساخت و کتاب‌های [[ژول ورن]] را با علاقه مطالعه می‌کرد؛<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=24 Feb 2011|وبگاه=The Voice of Russia|نشانی=https://sputniknews.com/voiceofrussia/2011/02/24/45970634.html|عنوان=Yuri Gagarin’s childhood|بازبینی=2017-09-22}}</ref> معلم ریاضی و فیزیک او در طول جنگ جهانی دوم خلبان نیروی هوایی [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] بوده، و این موضوع شاید در علاقه گاگارین به پرواز بی‌تاثیر نبوده باشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Ekaterina Shubnaya|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=RT Russiapedia|نشانی=http://russiapedia.rt.com/prominent-russians/space-and-aviation/yury-gagarin/|عنوان=Yury Gagarin – Russiapedia Space and aviation Prominent Russians|بازبینی=2017-09-22}}</ref>
خط ۴۸:
گاگارین به عنوان خلبان هواپیمای میگ-۱۵<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en-gb|تاریخ=|وبگاه=yurigagarin50.org|نشانی=http://yurigagarin50.org/history/gagarins-life?report_id=104&recid=29|عنوان=Gagarin's life|بازبینی=2017-09-22}}</ref> برای مدتی در پایگاه هوایی لوستاری در منطقه [[مورمانسک]] در نزدیکی مرز [[روسیه]] و [[نروژ]] به خدمت مشغول شد، جایی که پرواز در آن، به خاطر آب و هوای سخت منطقه خطرناک محسوب می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.astronaut.ru/as_rusia/vvs/text/gagarin.htm?reload_coolmenus|عنوان=Юрий Алексеевич Гагарин|بازبینی=2017-09-24}}</ref>
یوری گاگارین جوان با ۱۵۷ سانتیمتر قد، مرد کوچک‌اندامی بود؛ نکته‌ای که بعدها در انتخاب او به عنوان [[فضانورد|کیهان‌نورد]] تأثیر داشت.<ref name=":1"
== ورود به برنامه فضایی ==
خط ۶۰:
| description = صدای گاگارین
}}
سال ۱۹۶۰، [[سازمان فضایی شوروی]]، پس از مرحله اول گزینش، ۲۰ نفر از جمله گاگارین را برای پست فضانوردی برگزید. [[سرگئی کارالیوف]]، پدر [[برنامه فضایی شوروی]]، خود بر انتخاب نامزدها نظارت کرده بود. همه این افراد الزاماً بهترین خلبانان کشور نبودند: علاوه بر تسلط کامل به هوانوردی و توان تصمیم‌گیری صحیح در موقعیت‌های دشوار، وزن، سلامت جسمی و قد آنها از عوامل کلیدی در انتخاب این افراد بود. [[موشک]]ی که قرار بود نخستین فضانورد را به فضا ببرد بر اساس موشک نظامی قاره‌پیمای دوربرد [[آر-۷]] ساخته شده بود، که آن هم در اصل برای پرتاب [[جنگ‌افزار هسته‌ای|کلاهک هسته‌ای]] در مسافت‌های طولانی طراحی شده بود. برای همین فضاپیمای [[وستوک-۱]] سوار بر آن نمی‌توانست بزرگتر از کپسول [[کلاهک هسته‌ای]] باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://gazeta.aif.ru/online/aif/1063/03_01 |عنوان=گاگارین ستاره‌ای درخشان - شماره ۱۰ (۱۰۶۳) |تاریخ=۷ مارس ۲۰۰۱ |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=ولادیمیر گوبارف |ناشر=مباحث و حقایق |زبان=روسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VWsNgh | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref><ref name="ruswebspacevostok1">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html |عنوان=ماموریت وستک-۱ |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=آناتولی زاک |ناشر=وبگاه فضایی روسیه |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VZzCjj | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
=== تاریخ نخستین سفر فضایی ===
یکی از دغدغه‌های دولتمردان و مسئولین سازمان فضایی شوروی، انتخاب تاریخی مناسب برای [[نخستین سفر]] فضایی بود. بر اساس اطلاعات کسب شده، مقامات [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] گمان برده بودند که برنامه اولین سفر فضایی [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] در روز ۲۰ آوریل ۱۹۶۱ اجرا می‌شود. آنان مصمم بودند فضانورد خود را قبل از آن تاریخ به فضا بفرستند. در عمل، اولین فضانورد آمریکایی تا یک ماه بعد از آن تاریخ پرواز نکرد. برنامه [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] برای فرستادن [[فضانورد]] به بلندپروازی برنامه [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] نبود، و فضاپیمای آمریکایی [[فضاپیمای مرکوری|مرکوری]] برای پرواز به مدار زمین طراحی نشده بود، بلکه قرار بود پروازی کوتاه در مسیر پرتابه‌ای (Ballistic) زیر مدار زمین در ارتفاع حدود ۱۰۰ مایلی داشته باشد. اما بر اساس تعاریف رسمی، می‌شد همین پرواز کوتاه را «اولین پرواز فضایی» دانست. به همین علت، بازه زمانی بین روزهای ۱۱ تا ۱۷ آوریل همان سال برای اولین [[پرواز فضایی]] شوروی در نظر گرفته شد.{{مدرک}}
=== گزینش نخستین فضانوردان ===
تا روزهای پیش از پرواز، هر شش عضو منتخب در گروه مورد آزمایش‌های دشواری قرار گرفتند تا استقامت جسمی و روانی آنها محرز شود. روز ۱۷ مارس سال ۱۹۶۱ فضانوردان منتخب، تیم بزرگ پشتیبانی و گروهی از مقامات رسمی وارد [[پایگاه فضایی بایکونور]] شدند.{{مدرک}}
روز ۸ آوریل یعنی تنها چند روز پیش از پرواز فضایی، یوری گاگارین به عنوان نامزد اصلی پرواز گزینش شد. [[گرمان تیتوف]] به عنوان [[فضانورد]] ذخیره تعیین شد تا در صورت بروز هرگونه مشکلی برای گاگارین، بتواند بجای او پرواز کند.<ref name="ruswebspacevostok1"
پس از روشن شدن دو نامزد اصلی پرواز، [[سرگئی کارالیوف]] ضمن دیدار با گاگارین و [[گرمان تیتوف|تیتوف]] به آنها اطلاع داد که فضاپیما در تاریخ ۸ آوریل آماده خواهد بود و پرواز برای روزهای ۱۰ تا ۱۲ آوریل برنامه‌ریزی شده‌است. دو روز بعد، جلسه‌ای رسمی با حضور مقامات بلندپایه دولت [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]]، مسئولان [[سازمان فضایی شوروی]] و هر شش [[فضانورد]] در یکی از پایگاه‌های نیروی هوایی در کنار رود [[سیردریا]] برگزار شد. این جلسه با سخنان [[سرگئی کارالیوف]] و با ارائه چکیده‌ای از فعالیت‌های گذشته و برنامه‌های آینده آغاز شد. وی گفت{{مدرک}}: {{نقل قول|«[با اینکه] تنها ۴ سال از زمانی که [[اسپوتنیک-۱|اولین ماهواره جهان]] را به فضا پرتاب کردیم می‌گذرد، ما برای فرستادن اولین انسان به فضا آمادگی کامل داریم. شش کیهان‌نورد اینجا حضور دارند و همگی برای انجام این مأموریت از آمادگی لازم برخوردارند. تصمیم بر این شده که نخستین پرواز توسط یوری گاگارین انجام شود، و دیگران در پروازهای آتی شرکت کنند؛ [چون] تا پایان امسال ده فروند [[وستوک|فضاپیمای وستوک]] برای پرواز آماده خواهند بود. سال آینده فضاپیماهایی با ۲ و ۳ سرنشین خواهیم داشت، و فکر کنم کیهان‌نوردانی که اینجا هستند بدشان نیاید ما را در این سفرهای فضایی همراهی کنند. باور داریم که [این] فضاپیما برای پرواز کاملاً آماده شده و پرواز موفقی خواهد داشت. یوری الکسی‌یویچ، برایت آرزوی موفقیت بسیار دارم»}}
خط ۸۵:
یوری گاگارین در ساعت شش و هفت دقیقه صبح روز چهارشنبه ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ به وقت [[مسکو]]، از [[پایگاه فضایی بایکونور]] با فضاپیمای [[وستوک-۱]] (نام و شماره سریال: Vostok 3KA-2) و با رمز پرواز «درخت سرو» به عنوان نخستین فضانورد جهان به مدار زمین پرواز کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.astronautix.com/astros/gagarin.htm |عنوان=گاگارین |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=مارک وید |ناشر=وبگاه استروناتیکس |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VawbTO | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
متخصصان در مرکز کنترل پرواز، بوسیله سه کانال رادیویی و یک [[کانال تلویزیونی]] با گاگارین در مدار زمین ارتباط داشتند.{{مدرک}}
نخستین جمله‌هایی که گاگارین به زمین مخابره کرد این بود: «پرواز به خوبی ادامه دارد، دید خوبی دارم، من زمین را می‌بینم، خیلی زیبا است».<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.kosmonaut.se/gagarin/article.html |عنوان=یوری گاگارین |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=دیوید پلفلدت |ناشر=وبگاه کیهان‌نوردان |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6Vba4Th | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref> مشهور است که گاگارین در حال اوج گرفتن به مدار زمین، آهنگ یک سرود میهن‌پرستانه روسی را زمزمه می‌کرده.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://epizodsspace.testpilot.ru/bibl/gagarin/doroga/obl.html |عنوان=راه کیهان |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=یوری گاگارین |سال=۱۹۶۱ |ناشر=وبگاه عصر کیهان‌نوردی، نقل کتاب از انتشارات پراودا |نویسندگان دیگر=نیکلای کامانین (پیشگفتار) |زبان=روسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6Vc685i | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref> این سرود «مام میهن می‌شنود» نام دارد؛ شعر این سرود اثر [[یوگنی دولماتوسکی]] و آهنگ آن اثر [[دمیتری شوستاکوویچ]] آهنگساز پرآوازه [[روسیه|روسی]] است. ابیات اول این آهنگ چنین هستند:<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.sovmusic.ru/english/text.php?fname=rodinasl |عنوان=مام میهن می‌شنود |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=یوگنی دولماتوسکی، [[دمیتری شوستاکوویچ]] |سال=۱۹۵۱ |ناشر=وبگاه موسیقی شوروی |زبان=روسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VcX4mA | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
خط ۹۳:
{{پایان شعر}}
در حالی که گاگارین در مدار زمین پرواز می‌کرد، [[درجه نظامی]] او به افتخار موفقیتش از [[ستوان]]ی به [[سرهنگ]]ی ارتقاء پیدا کرد.{{مدرک}}
مدارگرد حامل یوری گاگارین پس از آنکه ۱۰۸ دقیقه با سرعت ۲۷٬۴۰۰ کیلومتر در ساعت، یکبار زمین را دور زد، اولین فضانورد جهان را به سلامت به زمین بازگرداند و بدینسان افتخاری بی‌نظیر برای یوری گاگارین و کشورش، اتحاد جماهیر شوروی سابق به ارمغان آورد. مداری که یوری گاگارین سوار بر [[وستوک-۱]] پیمود، مداری بیضی شکل بود که حداقل ۱۶۹ و حداکثر ۳۱۵ کیلومتر از سطح متوسط زمین فاصله داشت و صفحه مدار با صفحه استوای زمین زاویه‌ای ۶۵ درجه‌ای می‌ساخت تا فرود گاگارین را در خاک شوروی تضمین نماید.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.spacescience.ir/ShowPost.aspx?Category=100&Post=0000096|عنوان=یوری گاگارین، نخستین فضانورد جهان|تاریخ بازدید=۱۰ ژوئیه ۲۰۱۰|نویسنده=شهرام یزدان‌پناه|ناشر=[[دانش فضایی (وبگاه)|وبگاه دانش فضایی]]|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6Vctuw6 | تاریخ بایگانی = ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
=== مشکل در مرحله ترمز ===
فضاپیمای [[وستوک-۱]] پس از طی بخش بزرگی از مسیر پرواز بر فراز قارهٔ [[آفریقا]] رسید و سیستم [[ناوبری]] بطور خودکار ترمزهای سوخت مایع را بکار انداختند. قرار بر این بود که حدود ۱۰ تا ۱۲ ثانیه پس از اتمام کار موتور ترمز، بخش سرویس‌دهی فضاپیما از کپسول فضایی گاگارین جدا و مرحله بازگشت به [[زمین]] آغاز گردد. اما به علت [[گیر کردن]] کابل‌های اتصال دهنده این دو بخش، بخش سرویس‌دهی در حالت نیمه متصل به کپسول حامل گاگارین باقی ماند. کپسول گاگارین در این لحظه در حال ورود به [[جو زمین]] بود و این مشکل باعث شد که حول محور خود دچار دوران شدید و غیرقابل کنترل شود.{{مدرک}}
یوری گاگارین خود در مورد این حادثه می‌گوید:<ref name="ruswebspacevostok1"
{{نقل قول|«به محض اینکه کار موتور ترمز پایان یافت، فضاپیما تکان شدیدی خورد و شروع کرد به چرخش با سرعت بالا دور محور خودش، سرعت چرخش حدود ۳۰ درجه در ثانیه بود. همه چیز می‌چرخید. این رویداد بر فراز قاره [[آفریقا]] رخ داد، از پنجره یک لحظه قاره آفریقا، یک لحظه افق زمین و لحظه دیگر آسمان را می‌دیدم. اصلاً وقت نداشتم خودم را در برابر نور شدید آفتاب محافظت کنم که کور نشوم. پاهایم را به سمت پنجره پایینی بردم که جلوی نور را بگیرد اما پنجره را نبستم چون می‌خواستم موقعیت خودم را بدانم و ببینم اوضاع از چه قرار است.»}}
با ورود به لایه‌های ضخیم‌تر جو زمین، فضاپیما دچار دوران و تکان‌های شدیدتری شد. با این وجود، گاگارین اعتماد به نفس خود را از دست نداد و باور داشت که هنوز فضاپیما شانس فرود عادی را از دست نداده:<ref name="ruswebspacevostok1"
این حالت حدود ده دقیقه ادامه داشت تا اینکه کابل‌ها در اثر [[گرما|حرارت]] شدید ناشی از ورود به جو زمین سوختند و بالاخره کپسول گاگارین در ساعت ۱۰:۳۵ دقیقه آزاد شد. گاگارین اعتقاد داشت که در بدترین لحظات این حادثه، شتابی در حدود ۱۰ جی (G-force) به او وارد می‌شده‌است:<ref name="ruswebspacevostok1"
=== فرود ===
خط ۱۱۵:
=== ستاره جهانی ===
[[
یوری گاگارین پس از بازگشت به زمین، بلافاصله تبدیل به ستاره‌ای جهانی شد. او به کشورهای گوناگون از جمله [[ایتالیا]]، [[چکسلواکی]]، [[بریتانیا]]، [[آلمان]]، [[مجارستان]]، [[فرانسه]]، [[بلغارستان]]، [[غنا]]، [[کوبا]]، [[مکزیک]]، [[برزیل]]، [[نروژ]]، [[هند]]، [[مصر]]، [[لیبریا]]، [[کانادا]] و [[ژاپن]] سفر کرد و مورد استقبال رسمی مقامات و هوادارانش قرار گرفت. او در بسیاری از کشورها نشان‌های افتخار دریافت و از پیکره‌هایی که به افتخارش برپا شده بود پرده‌برداری کرد. در روز ۱۴ ژوئیه ۱۹۶۱ در [[بریتانیا]] در میهمانی ناهاری به میزبانی [[الیزابت دوم|ملکه الیزابت دوم]] و [[پرنس فیلیپ|همسرش]] در [[کاخ باکینگهام]] شرکت کرد،<ref name=vor>{{یادکرد وب|نشانی=http://english.ruvr.ru/radio_broadcast/2248140/|عنوان=Our station is 80|تاریخ=۲۰۰۹|تاریخ بازدید=۱۴ فروردین ۱۳۸۹| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VdDdex | تاریخ بایگانی = ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref><ref name=theage>{{یادکرد وب|نشانی=http://news.google.com/newspapers?nid=1300&dat=19610715&id=97AUAAAAIBAJ&sjid=hLoDAAAAIBAJ&pg=6402,2099201|عنوان=ضیافت گاگارین با ملکه و دوک در کاخ باکینگهام|تاریخ=۱۵ ژوئیه ۱۹۶۱|ناشر=روزنامه The Age|تاریخ بازدید=۱۴ فروردین ۱۳۸۹| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VdZ6Hd | تاریخ بایگانی = ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
و پس از آن میهمان نخستین اتحادیه کارگری جهان در [[منچستر]] بود. پس از حضور گاگارین در شهر [[پاریس]]، خیابانی به نام وی در آن شهر نامگذاری شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.wcml.org.uk/people/yuri.htm |عنوان=ذوب یخهای جنگ سرد: بازدید یوری گاگارین از شهر منچستر |تاریخ=۱۲ ژوئیه ۱۹۶۱ |تاریخ بازدید=۱۵ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=جان کالاو |ناشر=کتابخانه جنبش قشر کارگری |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VdrwvN | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.kosmonaut.se/gagarin/book/28.html|عنوان=یوری گاگارین|تاریخ بازدید=۱۴ بهمن ۱۳۸۶|ناشر=وبگاه کیهان‌نوردان|زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VeqE01 | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
خط ۱۲۸:
== پس از پرواز تا مرگ ==
[[پرونده:Kremlin Wall Necropolis 08.JPG|بندانگشتی|پلاک نشان دفن گاگارین در دیوار کرملین]]
در سال ۱۹۶۲، یوری گاگارین به سمت معاونت شورای عالی [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|اتحاد شوروی]] منصوب شد، اما پس از مدتی به مرکز فضانوردی شوروی در «[[شهرک ستاره‌ها]]» بازگشت و به مدت ۷ سال در گروهی کار کرد که هدفشان طراحی فضاپیماهایی با قابلیت استفاده مجدد بود. وی پس از مدتی به سمت معاون مدیریت [[شهرک ستاره‌ها]] انتخاب شد، و همزمان به تمریناتش به عنوان خلبان [[هواپیمای جنگنده]] ادامه داد.{{مدرک}}
در روز ۲۷ مارس ۱۹۶۸، هواپیمای [[میگ-۱۵]] یوری گاگارین و مربی پروازش طی یک پرواز تمرینی دچار سانحه شد و سقوط کرد و هردو سرنشین آن کشته شدند.<ref>http://tabnakbato.ir/fa/news/104388/سالروز-درگذشت-نخستین-فضانورد-جهان-عکس</ref>
=== علت سانحه ===
علت دقیق سانحه روشن نیست، اما بر اساس نتایج پژوهشی که در سال ۱۹۸۶ انجام گرفت، تلاطم ناشی از پس‌سوز [[موتور جت]] یک فروند هواپیمای [[سوخو-۱۱]] احتمالاً باعث شده که گاگارین و مربی‌اش کنترل هواپیمایشان را بطور مرگباری از دست بدهند. بدی هوا در روز سانحه نیز مطمئناً در این سقوط بی‌تاثیر نبوده‌است.{{مدرک}}
[[الکسی لئونوف]]، [[فضانورد|کیهان‌نورد]] [[روسیه|روسی]] و همکار گاگارین، در کتابش با عنوان «دو روی ماه»<ref name="LeonovBook">{{یادکرد|فصل= |کتاب=Two Sides of the Moon|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=2004 |شابک= ISBN 0-312-30865-5 |نویسنده=Leonov, {{چر}}Alexei |نویسندگان سایر بخش‌ها=Scott, David|ترجمه=|صفحه=218- |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref> نظریه مشابهی در مورد این سانحه ارائه داده‌است. او در همان روز در نزدیکی محل حادثه درحال پرواز با [[بالگرد]] بوده، نقل کرده که «دو صدای غرش مهیب» از دور شنیده‌است. الکسی گزارش پژوهش ۱۹۸۶ را تأیید کرده و نتیجه گرفته که هواپیمای دوم (که او به اشتباه سوخو-۱۵ نامیده) در ارتفاع پایین‌تر از حدمجاز در حال پرواز بوده، و «به خاطر بدی هوا، و بدون اطلاع از اینکه بیشتر از ۲۰–۱۰ متر با هواپیمای گاگارین فاصله ندارد، اقدام به شکستن [[دیوار صوتی]] کرده‌است». تلاطم شدید ناشی از این اقدام، هواپیمای گاگارین را بی‌ثبات کرده و به چرخش مرگباری فرستاد. نخستین صدای غرش مهیب ناشی از شکستن دیوار صوتی و دومین صدا ناشی از انفجار هواپیمای گاگارین بوده‌است. وی فاصله زمانی شنیدن صدای غرش موتور هواپیمای اول و بعد انفجار هواپیمای گاگارین را تنها ۱ تا ۲ ثانیه روایت می‌کند و بر اساس همین نظر معتقد است فاصله دو هواپیما در حدود ۱۰ تا ۱۵ متر می‌بوده‌است. اما وی مطمئن نیست این تداخل مسیر پروازی سهوی یا عمدی بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=Death of Yuri Gagarin demystified 40 years on |نشانی=http://rt.com/news/gagarin-death-truth-revealed-674/ |بازبینی= 18 June 2013 |تاریخ=14 June 2013 |ناشر=[[راشا تودی|RT]] |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/query?url=http://rt.com/news/gagarin-death-truth-revealed-674/&date=2013-06-18 |تاریخ بایگانی=18 June 2013 |کد زبان=en}}</ref>
نظریه جدیدتری نیز در سال ۲۰۰۵ ارائه شده‌است که برپایهٔ آن دریچه تهویه [[کابین خلبان]] سهواً بدست گاگارین و همکارش یا خلبان پیشین هواپیما باز گذاشته شده بوده‌است. بازبودن دریچه باعث بوجود آمدن حالت خفگی ناشی از کمبود [[اکسیژن]] شده و خلبانان نتوانسته‌اند کنترل هواپیما را حفظ کنند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://scotlandonsunday.scotsman.com/world/Inquiry-promises-to-solve-Gagarin.2615429.jp |عنوان=پژوهش جدید نویدی برای حل معمای مرگ گاگارین |تاریخ=۳ آوریل ۲۰۰۵ |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=اد هولت |ناشر=روزنامهٔ اسکاتلند در یکشنبه |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6Vg0S2Y | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
در سال ۲۰۰۷ پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه پژوهش‌های جدیدی در مورد سقوط یوری گاگارین با استفاده از فناوری نوین انجام گیرد. اما دولتمردان [[روسیه]] نیاز به انجام پژوهش‌های مجدد را غیرضروری دانستند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://web.archive.org/web/20070520045051/http://www.mosnews.com/news/2007/04/12/gagarininjuiry.shtml |عنوان=کرملین پیشنهاد پژوهش در مورد علت مرگ نخستین فضانورد را رد کرد. |تاریخ بازدید=۱۰ بهمن ۱۳۸۶ |سال=۲۰۰۷ |ناشر=وبگاه اخبار مسکو |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VhI8bA | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
خط ۱۵۷:
=== روز جهانی پرواز فضایی بشر ===
مجمع عمومی [[سازمان ملل]] در نشست ویژه‌ای به تاریخ ۷ آوریل ۲۰۱۱ قطعنامه‌ای صادر کرد که به موجب آن روز ۱۲ آوریل به مناسبت سالگرد پرواز تاریخی یوری گاگارین به دور مدار زمین (۱۲ آوریل ۱۹۶۱ میلادی)، «روز پرواز فضایی بشر» نامگذاری شده‌است. پیش‌نویس این قطعنامه را کشور [[روسیه]] —که وارث فعالیت‌های فضایی [[اتحاد جماهیر شوروی سابق]] است— به مناسبت پنجاهمین سالگرد سفر فضایی یوری گاگارین به [[مجمع عمومی سازمان ملل]] ارائه نموده بود. [[کیو آکاساکا]] معاون ارتباطات و [[روابط عمومی]] [[دبیرکل سازمان ملل]] به همین مناسبت گفت: «پنجاه سال از آن سفر شگفت‌انگیز می‌گذرد اما افسانهٔ شجاعت گاگارین و سفر وی به ماورای مرزهای فکری زمانه خود همچنان به صورت یک منبع الهام‌بخش برای آینده اکتشافات فضایی، برای نوع بشر و برای ملت‌های سراسر جهان خواهد بود.»<ref name="spaceflightday1">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=یوری گاگارین و روز جهانی پرواز فضایی بشر |نشانی={{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان= |نشانی= |تاریخ بازبینی= |اثر= |تاریخ= |ناشر= |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}} |تاریخ بازبینی=۱۲ آذر ۱۳۹۰ |اثر= |تاریخ=۲۴ فروردین ۱۳۹۰ |ناشر=وبگاه دانش فضایی |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref><ref name="spaceflightday2">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=روز بین‌المللی پرواز فضایی بشر |نشانی=http://www.unis.unvienna.org/unis/pressrels/2011/unisos407.html |تاریخ بازبینی=۱۲ آذر ۱۳۹۰ |اثر= |تاریخ=۱۲ آوریل ۲۰۱۱ |ناشر=وبگاه سرویس اطلاع‌رسانی سازمان ملل متحد |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=en}}</ref>
=== نامگذاری افتخاری ===
* مدال زرین [[فدراسیون بین‌المللی هوانوردی]]
* [[مکانی در شهر]] [[مسکو]] که پیکره‌ای ۴۰ متری از گاگارین هم در آنجا قرار دارد.
* خیابان یوری گاگارین (''Avenue de Youri Gagarine'') در شهر [[پاریس]]
* یکی از دهانه‌های کره [[ماه]] به نام یوری گاگارین نامگذاری شده‌است. همچنین یکی از مدال‌های افتخار گاگارین به درخواست همسرش توسط [[نیل آرمسترانگ]] و [[باز آلدرین|ادوین آلدرین]] بر روی کره ماه قرار داده شد.<ref name=rtmedal>{{یادکرد وب|نشانی=http://rt.com/Russia_Now/Russiapedia/Those_Russians/gyury-gagarin.html|عنوان=یوری گاگارین|ناشر=وبگاه شبکه RT|زبان=انگلیسی|تاریخ بازدید=۱۴ فروردین ۱۳۸۹| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6Vk6ixf | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
* [[سیارک ۱۷۷۲|سیارک شماره ۱۷۷۲]]
* [http://www.google.com/logos/yuri_gagarin.gif نشان جستجوگر گوگل] که هر سال در روز ۱۲ آوریل به یاد یوری گاگارین تغییر می‌کند.
* تصویر گاگارین به عنوان تاثیرگذارترین چهره سال در تاریخ ۲۱ آوریل ۱۹۶۱ بر روی جلد [[مجله تایم]] قرار گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.time.com/time/covers/0,16641,19610421,00.html |عنوان=یوری گاگارین |تاریخ=۲۱ آوریل ۱۹۶۱ |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |ناشر=مجله تایم |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VlMk3d | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref>
* قطار شماره ۱۳۶–۲۲۱ مدل [[سوپر وویجر]] شرکت راه‌آهن [[گروه ویرجین|ویرجین]] در [[بریتانیا]] نیز به افتخار وی نامگذاری شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.railwayscene.co.uk/view.php?cat=Class%20221&page=5 |عنوان=قطارهای کلاس ۲۲۱ |تاریخ بازدید=۱۶ فروردین ۱۳۸۷ |سال=۲۰۰۴ |ناشر=وبگاه railwayscene.co.uk|زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6Vlw4hv | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.virgintrains.co.uk/travelling_with_us/our_trains/default.aspx |عنوان=ترن‌های جدید «پندولینو» و «وویجر» را ببینید |تاریخ بازدید=۱۲ بهمن ۱۳۸۶ |ناشر=شرکت راه‌آهن ویرجین |زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VmHK4K | تاریخ بایگانی = 23 December 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:221136-YuriGagarin-Crewe-nameplate.jpg |عنوان=پلاک نام و صفحه نمایشگر یکی از قطارهای کلای ۲۲۱ شرکت ویرجین با نام یوری گاگارین، در ایستگاه کرو، بریتانیا |تاریخ=۹ آوریل ۲۰۰۶ |تاریخ بازدید=۱۶ فروردین ۱۳۸۷ |ناشر=ویکی‌انبار| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D6VnnyWV | تاریخ بایگانی = ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
خط ۱۸۱:
* لنین ([[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]])
* گئورگی دیمیتروف ([[بلغارستان]])
* [[کارل مارکس]] ([[جمهوری دمکراتیک آلمان|آلمان شرقی]])
* ستاره درجه ۲ ([[اندونزی]])
* صلیب گرونوالد ([[لهستان]])
* پرچم گوهرنشان ([[مجارستان]])
* نشان گردنبند [[رود نیل]] ([[مصر]])
* ستاره افتخار آفریقا ([[لیبریا]])
* [[نشان افتخار]] هوانوردی ([[برزیل]])
* شوالیه یکم [[خلیج خوک‌ها]] ([[کوبا]])
=== شهروندی افتخاری ===
خط ۲۵۵:
{{ترتیب‌پیش‌فرض:گاگارین، یوری}}
[[رده:یوری گاگارین]]
[[رده:افسران نیروی هوایی شوروی]]
سطر ۲۷۱ ⟵ ۲۷۲:
[[رده:مسیحیان ارتودوکس روسیه]]
[[رده:هوانوردان اهل روسیه]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
| |||