[[پرونده:230 Ma plate tectonic reconstruction.png|بندانگشتی|200px|بازسازی [[صفحه تکتونیک]] 230 Ma]]
[[پرونده:Stadtroda Sandstein.jpg|بندانگشتی|230px|صخره ماسه‌ای تریاسه در [[اشتات‌رودا]] آلمان]]
'''دوره تریاس'''<ref>http://www.vajehyab.com/?q=تریاسه</ref> (Triassic) یا تریاسیک یا تریاسه، نخستین دوره از دوران [[میانه‌زیستی]] که در حدود ۱۹۹٫۶–۲۵۱ میلیون سال پیش بوده استبوده‌است و با ۴۰ میلیون سال کوتاه‌ترین دوره در دوران میانه‌زیستی است. نام این دوره اولین بار در سال [[۱۸۳۴ (میلادی)]] و توسط دانشمندی در [[آلمان]] بکار گرفه شد. سبب نامگذاری این دوره به تریاس این است که رسوبات این دوره از سه قسمت کاملاً مشخص به نام‌های کوپر، موشل کاک و بونت ساندشتین تشکیل شده استشده‌است که به ترتیب بخش بالایی، میانی و زیرین را تشکیل می‌دهند. این دوره به سه قسمت پیشین، میانه و پسین تقسیم گشته است.
در دوره تریاس آب و هوا بسیار گرم بوده استبوده‌است و [[بیابان]]ها گسترش یافتند. دلایل نشان‌دهندهٔ این گرما نیز ترک‌های گلی در رسوبات، رسوباتی چون [[نمک]] و [[گچ]] که از حاصل از تبخیر هستند و اکسید شدن فلزات و مواردی دیگر هستند. در میان تنوع زیستی در این دوران [[بی‌مهرگان]]ی مثل نوعی [[شاخ‌قوچی]] ([[آمونیت]]) و همچنین [[خزندگان]] بسیار فراوان شدند. با وجود آب و هوای خشک، [[سرخس]] و درخت [[آروکاریاس]] در خشکی و [[جلبک]] در [[دریا]] نیز از گیاهان متداول آن دوره هستند. همچنین اولین [[حشرات|حشره]] و اولین [[پستانداران|پستاندار]] در این دوره بوجود آمدند. در این دوره خشکی بزرگ [[پانجه‌آ]] به دو خشکی بزرگ یعنی [[گندوانا]] و [[لوراسیا]] تقسیم شد.
== دوره تریاس ایران ==
به جز دو ناحیه باختر [[دریاچه ارومیه]] (جلفا) و آباده که از پرمین به تریاس تدریجی یا با وقفه‌های رسوبی بسیار کوتاه زمان، دانسته شده‌اند، در سایر نقاط ایران شرایط سکویی زمان پالئوزوییک تا اواخر تریاس میانی و به عبارت بهتر، تا اوایل تریاس پسین ادامه یافته است؛یافته‌است؛ ولی در این زمان (نزدیک به [[آشکوب نورین]])، شرایط دریایی کم ژرفای 1TR و 2TR دستخوش تغییرات زیاد شده که با تشکیل حوضه‌های کولابی- مردابی نزدیک به دریا، [[چین‌خوردگی]]، پیدایی ارتفاعات، تکاپوهای آتشفشانی و جای گیریجای‌گیری توده‌های نفوذی همراه بوده استبوده‌است. نشانه‌های یاد شده که دستاورد نوعی کو هزایی سراسری هستند، با فاز [[کوهزایی سیمرین|کوهزایی سیمرین پیشین]] سایر نواحی جهان در خور قیاس و نامگذاری دانسته شده‌اند. در ایران، نشانه‌های زیر را می‌توان بخشی از پیامدهای این [[کوهزایی]] دانست:
- تکوین و تکامل اشتقاق [[تتیس (اسطوره)|تتیس]] جوان در محل تقریبی راندگی اصلی زاگرس.
خط ۱۷:
- پیدایی بخشی از سنگ‌های [[آتشفشانی]] [[بازیک]] و قلیایی ایران که گاهی در اثر دگرسانی تأخیری به زونها یا عدسی‌های [[بوکسیت]] و [[لاتریت]] با ارزش اقتصادی تبدیل شده‌اند.
- جای گیریجای‌گیری پاره‌ای از توده‌های نفوذی ایران نظیر بخشی از [[گرانیت]]های مشهد، [[گرانیت]] لاهیجان و ماسوله و…
- دگرگون و دگرشکل کردن سنگ‌های تریاس میانی و کهن که از بارزترین نشانه‌های کوه‌زا بودن فاز [[کوهزایی سیمرین|سیمرین]] پیشین است و به ویژه در جنوب خاوری زون سنندج - سیرجان، مشهد و… نشانه‌های بیشتری دارد.
